ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อารยสมาช"

'''อารยสมาช''' (Arya Samaj; [[ภาษาสันสกฤต]]: आर्य समाज, ''{{IAST|ārya samāja}}'' आर्य समाज,; [[ภาษาปัญจาบ]]: ਆਰਯ ਸਮਾਜ ) หรือ '''สมาคมของชาวอารยัน''' เป็นสมาคมของผู้นับถือ[[ศาสนาฮินดู]]โดย[[สวามีทยานันทะ สรัสวตี]]เป็นผู้ก่อตั้งที่[[บอมเบย์]]เมื่อ 10 เมษายน พ.ศ. 2418<ref>{{cite book |title=Encyclopedia of Religion and Ethics, Part 3|last=Hastings|first=James |authorlink= |coauthors=John A. Selbie (Ed.) |year=2003|publisher=Kessinger Publishing|isbn=0-7661-3671-X|page=57 |url=http://books.google.com/?id=i53tYSX9SZEC&pg=PA61&dq=Swami+Dayananda+Saraswati&cd=52#v=onepage&q= |ref= }}</ref> เพื่อรวบรวมชาวฮินดูให้เป็นปึกแผ่น ปฏิรูปศาสนาฮินดูและฟื้นฟูสังคมของชาวฮินดู เพื่อต่อสู้กับอารยธรรมตะวันตก แนวคิดของสวามีทยานันทะ สรัสวตีนั้นตำหนิระบบวรรณะที่ปฏิบัติในสมัยหลัง และต่อต้านการแต่งงานในวัยเด็ก

อารยสมาชมีรากฐานที่มั่นคงใน[[แคว้นภูมิภาคปัญจาบ ]]และยังได้เชิญชวนชาวอินเดียที่นับถือ[[ศาสนาอิสลาม]]มาเข้าร่วม[[พิธีศุทธิ]]เพื่อกลับมานับถือศาสนาฮินดูดังเดิม ซึ่งการกระทำของสมาคมนี้ ทำให้การแตกแยกทางศาสนาในอินเดียมีมากขึ้น หลังจากสวามีทยานันทะ สรัสวตีถึงแก่กรรมเมื่อ พ.ศ. 2426 อารยสมาชในแคว้นปัญจาบ อุตตรประเทศ และราชสถานได้สร้างโรงเรียนมัธยมทยานันทะ แองโกลเวทที่เมืองละฮอร์เมื่อ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2429 ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากชาวฮินดูอย่างกว้างขวาง และได้ขยายการศึกษาถึงระดับอุดมศึกษาใน พ.ศ. 2432 ภายหลัง อารยสมาชได้แตกออกเป็น 2 กลุ่มคือกลุ่มสายกลางมีอำนาจด้านการจัดการศึกษา และพวกหัวรุนแรงที่เน้ยเผยแพร่ความเชื่อทางศาสนาฮินดู