16,150
การแก้ไข
ภิกษุผู้ได้รับแต่งตั้งในลักษณะนี้เรียกว่า '''พระฐานานุกรม''' ทุกรูปจัดเป็นพระมีสมณศักดิ์เหมือนพระสมณศักดิ์ที่ทรงแต่งตั้ง พระในตำแหน่งเหล่านี้บางทีเรียก'''ประทวนสัญญาบัตร''' บ้าง '''ฐานาประทวน''' บ้าง และเนื่องจากสมณศักดิ์เหล่านี้[[พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว]]ไม่ได้พระราชทานเอง ดังนั้นเมื่อพระสงฆ์ผู้ทรงสมณศักดิ์ที่ได้ตั้งฐานานุกรมไว้[[มรณภาพ]] ตำแหน่งฐานานุกรมต่าง ๆ ก็ถือว่าเป็นอันสิ้นสุดไปด้วย เรียกกันในภาษาปากว่า '''พระครูม่าย''' หรือ '''ฐานาม่าย''' จนกว่าจะได้รับแต่งตั้งฐานานุกรมใหม่
ในอดีต ตำแหน่งฐานานุกรมบางตำแหน่งมีลำดับสมณศักดิ์สูงกว่า[[พระมหา
== ประเภทของฐานานุกรม ==
ฐานานุกรมแบ่งได้ 4 ตำแหน่ง ได้แก่
# '''ฐานานุกรมชั้นพระราชาคณะ''' ตำแหน่งนี้มีเฉพาะฐานานุกรมในสมเด็จพระสังฆราชเท่านั้น มี 2 ตำแหน่งคือ พระราชาคณะปลัดขวาและพระราชาคณะซ้าย (บางสมัยอาจมีพระราชาคณะปลัดกลาง) และฐานานุกรมชั้นนี้สามารถตั้งฐานานุกรมได้ 3 ตำแหน่งเหมือน[[พระราชาคณะ]]ชั้นสามัญทั่วไป
# '''ฐานานุกรมชั้นพระครูปลัดมีราชทินนาม''' พระครูปลัดมีราชทินนามเป็นฐานานุกรมของ[[พระราชาคณะชั้นธรรม]]ขึ้นไปจนถึง[[สมเด็จพระราชาคณะ]] เมื่อได้ตั้งฐานานุกรมชั้นนี้แล้ว ต้องไปแจ้งที่กรมการศาสนาเพื่อขึ้นทะเบียน และจัดนิตยภัตถวายเช่นเดียวกับ[[พระครูสัญญาบัตร]]ทั่วไป
# ฐานานุกรมชั้นพระครูอื่น คือ ฐานานุกรมของพระราชาคณะชั้นราชขึ้นไปจนถึงฐานานุกรมในสมเด็จพระสังฆราชบางตำแหน่ง เป็นตำแหน่งที่มีคำว่า "พระครู" นำหน้า เช่น พระครูปลัด พระครูวินัยธร เป็นต้น
อนึ่ง พระครูฐานานุกรมของสมเด็จพระสังฆราช 4 ตำแหน่งที่อยู่อยู่ระหว่างพระราชาคณะปลัดซ้ายกับพระครูวินัยธร มีสิทธิ์รับพระราชทานนิตยภัตเช่นเดียวกับพระครูปลัดมีราชทินนาม
# '''ฐานานุกรมชั้นธรรมดา''' ฐานานุกรมชั้นนี้เป็นของพระราชาคณะชั้นสามัญ มี 3 ตำแหน่งคือ พระปลัด พระสมุห์ และพระใบฎีกา ไม่มีคำว่าพระครูนำหน้า
; [[สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก]] (เจริญ สุวฑฺฒโน)
ตั้งฐานานุกรมได้ 15 รูป คือ<ref>http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2532/A/063/1.PDF ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๐๖ ตอนที่ ๖๓ วันที่ ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๓๒ ฉบับพิเศษ หน้า ๖-๗</ref>
* '''พระมหานายก''' ''พุทธปาพจนดิลกโลกยปสาทาภิบาล สกลสังฆประธานมหาเถรกิจการี คณาธิบดีศรีรัตนคมกาจารย์'' พระราชาคณะปลัดขวา
* '''พระ
{{Col-begin}}
{{Col-2}}
* '''พระครูวิสุทธิธรรมภาณ'''
* '''พระครูประสาทพุทธปริตร''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูวินัยธร'''
* '''พระครูสรภัญญประกาศ''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูนิเทศธรรมจักร'''
* '''พระครูสังฆสิทธิกร'''
* '''พระครูใบฎีกา'''
{{Col-2}}
* '''พระครูพิศาลวินัยวาท'''
* '''พระครูประสิทธิ์พุทธมนต์''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูธรรมธร'''
* '''พระครูสรนาทวิเศษ''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูพิทักษ์ธุรกิจ'''
* '''พระครูสมุห์'''
{{Col-end}}
ตั้งฐานานุกรมได้ 15 รูป คือ<ref>http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2517/A/106/1.PDF ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๙๑ ตอนที่ ๑๐๖ วันที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๑๗ ฉบับพิเศษ หน้า ๔-๕</ref>
* '''พระ
* '''พระจุลคณิศร''' ''สัทธรรมนิติธรมหาเถราธิการ คณกิจบรรหารธุรการี สมุหบดีศรีธรรมภาณกาจารย์'' พระราชาคณะปลัดซ้าย
{{Col-begin}}
{{Col-2}}
* '''พระครูวินยาภิวุฒิ'''
* '''พระครูธรรมาธิการ''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูวินัยธร'''
* '''พระครูโฆสิตสุทธสร''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูพิลาสบรรณวัตร'''
* '''พระครูสังฆวิธาน'''
* '''พระครูใบฎีกา'''
{{Col-2}}
* '''พระครูสุตตาภิรม'''
* '''พระครูวิจารณ์ภารกิจ''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูธรรมธร'''
* '''พระครูอมรสรนาท''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูพิพัฒบรรณกร'''
* '''พระครูสมุห์'''
{{Col-end}}
ตั้งฐานานุกรมได้ 15 รูป<ref>http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2515/A/114/1.PDF ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๘๙ ตอนที่ ๑๑๔ วันที่ ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๑๕ ฉบับพิเศษ หน้า ๖-๗</ref>
* '''พระ
* '''พระอุดรคณาภิรักษ์''' ''อัครศาสนกิจบรรหาร มหาเถราธิการธุรการี สมุหบดีศรีธรรมภาณกาจารย์'' พระราชาคณะปลัดซ้าย
{{Col-begin}}
{{Col-2}}
* '''พระครูธรรมกถาสุนทร'''
* '''พระครูพรหมวิหาร''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูวินัยธร'''
* '''พระครูพิมลสรภาณ''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูพิบูลบรรณวัตร'''
* '''พระครูสังฆบริหาร'''
* '''พระครูใบฎีกา'''
{{Col-2}}
* '''พระครูวินัยกรณ์โสภณ'''
* '''พระครูฌานวิสุทธิ์''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูธรรมธร'''
* '''พระครูพิศาลสรคุณ''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูพิพัฒน์บรรณกิจ'''
* '''พระครูสมุห์'''
{{Col-end}}
ตั้งฐานานุกรมได้ 16 รูป คือ<ref>http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2508/A/102/1.PDF ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๘๒ ตอนที่ ๑๐๒ วันที่ ๒๖ พฤษภาคม ๒๕๐๘ ฉบับพิเศษ หน้า ๕-๖</ref>
* '''พระ
* '''พระจุลคณานุศาสก์''' ''วิจารโณภาสภาคยคุณ สุนทรศาสนกิจบรรหาร มหาเถราธุรกิจจการี สมุหบดีศรีธรรมภาณกาจารย์'' พระราชาคณะปลัดซ้าย
{{Col-begin}}
{{Col-2}}
* '''พระครูธรรมกถาสุนทร'''
* '''พระครูพรหมวิหาร''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูวินัยธร'''
* '''พระครูพิมลสรภาณ''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูพิบูลบรรณวัตร'''
* '''พระครูสังฆบริหาร'''
* '''พระครูใบฎีกา'''
{{Col-2}}
* '''พระครูวินัยกรณ์โสภณ'''
* '''พระครูฌานวิสุทธิ์''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูธรรมธร'''
* '''พระครูพิศาลสรคุณ''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูพิพัฒนบรรณกิจ'''
* '''พระครูสมุห์'''
{{Col-end}}
ตั้งฐานานุกรมได้ 15 รูป คือ<ref>http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2506/A/045/1.PDF ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๘๐ ตอนที่ ๔๕ วันที่ ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๐๖ ฉบับพิเศษ หน้า ๔</ref>
* '''พระ
* '''พระจุลคณานุศาสน์''' ''วิจารโณภาสภาคยคุณ สุนทรศาสนกิจบรรหาร มหาเถราธิการธุรการี สมุหบดีศรีธรรมภาณกาจารย์'' พระราชาคณะปลัดซ้าย
{{Col-begin}}
{{Col-2}}
* '''พระครูธรรมกถาสุนทร'''
* '''พระครูพรหมวิหาร''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูวินัยธร'''
* '''พระครูพิมลสรภาณ''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูพิบูลบรรณวัตร'''
* '''พระครูสังฆบริหาร'''
* '''พระครูใบฎีกา'''
{{Col-2}}
* '''พระครูวินัยกรณ์โสภณ'''
* '''พระครูฌานวิสุทธิ์''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูธรรมธร'''
* '''พระครูพิศาลสรคุณ''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูพิพัฒนบรรณกิจ'''
* '''พระครูสมุห์'''
{{Col-end}}
ตั้งฐานานุกรมได้ 15 รูป คือ<ref>http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2503/A/038/1.PDF ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๗๗ ตอนที่ ๓๘ วันที่ ๙ พฤษภาคม ๒๕๐๓ ฉบับพิเศษ หน้า ๗</ref>
* '''พระ
* '''พระอุดรคณาภิรักษ์''' ''อัครศาสนกิจบรรหาร มหาเถราธิการธุรการี สมุหบดีศรีธรรมภาณกาจารย์'' พระราชาคณะปลัดซ้าย
{{Col-begin}}
{{Col-2}}
* '''พระครูธรรมกถาสุนทร'''
* '''พระครูพรหมวิหาร''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูวินัยธร'''
* '''พระครูพิมลสรภาณ''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูพิบูลบรรณวัตร'''
* '''พระครูสังฆบริหาร'''
* '''พระครูใบฎีกา'''
{{Col-2}}
* '''พระครูวินัยกรณ์โสภณ'''
* '''พระครูฌานวิสุทธิ์''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูธรรมธร'''
* '''พระครูพิศาลสรคุณ''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูพิพัฒน์บรรณกิจ'''
* '''พระครูสมุห์'''
{{Col-end}}
ตั้งฐานานุกรมได้ 16 รูป คือ<ref>http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2436/036/388.PDF ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 10 หน้า 389-390</ref>
* '''พระครูปลัดสัมพิพรรฒศีลาจารย์''' ''ญาณวิมล สกลคณิศร อุดรสังฆนายก ปิฎกธรรมรักขิต''
* '''พระครูปลัดวาจีคณานุสิชฌน์''' ''สังฆอิศริยาลังการ วิจารณกิจโกศล วิมลสังฆนายก ปิฎกธรรมรักขิต''
* '''พระครูปลัดอุทิจยานุสาสน์''' ''วิจารโณภาษภาคยคุณ สุนทรสังฆานุคติ วิสุทธิสังฆนายก ปิฎกธรรมรักขิต''
{{Col-begin}}
{{Col-2}}
* '''พระครูธรรมกถาสุนทร'''
* '''พระครูพรหมวิหาร'''
* '''พระครูวินัยธร'''
* '''พระครูเมธังกร'''
* '''พระครูธรรมราต'''
* '''พระครูสังฆวิจารณ์'''
* '''พระครูใบฎีกา'''
{{Col-2}}
* '''พระครูวินัยกรณ์โศภน'''
* '''พระครูญาณวิสุทธ์'''
* '''พระครูวินัยธรรม'''
* '''พระครูวรวงษา'''
* '''พระครูธรรมรูจี'''
* '''พระครูสมุห์'''
{{Col-end}}
==รายนามฐานานุกรม ในพระอัฐิ[[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส]]
* '''พระทักษิณคณิสสร''' ''บวรสังฆสิทธิการ วิจารณกิจโกศล สกลมหาคณาธิบดี ตรีปิฎกธรรมรักขิต''
* '''พระอุดรคณารักษ์''' ''อรรควิจารณคุณ วิบุลญาณอนันต์ สรรพมหาคณาธิบดี ตรีปิฎกธรรมรักขิต''
* '''พระสมุหวรคณิสสรสิทธิการ''' ''พิศาลวรกิจโกศล โสภณศีลาจารนืวิฐ พิพิธมหาคณาธิบดี ตรีปิฎกธรรมรักขิต''
{{Col-begin}}
{{Col-2}}
* '''พระครูวิทยาคม''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูอมรวิไชย''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูวิสุทธิสมโพธิ์''' พระครู[[วิปัสสนา]]
* '''พระครูวินัยธร'''
* '''พระครูสุนทรโฆสิต''' พระครูคู่สวด
* '''พระครูสังฆบริรักษ์'''
* '''พระครูใบฎีกา'''
{{Col-2}}
* '''พระครูอุดมสังวร''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูไกรสรศักดิ์''' พระครูพระปริตร
* '''พระครูนิโรธรักขิต''' พระครูวิปัสสนา
* '''พระครูวิจิตรโฆษา''' พระครูคู่สวด
* '''พระครู
* '''พระครูสมุห์'''
{{Col-end}}
== รายนามฐานานุกรมของพระราชาคณะชั้นต่างๆ ==
|