ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ชะมด"

'''ชะมด''' หรือ '''เห็นอ้ม''' ใน[[ภาษาอีสาน]]<ref name="พจ"/> ({{lang-en|Civetscivet}}) เป็นชื่อสามัญที่ใช้เรียกสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ใน[[อันดับสัตว์กินเนื้อ]]จำพวกหนึ่ง ที่อยู่ในวงศ์ [[Viverridae]] (ในอดีตเคยจัดให้[[พังพอน]]อยู่ในวงศ์นี้ด้วย<ref name="พจ">{{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = ราชบัณฑิตยสถาน| ชื่อหนังสือ =พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ | URL = | จังหวัด = กรุงเทพมหานคร| พิมพ์ที่ =โรงพิมพ์อักษรเจริญทัศน์ | ปี =2541 | ISBN =974-8122-79-4| จำนวนหน้า =930 | หน้า = 260}}</ref>)

โดยคำว่า "ชะมด" ในภาษาไทย สันนิษฐานว่ามาจากคำใน[[ภาษาอาหรับ]]คำว่า "ชะซะบาด" ({{lang|ar|الزباد}})<ref name="ชะ,f"/>

ชะมด มีรูปร่างโดยรวม คือ ใบหน้าแหลม รูปร่างเพรียว ตัวมีสีเทาหรือนํ้าตาล มีลายจุดสีดำตามยาวทั่วตัว หางและขนหางยาวมีลายเป็นปล้อง สามารถยืดหดเล็บได้เหมือนแมว มักออกหากินในเวลากลางคืน เป็นสัตว์ที่กินอาหารได้หลากหลายทั้งพืชและสัตว์ เป็นสัตว์ที่ปรับตัวให้เข้ากับสภาพภูมิประเทศได้หลากหลาย โดยสามารถอาศัยอยู่ในชายป่าใกล้ชุมชนหรือแหล่งเกษตรกรรมของมนุษย์ได้เป็นอย่างดี รวมถึงพื้นที่ชุ่มน้ำคล้าย[[นาก]]ด้วยในบางชนิด<ref name=Veron2006>Veron, G., Gaubert, P., Franklin, N., Jennings, A. P. and Grassman Jr., L. I. (2006). ''A reassessment of the distribution and taxonomy of the Endangered otter civet ''Cynogale bennettii'' (Carnivora: Viverridae) of South-east Asia''. Oryx 40: 42–49.</ref> มีความปราดเปรียวว่องไว หากินทั้งทั้งบนพื้นดินและบนต้นไม้ บางครั้งอาจเข้ามาขโมยเป็ดไก่หรือธัญพืชไปกินเป็นอาหาร โดยในบางชนิดในแอฟริกายังมีพฤติกรรมขโมยกิน[[น้ำตาลโตนด|น้ำตาลสด]]จากกระบอกที่มีผู้ไปรองเก็บมาจากงวง[[ตาล]]ได้อีกด้วย ซึ่งน้ำตาลนี้จะนำไปหมักเพื่อทำน้ำตาลเมา <ref name="หนัง"/>

ลักษณะเด่น อีกประการของชะมด คือ มีต่อมกลิ่นอยู่บริเวณใต้โคนหางใกล้กับรูทวารและอวัยวะเพศ ต่อมนี้มีหน้าที่ผลิตสารเคมีกลิ่นฉุนที่มีลักษณะคล้ายน้ำมัน ซึ่งสามารถนำไปใช้ผลิตเป็นหัวน้ำหอมหรือยาสมุนไพรได้ โดยการเลี้ยงไว้ในกรง และปักเสาไม้ไว้ที่กลางกรง ชะมดจะเอาต่อมเช็ดสารเคมีนี้ทิ้งไว้ นานวันเข้าจะจับตัวเป็นก้อน จึงขูดออกไปขาย ซึ่งมีสนนราคาขายแพงมาก <ref name="ชะ"/><ref name="หนัง"/> โดยผลิตภัณฑ์ของชะมดที่มีชื่อเสียงมาแต่โบราณ อยู่ที่เมือง[[อาเจะห์]] ในอินโดนีเซีย<ref name="ชะ,f">หน้า 3, ''ของหอม''. "ชักธงรบ" โดย กิเลน ประลองเชิง. '''ไทยรัฐ'''ปีที่ 67 ฉบับที่ 21260: วันอังคารที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2559: ขึ้น 6 ค่ำ เดือน 5 ปีวอก</ref>

นอกจากนี้แล้ว ชะมด ในสกุล ''[[Paradoxurus]]'' หรือ อีเห็น ในบางประเทศ เช่น [[อินโดนีเซีย]] มีการเลี้ยงชะมดในสกุลนี้ให้กินเมล็ดกาแฟ เมื่อถ่าย[[มูล]]ออกมาแล้ว เมล็ดกาแฟจะไม่ถูกย่อยสลาย จะออกมาเป็นเมล็ดเหมือนเดิม จากนั้นจะนำไปล้างและคั่วเป็น[[กาแฟ]]สำหรับจำหน่าย ซึ่งกาแฟลักษณะนี้เรียกว่า "[[กาแฟขี้ชะมด]]" เป็นกาแฟที่มีรสชาติกลมกล่อม หอมหวาน อร่อยกว่ากาแฟทั่วไป จึงมีราคาขายที่แพงกว่ากาแฟปกติทั่วไป ทั้งนี้เนื่องจากในระบบย่อยอาหารของอีเห็นมี[[เอนไซม์]]ที่ทำให้เมล็ดกาแฟมีรสชาติที่หอมหวาน<ref>[http://icedlatte.exteen.com/20080619/entry กาแฟขี้ชะมด สุดยอดแห่งรสชาติ]</ref><ref>[http://www.scitour.most.go.th/index.php?option=com_content&task=view&id=523&Itemid=1 ชะมดเช็ด]</ref><ref>[http://www.manager.co.th/IndoChina/ViewNews.aspx?NewsID=9520000003482 "กาแฟขี้เพียงพอน" สินค้าราคาแพงจากเวียดนาม จาก[[ผู้จัดการออนไลน์]]]</ref>

สำหรับในประเทศไทย การเลี้ยงชะมดหรืออีเห็น เพื่อใช้ประโยชน์ในทางเศรษฐกิจ 2 ประการนี้ ยังอยู่ในภาวะเริ่มต้น โดย[[สวนสัตว์เชียงใหม่]]เพิ่งสามารถที่จะเพาะขยายพันธุ์[[ชะมดเช็ด]] ซึ่งเป็นชะมดขนาดเล็กให้ขยายพันธุ์ในที่เลี้ยงได้เป็นที่สำเร็จ<ref name="ชะ">{{cite web|url=http://tv.ohozaa.com/hourly-rerun/3/2014-11-29/02/|title=ตระเวนข่าว: ข่าววันใหม่|date=29 November 2014|accessdate=29 November 2014|publisher=ช่อง 3}}</ref>