ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ไฮยีนา"

| name = ไฮยีน่านา

| image_caption = [[Crocuta crocuta|ไฮยีน่านาลายจุด]] (''Crocuta crocuta'')

| range_map_caption = [[แผนที่]]แสดงการกระจายพันธุ์ของไฮยีน่านาสกุลต่าง ๆ ([[สีน้ำเงิน]]-''[[Hyaena]]'', [[สีเขียว]]-''[[Crocuta]]'', สีมาเจนตา-''[[Proteles]]'')

'''ไฮยีน่านา''' ({{lang-en|Hyenahyena}}; มาจากคำ[[ภาษากรีก]]โบราณว่า "ὕαινα" ออกเสียงว่า /ไฮ-ยี-น่าฮือไอนา/<ref>ὕαινα, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus</ref>) เป็น[[สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม]]ใน[[อันดับสัตว์กินเนื้อ]][[วงศ์ (ชีววิทยา)|วงศ์]]หนึ่ง โดยใช้ชื่อวงศ์ว่า Hyaenidae

ไฮยีน่านา มีลักษณะและรูปร่างโดยรวมคล้ายกับ[[สุนัข]]หรือ[[หมาป่า]] ซึ่งเป็นสัตว์กินเนื้อที่อยู่ในวงศ์ [[Canidae]] แต่ไฮยีน่านาก็ไม่ใช่สุนัข หากแต่เป็นสัตว์ที่อยู่ในวงศ์ของตนเองต่างหาก โดยอยู่ในอันดับย่อย [[Feliformia]] ซึ่งใกล้เคียงกับ[[Felidae|แมวและเสือ]] (Felidae) มากกว่า

ไฮยีน่านาสามารถแบ่งได้เป็น 3 [[genus|สกุล]] (ดูในตาราง)<ref>[http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=621756 จาก itis.gov {{en}}]</ref> 4 [[species|ชนิด]] กระจายพันธุ์ทั่วไปใน[[ทวีปแอฟริกา]]และบางส่วนในภูมิภาค[[อาหรับ]]และ[[อินเดีย]] ไฮยีน่านามีลักษณะรูปร่างคล้ายกับสุนัข มีขนหยาบหนา[[สีน้ำตาล]]แกม[[สีเทา|เทา]] มีลายและจุดแตกต่างกันตามแต่ละชนิด และมีหางยาวราว 18 นิ้ว ไหล่และหัวมีส่วนกว้าง ไหล่สูงกว่าขาหลังมาก และมีกรามที่แข็งแกร่งและแข็งแรงมาก ทำให้เป็นสัตว์จำพวกหนึ่งที่มีแรงกัดรุนแรงมาก

ไฮยีน่านามักจะรวมตัวกันออกหาเหยื่อโดยมีตัวเมียเป็นจ่าฝูง ไฮยีน่านาตัวเมียนั้นจะมีอวัยวะเพศที่ขยายใหญ่ได้จนมีขนาดเท่ากับอวัยวะเพศของตัวผู้ ตัวใดที่มีลักษณะอวัยวะเพศคล้ายเพศผู้ จะสามารถเข้ากลุ่มตัวเมียได้ดี ไฮยีน่านาตัวเมียที่ไม่มีอวัยวะเพศผู้จะถูกขับออกจากกลุ่มตัวเมีย และไม่สามารถใช้ประโยชน์จากการมีกลุ่มได้ ไฮยีน่านาสามารถวิ่งได้เร็วถึง 65 กิโลเมตรต่อชั่วโมง นิสัยค่อนข้างดุ ไฮยีน่านาตัวเมียจะมีรูปร่างที่ใหญ่กว่าตัวผู้ เนื่องจากจะเป็นฝ่ายดูแลลูก เพราะตัวผู้จะทำอันตรายและกินลูกไฮยีนาที่เกิดใหม่เป็นอาหารได้

ไฮยีน่านาออกหากินในเวลา[[กลางคืน]] ตอน[[กลางวัน]]จะนอนหลับพักผ่อนในโพรงหรือซอกหิน จะคลอดลูกและเลี้ยงดูลูกในโพรง โดยออกลูกครั้งละประมาณ 1-2 ตัว บางครั้งอาจได้ถึง 4 ตัว โดยลูกอ่อนจะยังลืมตาและช่วยเหลือตัวเองไม่ได้

แม้ไฮยีน่านาจะมีขนาดและรูปร่างที่เล็กกว่า[[สิงโต]] แต่จะเป็นสัตว์ที่สิงโตมักจะแพ้เมื่อล่าเหยื่อได้แล้ว ไฮยีน่านาเข้ามาก่อกวนเพื่อที่จะแย่งซากสัตว์ที่ล่าได้ จนสิงโตเป็นฝ่ายล่าถอยไป จนมี[[ความเชื่อ]]กันว่า ไฮยีน่านาเป็นสัตว์ขี้ขลาด แต่ไฮยีนาก็มีพฤติกรรมล่าเหยื่อได้เอง และบางครั้งก็คุกคาม[[สัตว์เลี้ยง]]ต่าง ๆ ของ[[มนุษย์]]ด้วย อาทิ [[วัว]] [[ควาย]] [[แพะ]] หรือ[[แกะ]] และบางครั้งก็อาจโจมตีมนุษย์ได้เช่นกัน

ไฮยีน่านา เป็นสัตว์ที่กินไม่เลือก แม้แต่[[กระดูก]]ก็กินได้ รวมทั้ง[[ศพ|ซากศพ]]ด้วย อีกทั้งยังมีความเชื่อว่า ไฮยีน่านาเป็นสัตว์เจ้าเล่ห์ เมื่อถูกหมาป่ารุมทำร้าย ไฮยีน่านามักจะทำเป็นแกล้งตายเพื่อหลอกหมาป่า ทันทีที่หมาป่าละความสนใจ ก็จะลุกขึ้นหนีไป อีกทั้งเสียงร้องของไฮยีน่านานั้นยังคล้ายกับเสียงหัวเราะ ด้วยเหตุนี้ ทำให้ไฮยีน่านาได้กลายเป็นตัวละครที่เจ้าเล่ห์ใน[[วัฒนธรรมสมัยนิยม|วัฒนธรรมร่วมสมัย]]หลายประการ อาทิ เป็นตัวละคร 3 ตัว ที่ชื่อ ''Shenzi'', ''Banzai'' และ ''Ed'' ซึ่งมีบทบาทสำคัญใน[[ภาพยนตร์การ์ตูน]]เรื่อง''[[The Lion King]]'' ของ[[บริษัท วอลต์ ดิสนีย์]] ในปี [[ค.ศ. 1995]] เป็นต้น

ใน[[ประเทศไทย]]มีไฮยีน่านาเลี้ยงใน[[สวนสัตว์]]ต่าง ๆ ได้แก่ [[สวนสัตว์เปิดเขาเขียว]], [[สวนสัตว์นครราชสีมา]], [[สวนสัตว์สงขลา]], [[เชียงใหม่ไนท์ซาฟารี]] เป็นต้น<ref>หน้า 108-110, ''สัตว์สวยป่างาม'' โดย ชมรมนิเวศวิทยา [[มหาวิทยาลัยมหิดล]] ([[สิงหาคม]] [[พ.ศ. 2518|2518]])</ref>

*[http://www.hyaenidae.org/ เว็บไซต์องค์กรอนุรักษ์ไฮยีน่านา {{en}}]