ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระยาไชยสงคราม (ทิพย์ช้าง)"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ย้อนการแก้ไขที่ 6488043 สร้างโดย พุทธามาตย์ (พูดคุย)
ย้อนการแก้ไขของ 158.108.26.49 (พูดคุย) ไปยังรุ่นก่อนหน้าโดย พุทธามาตย์
บรรทัด 3:
| สีอักษร = #8f5f12
|ภาพ = ไฟล์:King Thip Chak.jpg
|พระบรมนามาธิไธย = หนานทิพย์ช้าง(หนานติ๊บ)
|พระปรมาภิไธย = พญาสุลวะลือพระยาไชยสงคราม
|ราชสมภพ = [[พ.ศ. 2217]]<br>ตำบลปงยางคก [[อำเภอห้างฉัตร]] [[จังหวัดลำปาง]]
|วันสวรรคตพิราลัย= [[พ.ศ. 2302]] (85 พรรษา)<br>เมืองลำปาง
|พระอิสริยยศ = พระเจ้าพระยานครลำปาง
|พระบิดา =
|พระมารดา=
บรรทัด 20:
|}}
 
'''พญาพระยาไชยสงคราม'''<ref>[[สรัสวดี อ๋องสกุล]]. (2554). '''ประวัติศาสตร์ล้านนา'''. สำนักพิมพ์อมรินทร์.</ref> หรือ'''พญาพระยาสุลวะลือไชยสงคราม''' หรือ '''พ่อเจ้าทิพย์ช้าง''' ([[ไฟล์:LN-King Thipchang2.png|80px]]) เป็น[[รายพระนามเจ้าผู้ครองนครลำปาง|เจ้าผู้ครองนครลำปาง]] และต้น "[[ราชวงศ์ทิพย์จักร]]" ปกครองนครลำปางในช่วง พ.ศ. 2275-2302 (จ.ศ.1120)
 
== พระประวัติ ==
พญาพระยาสุลวะลือไชยสงคราม เดิมเป็นสามัญชนชาวบ้านปงยางคก (ปัจจุบันคือ ตำบลปงยางคก [[อำเภอห้างฉัตร]]) มีนามเดิมว่า "ทิพย์จักร"หรือ"ติ๊บ" เกิดในราวปี พ.ศ. 2217 ได้บวชเรียนที่วัดปงยางคก และสึกออกมาประกอบอาชีพพรานป่า มีความเชี่ยวชาญการใช้อาวุธ และมีความสามารถในการขับไล่และตัดหางช้างที่มารบกวนพืชผลของชาวบ้านได้ ชาวบ้านจึงขนานนามว่า "หนานทิพย์ช้าง(หนานติ๊บจ๊าง)"<ref name="อนุสรณ์">สภาวัฒนธรรมจังหวัดลำปาง, '''อนุสรณ์สถานพ่อเจ้าทิพย์ช้าง''', ลำปาง : สภาวัฒนธรรมจังหวัดลำปาง, 2554</ref> หนานทิพย์ช้าง มีภรรยาคนหนึ่งชื่อ "นางปิมปา" ชาวบ้านหนาดคำ แคว้นบ้านเอื้อม (ปัจจุบันคือ ตำบลบ้านเอื้อม [[อำเภอเมืองลำปาง]])
 
ในช่วงปลายของกรุงศรีอยุธยา [[นครเชียงใหม่]]และ[[อาณาจักรล้านนา]]เป็นเมืองขึ้นของพม่า ส่วนลำปางเป็นนครรัฐอิสระ กระทั่งท้าวหนานมหายศ เจ้าเมืองลำพูนยกทัพมาตีชนะเมืองลำปาง และตั้งศูนย์บัญชาการที่วัดพระธาตุลำปางหลวง เหล่าบรรดาประชาชนจึงได้ขอให้หนานทิพย์ช้าง นายพรานผู้เก่งกล้าและเชี่ยวชาญอาวุธปืนยาวและหน้าไม้ เป็นผู้นำในการกอบกู้นครลำปาง โดยสามารถรบชนะและสังหารท้าวมหายศได้ที่วัดพระธาตุลำปางหลวง ชาวเมืองจึงร่วมกันสถาปนาหนานทิพย์ช้าง ขึ้นครองนครลำปาง ในปี [[พ.ศ. 2275]]<ref>วรเทวี (ณ ลำพูน) ชลวณิช. '''เจ้าหลวงลำพูน''' กรุงเทพฯ : อัมรันทร์พริ้นติ้ง. 2552</ref> มีพระนามว่า '''พญาพระญาสุลวะลือไชย'''
 
ต่อมาพระองค์ได้ส่งเครื่องราชบรรณาการไปถวายพระเจ้ากรุงอังวะ และได้รับการเฉลิมพระนามจากพระเจ้ากรุงอังวะเป็น'''พญาพระยาไชยสงคราม''' ในปี พ.ศ. 2278<ref>คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์, '''ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่''', พระนคร : โรงพิมพ์สำนักนายกรัฐมนตรี, 2514, หน้า 88</ref> บางตำราจึงมักออกพระนามรวมกันเป็น'''พญาพระยาสุลวะลือไชยสงคราม''' พระองค์ปกครองนครลำปางได้ 27 ปี จึงถึงแก่สวรรคตพิราลัยในปี พ.ศ. 2302
 
== พระราชบุตร ==
[[ไฟล์:Thipchang.jpg|thumb|left|อนุสาวรีย์พ่อเจ้าทิพย์ช้าง]]
พญาพระยาสุลวะลือไชยสงคราม มีพระราชโอรสและะพระราชธิดา รวม 6 พระองค์ ตามรายพระนามดังนี้
* เจ้าฟ้าเจ้าชายอ้าย
* [[เจ้าฟ้าสิงหราชธานี เจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว]] เจ้าฟ้าเมืองลำปาง ในฐานะประเทศราชของพม่า (2302 - 2317) เป็นพระราชบิดาใน[[เจ้าเจ็ดตน]]
* เจ้าฟ้าเจ้าหญิงคำทิพย์ทิพ
* เจ้าฟ้าเจ้าหญิงคำปา
* เจ้าฟ้าเจ้าชายพ่อเรือน พระราชบิดาใน[[เจ้าหลวงพุทธวงศ์]] เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 4 เจ้าบุรีรัตน์ (น้อยกาวิละ) และเจ้าราชวงศ์ (คำมูล)
* เจ้าฟ้าเจ้าหญิงกม (กมลา)
 
== อนุสาวรีย์ ==
=== อนุสาวรีย์ ณ ตำบลพระบาท ===
อนุสาวรีย์พญาพระยาสุลวลือไชยสงคราม ตั้งอยู่ที่ริมถนนซุปเปอร์ไฮเวย์ลำปาง-งาว ตำบลพระบาท [[อำเภอเมืองลำปาง]] [[จังหวัดลำปาง]] โดยความดูแลของ[[เทศบาลนครลำปาง]] ก่อสร้างขึ้นเพื่อเทิดพระเกียรติคุณของเจ้าหนานทิพย์ช้าง หรือพญาพระยาสุลวะลือไชยสงคราม ในปี พ.ศ. 2527 โดย[[สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน)]] เสด็จทรงประกอบพิธีเททองเมื่อวันที่ [[9 เมษายน]] [[พ.ศ. 2527]] <ref>[http://www.m-culture.in.th/moc_new/album/131305/อนุสาวรีย์พ่อเจ้าทิพย์ช้าง/ อนุสาวรีย์พ่อเจ้าทิพย์ช้าง] จาก ศูนย์ข้อมูลกลางทางวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม</ref>
 
โดยจะมีการจัดพิธีบวงสรวงในวันที่ 15 กุมภาพันธ์ของทุกปี
 
=== อนุสาวรีย์ ณ วัดพระธาตุลำปางหลวง ===
วัดพระธาตุลำปางหลวง มีความสำคัญเชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์การต่อสู้ของพญาพระยาสุลวลือไชยสงคราม ดังปรากฏเป็นรอยกระสุนปืนของพญาพระยาสุลวลือไชยสงคราม บริเวณรั้วพระธาตุลำปางหลวง จึงได้มีการจัดสร้างอนุสาวรีย์พญาพระยาสุลวลือไชยสงคราม บริเวณลานหน้า[[วัดพระธาตุลำปางหลวง]] อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง
 
=== อนุสาวรีย์ ณ วัดพระแก้วดอนเต้าสุชาดาราม ===
บรรทัด 53:
 
== อนุสรณ์สถาน ==
สภาวัฒนธรรมจังหวัดลำปาง ได้ดำเนินการจัดสร้างอนุสรณ์สถานพญาพระยาสุลวลือไชยสงคราม บริเวณบ้านหนาดคำ ตำบลบ้านเอื้อม อำเภอเมืองลำปาง ซึ่งเป็นบ้านเกิดของแม่เจ้าปิมปามหาเทวี ในพญาพระยาสุลวลือไชยสงคราม และเป็นที่พำนักของหนานทิพย์ช้าง ก่อนจะขึ้นครองนครลำปาง
 
ภายในบริเวณอนุสรณ์สถานประกอบด้วย อาคารเรือนพ่อเจ้าทิพย์ช้าง เป็นอาคารเรือนไม้ยกพื้นสูง และอาคารแสดงนิทรรศการพ่อเจ้าทิพย์ช้าง