ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระยาพิมพิสารราชา"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
พีรวงค์ (คุย | ส่วนร่วม)
→‎อ้างอิง: เพิ่ม
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{ต้องการอ้างอิง}}
{{กล่องข้อมูล เชื้อพระวงศ์
| สีพิเศษ = #ffcc00
เส้น 6 ⟶ 5:
|คำบรรยายภาพ =
|พระนาม = เจ้าพิมพิสาร
|พระนามเต็ม = เจ้าหลวงพระยาพิมพิสารราชา
|ครองราชย์ = [[พ.ศ. 2415]] – [[พ.ศ. 2429]]<ref name="เจ้านาย">{{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = วรชาติ มีชูบท| ชื่อหนังสือ = เจ้านายฝ่ายเหนือและตำนานรักมะเมียะ| จังหวัด = กรุงเทพฯ| พิมพ์ที่ = สร้างสรรค์บุ๊คส์| ปี = 2556| ISBN = 978-616-220-054-0| จำนวนหน้า = 428| หน้า = 20}}</ref>
|ครองราชย์ = [[พ.ศ. 2415]] – [[พ.ศ. 2431]]
|รัชกาลก่อนหน้า = [[เจ้าหลวงพระยาอินทรวิชัยทวิไชย]]
|รัชกาลถัดมา = [[เจ้าหลวงพิริยเทพวงศ์พิริยเทพวงษ์]]
|ฐานันดร = เจ้านครประเทศราชพระยา
|วันประสูติ =
|วันพิราลัย =
|พระอิสริยยศ = [[รายพระนามเจ้าผู้ครองนครแพร่|พระยานครแพร่]]
|พระราชบิดา =
|พระบิดา = เจ้าพระยาวังขวาเฒ่า
|พระราชมารดา =
|พระมารดา = แม่เจ้าปิ่นแก้ว
เส้น 28 ⟶ 27:
|ราชวงศ์ = ราชวงศ์เทพวงศ์
}}
'''เจ้าหลวงพระยาพิมพิสารราชา''' หรือ '''พระยาพิมพิสาร''' ('''พิมสาร''' หรือ '''ขาเค''') ทรงเป็น[[รายพระนามเจ้าผู้ครองนครแพร่|เจ้าผู้ครองนครแพร่]] องค์ที่ 21 ในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] พระองค์ได้สืบตำแหน่งเจ้าหลวงพระยาแพร่ต่อจาก [[เจ้าหลวงพระยาอินทรวิชัยทวิไชย]]ผู้เป็นพระปิตุลาของพระองค์
 
'''เจ้าหลวงพิมพิสารราชา''' ('''พิมสาร''' หรือ '''ขาเค''') ทรงเป็น[[รายพระนามเจ้าผู้ครองนครแพร่|เจ้าผู้ครองนครแพร่]] องค์ที่ 21 ในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] พระองค์ได้สืบตำแหน่งเจ้าหลวงต่อจาก [[เจ้าหลวงอินทรวิชัย]]ผู้เป็นพระปิตุลาของพระองค์
 
==พระประวัติ==
พระยาพิมสารราชา หรือเจ้าหลวงขาเค ([[พ.ศ. 2415]] – [[พ.ศ. 2429]])<ref name="เจ้านาย"/> เป็นโอรสของพระยาวังขวา (เฒ่า) กับเจ้าปิ่นแก้ว น้องสาวพระยาแสนซ้าย (บิดา[[พระยาศรีสุริยวงศ์ (มังไชย)]]) ได้รับราชการมีบรรดาศักดิ์เป็น''ราชวงศ์'' เมื่อพระยาอินทวิไชยผู้เป็นปิตุลาถึงแก่กรรมในปี พ.ศ. 2414 [[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]จึงโปรดเกล้าฯ ตั้งเป็น''พระยาแพร่'' เมื่อ[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ขึ้นครองราชย์ พระยาพิมพิสารไม่ลงไปเข้าเฝ้า จึงไม่ได้รับพระราชทานนามใหม่ขึ้นเป็นเจ้าอย่างเจ้านครเชียงใหม่ เจ้านครลำพูน เจ้านครลำปาง และเจ้านครเมืองน่าน<ref>{{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค)| ชื่อหนังสือ = พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑-๔| จังหวัด = กรุงเทพฯ| พิมพ์ที่ = ศรีปัญญา| ปี = 2555| ISBN = 978-616-7146-30-0| จำนวนหน้า = 2,136| หน้า = 1559}}</ref>
เจ้าหลวงพิมพิสารหรือเจ้าหลวงพิมสารราชา หรือเจ้าหลวงขาเค (พ.ศ. ๒๔๑๕ – ๒๔๓๑) เป็นโอรสเจ้าปิ่นแก้ว กับเจ้าวังขวา(เฒ่า) ได้ครองราชย์สืบต่อจากเจ้าหลวงอินทรวิชัยผู้เป็นพระปิตุลา (พ.ศ. ๒๔๑๕ – ๒๔๓๑) เจ้าหลวงพิมพิสาร เป็นเจ้าเมืองที่ปลูกฝังนิสัยเรื่องการประหยัด และการรู้จักประมาณตนแก่ชาวเมืองแพร่เป็นอย่างดี ดังมีเรื่องเล่ากันว่า หม้อน้ำที่ท่านตั้งไว้ข้างถนนสำหรับผู้สัญจรนั้น จะมีกระบวยใหญ่และกระบวยเล็กอย่างละ 1 อัน หากใครใช้กระบวยใหญ่ตักดื่มน้ำแล้ว เทน้ำที่เหลือทิ้ง หรือใช้กระบวยเล็กตักดื่มซ้ำเมื่อไม่อิ่ม ต่างก็โดนก๋งยิง (เป็นอาวุธที่ใช้ลูกหินขนาดเล็กเป็นกระสุนสามารถทำให้เจ็บตัวหรือเป็นแผลได้) ด้วยเหตุผลที่ว่าไม่รู้จักประมาณตนเอง หรือไม่ประหยัด นอกจากนี้เจ้าหลวงพิมพิสารยังมีกิจการค้าไม้สัก ทำรายได้เข้าเมืองแพร่นับหลายล้านบาทต่อปี ทำให้เศรษฐกิจในเมืองแพร่มีความต่อเนื่องและเป็นไปได้ดี
 
เจ้าหลวงพิมพิสารหรือเจ้าหลวงพิมสารราชา หรือเจ้าหลวงขาเค (พ.ศ. ๒๔๑๕ – ๒๔๓๑) เป็นโอรสเจ้าปิ่นแก้ว กับเจ้าวังขวา(เฒ่า) ได้ครองราชย์สืบต่อจากเจ้าหลวงอินทรวิชัยผู้เป็นพระปิตุลา (พ.ศ. ๒๔๑๕ – ๒๔๓๑) เจ้าหลวงพระยาพิมพิสาร เป็นเจ้าเมืองที่ปลูกฝังนิสัยเรื่องการประหยัด และการรู้จักประมาณตนแก่ชาวเมืองแพร่เป็นอย่างดี ดังมีเรื่องเล่ากันว่า หม้อน้ำที่ท่านตั้งไว้ข้างถนนสำหรับผู้สัญจรนั้น จะมีกระบวยใหญ่และกระบวยเล็กอย่างละ 1 อัน หากใครใช้กระบวยใหญ่ตักดื่มน้ำแล้ว เทน้ำที่เหลือทิ้ง หรือใช้กระบวยเล็กตักดื่มซ้ำเมื่อไม่อิ่ม ต่างก็โดนก๋งยิง (เป็นอาวุธที่ใช้ลูกหินขนาดเล็กเป็นกระสุนสามารถทำให้เจ็บตัวหรือเป็นแผลได้) ด้วยเหตุผลที่ว่าไม่รู้จักประมาณตนเอง หรือไม่ประหยัด นอกจากนี้เจ้าหลวงพิมพิสารยังมีกิจการค้าไม้สัก ทำรายได้เข้าเมืองแพร่นับหลายล้านบาทต่อปี ทำให้เศรษฐกิจในเมืองแพร่มีความต่อเนื่องและเป็นไปได้ดี<ref name="เจ้าหลวง"/>
 
== ชายา ราชโอรส ราชและธิดา==
พระยาพิมพิสารมีชายาและโอรสธิดา ดังนี้<ref name="เจ้าหลวง">{{cite web|title=เจ้าหลวงพิมพิสาร (พิมสาร หรือขาเค)|url=http://wungfon.com/index.php?option=com_content&view=article&id=701:2011-09-18-15-48-49&catid=142:2010-11-06-02-33-05&Itemid=184|publisher=วังฟ่อนดอทคอม|date=18 สิงหาคม 2011|accessdate= 9 กุมภาพันธ์ 2559}}</ref>
* '''[[เจ้าแก้วไหลมาราชเทวี]]ราชเทวี''' (มีหลักฐานในแผ่นศิลา-จารึกที่วัดหลวง) แต่ไม่ปรากฏมีโอรส-ธิดา ด้วยกันหรือไม่
*'''แม่เจ้าธิดา''' มีโอรส-ธิดา 4 องค์ คือ
::* แม่เจ้าไข สมรสกับ เจ้าชัยลังกา ไม่มีบุตร-ธิดา
เส้น 46 ⟶ 47:
:::2.แม่เจ้าฟอง บรรเลง สมรสกับนายหนานแสน บรรเลง
:::3.แม่เจ้าแก้ว เหลี่ยมเพชร
::* เจ้าเทพวงศ์ หรือ[[เจ้าหลวงพิริยเทพวงศ์พิริยเทพวงษ์]] เจ้าผู้ครองนครแพร่ องค์สุดท้าย
 
*'''แม่เจ้าคำใย้''' มีโอรส 1 องค์ คือ
เส้น 58 ⟶ 59:
:::: เจ้านอยเป็ด สารศิริวงศ์
 
== อ้างอิง ==
{{ต้องการรายการอ้างอิง}}
* อำเภอเมืองแพร่ [http://wungfon.com/index.php?option=com_content&view=article&id=701:2011-09-18-15-48-49&catid=142:2010-11-06-02-33-05&Itemid=184 เจ้าหลวงพิมพิสาร (พิมสาร หรือขาเค)]
 
{{เรียงลำดับ|พิมพิสารราชา}}
{{เกิดปี| }}
{{อายุขัย||2429}}
{{ตายปี| }}
[[หมวดหมู่:เจ้าผู้ครองนครแพร่]]
[[หมวดหมู่:เจ้านายฝ่ายเหนือ]]