ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กาโปเอย์รา"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{ต้องการอ้างอิง}}
[[ไฟล์:Rugendasroda.jpg|thumb|thumb|250px|ภาพวาด Capoeira or the Dance of War โดย Johann Moritz Rugendas, ตีพิมพ์ ค.ศ. 1835]]
'''กาโปเอย์รา''' ({{lang-pt|Capoeiracapoeira}}) ศิลปะป้องกันตัวแขนงหนึ่ง มีต้นกำเนิดจาก[[ประเทศบราซิล]] เกิดจากการผสมผสานระหว่างการต่อสู้ การเต้น ดนตรี กายกรรม ปรัชญา กาโปเอย์ราเกิดโดยทาสชาวแอฟริกาในบราซิล เริ่มในช่วงประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 15 ซึ่งมีข้อถกเถียงกันว่า กาโปเอย์รานั้นอาจเกิดขึ้นครั้งแรกในแอฟริกา
 
กาโปเอย์ราจะมี 2 รูปแบบคือ การฝึกแบบดั้งเดิมหรือแบบอังกอลา ({{lang|pt|''Capoeira Angola''}}) ที่ใช้เวลาฝึกยาวนานและท่วงท่าเชื่องช้ากว่าแบบเรฌีโอนัล ({{lang|pt|''Capoeira Regional''}}) ที่มีการเคลื่อนไหวรวดเร็วกว่า และใช้เวลาสั้นกว่าในการปฏิบัติ
 
== ประวัติ ==
บรรทัด 11:
ในกลุ่มชุมชนเล็ก ๆ นี้ กาโปเอย์ราได้เริ่มก่อตัวและพัฒนาเพื่อใช้ในการต่อสู้และป้องกันตัวจากทหารชาว[[โปรตุเกส]] และเริ่มมีการสอนกาโปเอย์ราให้กับคนอื่น ๆ โดยที่จะฝึกหัดกันในวันอาทิตย์ซึ่งเป็นวันหยุดพักของทาส แต่เนื่องจากทาสนั้นไม่ได้รับอนุญาตให้ฝึกศิลปะป้องกันตัว การฝึกจึงถูกแต่งเติมไปด้วยการเต้นและร้องเพลงซึ่งเป็นวัฒนธรรมของชาวแอฟริกาอยู่แล้ว เพื่อที่จะใช้บังหน้าจากการฝึกกาโปเอย์รา
 
ต่อมาหลังจากมีการเลิก[[ทาส]] ในช่วง ค.ศ 1888 ชาวแอฟริกาบางส่วนเดินทางกลับ แต่บางส่วนยังคงอาศัยอยู่ในบราซิล แต่เนื่องด้วยไม่มีงานทำมากนัก จึงทำให้หลายกลุ่มกลายเป็นอันธพาล พวกเขายังคงฝึกกาโปเอย์ราอยู่และกลายเป็นพวกต่อต้านรัฐบาลก่ออาชญากรรม เมื่อมีการนำกาโปเอย์ราไปใช้ในทางที่ผิด ทางรัฐบาลของบราซิลจึงมีคำสั่งให้กาโปเอย์รานั้นเป็นสิ่งผิดกฎหมาย (ช่วงปี ค.ศ 1890) ผู้ฝ่าฝืนจะถูกจับ แต่ก็มีบางส่วนที่ขัดขืนก็จะถูกยิง โดยที่ตำรวจในสมัยนั้นก็ฝึกฝนกาโปเอย์ราด้วยเช่นกัน เพื่อที่จะใช้ต่อสู้กับผู้ฝ่าฝืนได้
 
จนกระทั่งถึงช่วงที่ บราซิลทำสงครามกับ[[ปารากวัย]] รัฐบาลบราซิลได้จัดตั้งกลุ่มนักรบขึ้นมากลุ่มหนึ่งซึ่งเป็นนักสู้กาโปเอย์รา โดยเรียกว่า "กองทหารดำ" (Black Military) จะส่งไปรบกับปารากวัย โดยสามารถนำชัยชนะมาให้กับบราซิลได้ นั่นทำให้เหล่านักสู้กาโปเอย์ราได้รับการยกย่องอีกครั้ง
 
เมสตรี[[มานูแอล ดุส เรย์ส มาชาดู]] (อาจารย์บิงบา (Mestre Bimba) และเมสตรี[[วีเซงชี ปัสตินยาเฟเรย์รา (Mestre Pastinha)ปัสชิญญา]] บิดาแห่งกาโปเอย์รายุคใหม่ โดยบิงบามาชาดูได้ก่อตั้งโรงเรียนสอนกาโปเอย์ราแห่งแรก (ในปี ค.ศ. 1942) ขึ้นมา นี่เป็นก้าวสำคัญที่แสดงให้เห็นว่า กาโปเอย์ราเป็นศิลปะการต่อสู้ที่ถูกกฎหมาย และได้ทำให้กาโปเอย์รากลับมาสู่ความนิยมอีกครั้ง
 
== ลักษณะการเล่น ==
[[ไฟล์:Bostoncapoeira.JPG|thumb|thumb|200px|การเล่นกาโปเอย์ราในบอสตัน]]
การเล่นกาโปเอย์ราเริ่มจากการยืนกันเป็นวงกลม ซึ่งเรียกว่า โร"รอดา" (Roda{{lang|pt|''roda''}}) โดยที่มีเครื่องดนตรีอยู่ตรงหัววง การเล่นจะเริ่มต้นโดยที่ผู้ที่เล่นเบริงเบา ({{lang|pt|''berimbau''}}) เริ่มเล่นและหลังจากนั้นเครื่องดนตรีอื่น ๆ ก็จะเล่นตามมา เมื่อผู้เล่นเบริงเบาส่งสัญญาณว่าให้เริ่มเล่นได้ ผู้เล่น 2 คนก็จะเดินมาหยุดตรงหน้าของผู้เล่นเบริงเบา จับมือกัน และเริ่มต้นเล่น โดยในขณะเดียวกันคนอื่น ๆ รอบ ๆ วงก็จะตบมือพร้อมทั้งร้องเพลง โดยมีผู้เล่นเบริงเบาเป็นผู้นำ เมื่อคู่ที่เล่นอยู่ต้องการที่จะหยุดก็จะทำการจับมือกัน เพื่อเป็นสัญญาณว่ายุติการเล่นของคู่นั้น ๆ แต่ในขณะเดียวกัน ถ้าเกิดคนใดคนหนึ่งรอบ ๆ วงมีความต้องการจะเล่นกับคนใดคนหนึ่งในคู่ที่กำลังเล่นอยู่ก็สามารถทำได้ ซึ่งเราเรียกว่า การซื้อเกม โดยคน ๆ นั้น จะหาจังหวะเข้าไปแทรกกลางระหว่างคู่ที่กำลังเล่นอยู่ โดยผู้ที่แทรกนั้นหันหน้าไปทางผู้ใดก็คือ ต้องการที่จะเล่นกับคน ๆ นั้น ในการเล่นนั้นจะไม่มีการปะทะหรือกระทบกระทั่งกันรุนแรงนัก เพื่อมิให้เกิดอันตรายและการบาดเจ็บแต่ตัวผู้เล่น
 
== ดนตรี ==
[[ไฟล์:Capoeira-three-berimbau-one-pandeiro.jpg|thumb|200pxthumb|200px|เครื่องดนตรีการเล่นกาโปเอย์รา ในภาพคือเบริงเบาและปังเดย์รู‎]]
กาโปเอย์ราเป็นศิลปะที่มีการเล่นดนตรี เพิ่มจังหวะให้กับการเล่น เครื่องดนตรีคือ
* เบริงเบา (Berimbau)
* ปังเดย์รู (Pandeiro{{lang|pt|''pandeiro''}})
* อาตาบากี (Atabaque{{lang|pt|''atabaque''}})
* อาโกโก (Agogô{{lang|pt|''agogô''}})
 
== การเล่น ==
บรรทัด 33:
 
=== ฌิงกา ===
[[ไฟล์:Ginga.gif|thumb|thumb|200px|ชิงกาฌิงกา]]
'"''ฌิงกา'"'' (Ginga{{lang|pt|''ginga''}}) เป็นท่าพื้นฐานของกาโปเอย์รา ถ้าเปรียบเทียบกับศิลปะการต่อสู้ชนิดอื่น ๆ ก็คือ การเต้นฟุตเวิร์ก โดยพยายามก้าวขาประมาณความกว้างของอก และก้าวเท้าหนึ่งไปข้างหลังและกลับมาที่เดิม เป็นลักษณะสามเหลี่ยมบนพื้น การเคลื่อนไหวแบบนี้จะทำให้ส่วนของร่างกายพร้อมไปกับการเคลื่อนไหวส่วนอื่น
 
=== การจู่โจม ===
โดยพื้นฐาน กาโปเอย์ราจะจู่โจมโดยการเตะ การปัด การใช้หัวโขก บางครั้งจะเห็นการใช้มือบ้าง แต่ไม่บ่อยส่วนใหญ่จะใช้ข้อศอกแทน การใช้เข่าเห็นบ้าง บางครั้งกาโปเอย์ราใช้ความผาดโผนและการเคลื่อนไหวที่แข็งแรง ที่ใช้เป็นกลยุทธ์ต่อคู่แข่งขันการ[[ตีลังกา]]หรือ "อาอู" (Au{{lang|pt|''aú''}}), handstandsหกสูงหรือ "บานาเนย์รา" ({{lang|pt|''bananeira''}}), headspinsหมุนตัวบนศีรษะหรือ "ปีเอาจีกาเบซา" (piao{{lang|pt|''pião de cabecacabeça''}}), hand-spinsหมุนตัวบนมือหรือ "ปีเอาจีเมา" (piao{{lang|pt|''pião de maomão''}}), hand-springsสปริงมือหรือ "กาตู" ({{lang|pt|''gato''}}), sitting movements, การหมุน, การกระโดด, การดีด ทั้งหมดล้วนเป็นท่าพื้นฐานของกาโปเอย์ราขึ้นอยู่กับความสามารถและจังหวะ
 
=== การป้องกัน ===
การป้องกันประกอบด้วยการหลบและการหมุน ขึ้นอยู่กับทิศทางและจุดประสงค์ของการป้องกัน
การป้องกันอย่างง่ายคือการหมุน โดยรวมการหลบและการเคลื่อนตัวช้า และสามารถเคลื่อนย้ายตัวเองมาจู่โจมการหลบอย่างอื่น เช่น รัสเตย์รา ({{lang|pt|''rasteira''}}), วิงกาชีวา ({{lang|pt|''vingativa''}}), เตโซราจีเมา ({{lang|pt|''tesoura de mão''}}) หรือแกดา ({{lang|pt|''queda''}}) จะทำให้เคลื่อนและเข้าใกล้หาจุดโหว่ของคู่ต่อสู้ได้
 
=== จู่โจมและป้องกัน ===
[[ไฟล์:Au batido.jpg|thumb|thumb|200px|ท่า ‎Au batidoอาอูบาชีดู]]
มีบางท่าอย่าง au"อาอูบาชีดู" ({{lang|pt|''aú batido''}}) ที่เป็นการจู่โจมและป้องกันพร้อมกัน โดยเริ่มจากการตีลังกาหนี จากนั้นใช้ขาเตะออกไปพร้อมกัน การเตะ 2 ครั้งเรียก "เมย์ยาลูอาจีเฟรงชี" ({{lang|pt|''meia lua de frente''}}) ส่วน "อาร์มาดา" ({{lang|pt|''armada''}}) คือการหมุน 2 ครั้งแล้วเตะ
โดยเริ่มจากการตีลังกาหนี จากนั้นใช้ขาเตะออกไปพร้อมกัน
การเตะ 2 ครั้งเรียก meia lua de frente และ armada คือการหมุน 2 ครั้งแล้วเตะ
 
=== ชามาดา ===
'''ชามาดา''' (Chamada{{lang|pt|''chamada''}}) มีความหมายว่า "การเรียก" เป็นส่วนหนึ่งที่เกิดในกาโปเอย์ราแบบอังกอลา เป็นการหยุดเมื่อรู้สึกถึงอันตราย
 
=== วอลตาเอามุงดู ===
'''วอลตาเอามุงดู''' (Volta{{lang|pt|''volta ao mundo''}}) มีความหมายว่า "เดินรอบโลก" เกิดขึ้นเมื่อการเปลี่ยนการเคลื่อนไหวได้จบลงหรือหลังจากเกิดการหยุดชะงักในเกม ผู้เล่นจะเดินเป็นวงกลมรอบวง และผู้เล่นอีกคนจะร่วมเดินรอบวงด้วย จึงจะกลับสู่เกมปกติ
 
== กาโปเอย์ราในวัฒนธรรมร่วมสมัย ==