ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าชายรัชทายาทซาโด"

{{ปรับภาษา}}{{กล่องข้อมูล เชื้อพระวงศ์

| พระนามเต็ม = องค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารซาโด

| พระอิสริยยศ = องค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารแห่งโจซอนโชซ็อน

| พระโอรส/ธิดา = องค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารอึยโซ, [[พระเจ้าจองโจ|องค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารอีซาน]]

| ราชวงศ์ = [[ราชวงศ์โชซอนโชซ็อน|โชซอนโชซ็อน]]

'''องค์ชายรัชทายาทจางฮอนมกุฎราชกุมารชังฮ็อน''' ({{เกาหลี|장헌세자|ฮันจา=莊獻世子|MC2000=Jangheonseja|MR=Changhǒnseja}}) หรือ '''องค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารซาโด''' ({{เกาหลี|사도세자|ฮันจา=思悼世子|MC2000=Sadoseja|MR=Sadoseja}} ค.ศ. 1735 - ค.ศ. 1762) เป็นพระโอรสองค์ที่สองของ[[พระเจ้ายองโจ]] กับสนมยองบิน ตระกูลอี แห่งจอนอึย ในสมัย[[พระเจ้าโคจง]]มีการแต่งตั้งองค์ชายซาโดให้มีฐานะเป็นกษัตริย์ พระนามว่า '''พระเจ้าจางโจ''' (장조, 莊祖) และต่อมาได้รับสถาปนาเป็น '''พระจักรพรรดิอึย''' (의황제, 懿皇帝)

เนื่องจากรัชทายาทมกุฎราชกุมารองค์ก่อน คือ องค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารฮโยจาง สิ้นพระชนม์ไปใน[[พ.ศ. 2271]] ราชวงศ์โชซอนอยู่ในภาวะไร้ผู้สืบทอด บรรดาสนมของพระเจ้ายองโจก็ยังไม่มีพระโอรสเลย ดังนั้น เมื่อองค์ชายจางฮอนชังฮ็อนประสูติใน[[พ.ศ. 2278]] ที่[[พระราชวังชางเกียงกุง]] จึงได้รับแต่งตั้งเป็นวังเซจา (องค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมาร) ทันที องค์ชายจางฮอนชังฮ็อนทรงเรียนรู้ได้เร็ว ทรงย้ายไปที่ทงกุง (ตำหนักตะวันออก) อันเป็นที่อยู่เดิมของมเหสีซอนอีของ[[พระเจ้าคยองจง]] เนื่องจากองค์ชายจางฮอนชังฮ็อนเป็นพระโอรสองค์เดียวในขณะนั้นของพระเจ้ายองโจ พระเจ้ายองโจจึงทรงเข้มงวดกับการศึกษาขององค์ชายจางฮอนอย่างมากชังฮ็อนอย่างมาก ในพ.ศ. 2287 องค์ชายจางฮอนชังฮ็อนอภิเษกกับพระชายาจากตระกูลฮง ([[พระชายาฮเยคยอง]]) ธิดาของฮงพงฮัน

ปกติพระเจ้ายองโจและสนมอียองบินจะไปหาองค์ชายจางฮอนบ่อยๆชังฮ็อนบ่อยๆ แต่นางในที่รับใช้องค์ชายอยู่ที่ทงกุงนั้นเป็นคนรับใช้เก่าของมเหสีซอนอีและพระเจ้าคย็องจง จึงตั้งแง่รังเกียจพระเจ้ายองโจเพราะทรงยึดบัลลังก์มาจากพระเจ้าคย็องจง พระเจ้ายองโจจึงเลิกเสด็จไปหาองค์ชายจางฮอนชังฮ็อน ความสัมพันธ์พ่อลูกจึงเหินห่าง องค์ชายจางฮอนชังฮ็อนจึงกลายเป็นองค์ชายที่ขาดการใส่ใจ มีเพียงองค์หญิงฮวาพยองที่เป็นพระเชษฐภคินีเท่านั้น ที่ยังพูดคุยกับองค์ชายจางฮอนอยู่ชังฮ็อนอยู่

จนใน[[พ.ศ. 2291]] องค์หญิงฮวาพยองพระเชษฐภคินีของพระองค์สิ้นพระชนม์ องค์ชายจางฮอนชังฮ็อนเสียพระทัยมาก ทรงเริ่มแสดงอาการผิดปกติทางจิต ประกอบกับองค์ชายจางฮอนชังฮ็อนประชวรบ่อย ในพ.ศ. 2295 ประชวรเป็นโรคหัด องค์ชาวจางฮอนชังฮ็อนมีพระโอรสพระองค์แรกใน[[พ.ศ. 2293]] คือ องค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารอึยโซ แต่มีพระชนม์ชีพอยู่สองปีก็สิ้นพระชนม์ ในพ.ศ. 2295 พระโอรสประสูติอีกองค์ ได้รับแต่งตั้งเป็นวังเซซุน (พระนัดดารัชทายาทมกุฎราชกุมาร) ทันที (ภายหลังครองราชย์เป็น[[พระเจ้าจองโจ]]) ในพ.ศ. 2300 พระมเหสีอินวอนพระอัยยิกาเลี้ยงและมเหสีจองซองพระมารดาเลี้ยงสิ้นพระชนม์ องค์ชายจางฮอนชังฮ็อนมีอาการทางพระสติหนักขึ้น<ref>http://www.channel4.com/history/microsites/H/history/c-d/disease02.html</ref> ทรงสังหารขันทีซังกุงต่างๆคนรับใช้ตลอดจนหมอหลวง ทำให้ทรงเป็นที่หวาดกลัวไปทั่ววัง และยังทรงคบค้ากับนางทรงที่ชานเมืองฮันยาง<ref>http://www.koreanhistoryproject.org/Ket/C15/E1501.htm</ref> พระเจ้ายองโจก็ทรงทราบเรื่องพระอาการของพระโอรสดีแต่ทรงไม่กล้าทำอะไรเพราะเป็นพระโอรส ในพ.ศ. 2304 ทรงทุบตีพระชายาน้อยพระองค์หนึ่งจนเสียชีวิต และทรงตามรังควานพระขนิษฐาคือองค์หญิงฮวาวาน<ref>http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=16925787</ref>

ในพ.ศ. 2305 ขุนนางฝ่ายโนนนถายฎีกาให้พระเจ้ายองโจลงพระอาญาพระโอรส องค์ชายจางฮอนจชังฮ็อนจขึงจับเอาญาติของขุนนางเหล่านั้นมาทรมานจนเสียชีวิต และขู่จะสังหารบุตรชายของอัครเสนาบดีชินมัน คือ องค์ชายยองซอง ทรงถึงขนาดจะปีนกำแพงวังไปสังหารองค์ชายยองซอง พระมารดาสนมอียองบินทนไม่ไหว ขอให้พระเจ้ายองโจทรงพระอาญาองค์ชายจางฮอนชังฮ็อน พระเจ้ายองโจจึงมีพระราชโองการปลดองค์ชายจางฮอนชังฮ็อนและพระชายาฮเยคยอง และบังคับให้องค์ชายจางฮอนเข้าไปอยู๋ชังฮ็อนเข้าไปอยู๋ในกล่องข้าว หลังจากอยู่ในกล่องเจ็ดวัน องค์ชายจางฮอนชังฮ็อนก็สิ้นพระชนม์

ภายหลังพระเจ้ายองโจทรงรู้สึกเสียพระทัยที่ทรงลงพระอาญากับพระโอรส จึงแต่งตั้งองค์ชายจางฮอนชังฮ็อนขึ้นใหม่เป็นองค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารซาโด พระโอรสขององค์ชายซาโด คือ พระเจ้าจองโจ ทรงพยายามอย่างมากที่จะล้างมลทินให้พระราชบิดา ทำให้เกิดคำถามขึ้นว่า องค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารซาโดประชวรจริงหรือเป็นการใส่ร้ายของขุนนางฝ่ายโนนน แต่[[บันทึกของพระนางฮเยคยอง]]กล่าวว่าองค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารซาโดทรงมีอาการทางพระสติจริงๆ

** องค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารอึยโซ , อีจอง (의소세손 정 ,懿昭世孫 琔 ,1750-752) พระโอรสองค์แรกของพระชายาฮเยคยอง ตระกูลฮง แห่งพยองซาน

** [[พระเจ้าจองโจ|องค์ชายรัชทายาทมกุฎราชกุมารอีซาน]] (이산세손 ,李祘世孫 ,1752-1800) พระโอรสองค์ที่สองของพระชายาฮเยคยอง ตระกูลฮง แห่งพยองซาน