ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าคุณพระประยุรวงศ์"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
OctraBot (คุย | ส่วนร่วม)
แทนที่ ‘เกียติยศ’ ด้วย ‘เกียรติยศ’
บรรทัด 23:
| footnotes =
}}
'''เจ้าคุณพระประยูรวงศ์ (เจ้าคุณจอมมารดาแพ ในรัชกาลที่ 5)''' (สกุลเดิม บุนนาค) ([[5 พฤศจิกายน]] [[พ.ศ. 2397]] - [[22 มีนาคม]] [[พ.ศ. 2486]]) เป็นธิดาของ[[เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค)]] กับ ท่านผู้หญิงอิ่ม สุรวงศ์ไวยวัฒน์ เข้ารับราชการเป็นพระสนมเอกใน[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] และทำหน้าที่เป็นผู้เบิกพระโอษฐ์พระราชโอรสและพระราชธิดาในรัชกาลที่ 5 ต่อมา ได้รับการแต่งตั้งเป็น "เจ้าคุณจอมมารดาแพ" และ[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ทรงสถาปนาเกียติยศเกียรติยศขึ้นเป็นเจ้าคุณชั้นพิเศษให้ออกนามว่า "เจ้าคุณพระประยูรวงศ์"
 
== ประวัติ ==
บรรทัด 37:
* คุณมิด บุนนาค
 
เป็นเจ้าคุณจอมมารดาพระสนมเอกผู้ใหญ่ หัวหน้าพระสนมทั้งปวงในรัชกาลที่ 5 ถึงรัชกาลที่ 6 ได้รับการสถาปนาเกียติยศเกียรติยศขึ้นเป็นเจ้าคุณชั้นพิเศษ โปรดเกล้าฯให้ออกนามว่า "เจ้าคุณพระประยูรวงศ์"<ref>[[ราชกิจจานุเบกษา]], [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2464/D/1834.PDF ประกาศเลื่อนเจ้าคุณจอมมารดาแพขึ้นเป็นเจ้าคุณพระประยูรวงศ์], เล่ม 38, ตอน ง, 2 ตุลาคม พ.ศ. 2464, หน้า 1834 </ref>
 
เจ้าคุณพระประยูรวงศ์เกิดในวงศ์[[ราชินิกุล]]สาย “[[บุนนาค]]” ซึ่งเจ้าคุณพระอัยยิกานวล กนิษฐภคินี ใน[[สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี]] กับ[[เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา]] (บุนนาค ต้นสกุลบุนนาค) ซึ่งเป็นบุตร[[เจ้าพระยามหาเสนา (เสน)]] ครั้ง[[กรุงศรีอยุธยา]]เป็นต้นตระกูล สืบสายลงมาทาง[[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์]] (ดิศ) [[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง)]]พระประยูรวงศ์ได้เป็นพระสนมเอก และเป็นผู้เดียวที่ได้พระราชทานเครื่องยศพระสนมเอกตามแบบ[[รัชกาลที่ 4]] และมีพระราชประสงค์จะทรงยกย่องเจ้าคุณพระประยูรวงศ์ให้ยิ่งกว่าคนอื่น จึงโปรดให้เปลี่ยนเครื่องในพานทองเครื่องยศ เป็นลงยาราชาวดี(เดิมเครื่องยศพระสนมเอกเป็นพานทองมีเครื่องในทั้งหมดล้วนเป็นทองคำเกลี้ยง ต้องเป็นพระมเหสีเท่านั้นจึงจะเปลี่ยนเป็นทองคำลงยาราชาวดี แสดงว่าทรงยกย่องเจ้าคุณพระประยูรวงศ์เหนือกว่านักสนมอื่นใด) และพระเจ้าอยู่หัวองค์ต่อ ๆ มาก็มิได้มีพระราชดำรัสให้เรียกคืนตามประเพณีเก่า ด้วยทรงเคารพนับถือเจ้าคุณพระประยูรวงศ์ ท่านจึงได้ครอบครองเครื่องยศทุกอย่างที่ได้รับพระราชทานจนตลอดอายุ ในการตรัสเรียกเจ้าคุณพระประยูรวงศ์นั้น [[รัชกาลที่ 5]] จะมิโปรดเรียกว่า ''นาง'' ตามอย่าง [[รัชกาลที่ 4]] พระราชบิดาแต่จะตรัสเรียกเมื่ออยู่ตามลำพังว่า ''แม่แพ'' แต่ถ้าอยู่ต่อหน้าผู้อื่นจะตรัสเรียกว่า ''คุณแพ''