ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ธรรมบท"

'''ธรรมบท''' เป็นชื่อประชุมพระพุทธฎีกา[[พุทธพจน์]]ในรูปแบบร้อยกรอง[[คาถา]] และเป็น 1 ในตำราพุทธศาสนาซึ่งได้รับความนิยมอ่านทั้งเป็นที่รู้จักมากที่สุด<ref name="best-known text">See, for instance, Buswell (2003): "rank[s] among the best known Buddhist texts" (p. 11); and, "one of the most popular texts with Buddhist monks and laypersons" (p. 627). Harvey (2007), p. 322, writes: "Its popularity is reflected in the many times it has been translated into Western languages"; Brough (2001), p. xvii, writes: "The collection of Pali ethical verses entitled ''Dhammapada'' is one of the most widely known of early Buddhist texts."</ref> ธรรมบทฉบับต้นที่สุดอยู่ใน[[ขุททกนิกาย]]ซึ่งเป็นหมู่ 1 หมวดหนึ่งใน[[พระไตรปิฎกสุตตันตปิฎก]]ฉบับใน[[หีนยานพระไตรปิฎกภาษาบาลี]]

[[พระพุทธโฆษะโฆสะ]] นักวิชาการและนักวิจารณ์พุทธศาสนา อธิบายว่า พระพุทธฎีกาแต่ละส่วนที่บันทึกไว้นั้น [[พระโคดมโคตมพุทธเจ้า]]ทรงแสดงไว้ต่างโอกาสแล้วแต่สถานการณ์จำเพาะที่บังเกิดขึ้นในพระชนม์และใน[[คณะพระสงฆ์|สังฆมณฑล]] เขาร่ายรายละเอียดสถานการณ์ดังกล่าวไว้ในงานเขียนเรื่อง "ธรรมบทอรรถกถา[[ธัมมปทัฏฐกถา]]" ซึ่งต่อมากลายเป็นแหล่งตำนานพระพุทธประวัติ<ref>This commentary is translated into English as ''Buddhist Legends'' by E W Burlingame.</ref>

ตามประเพณี ธรรมบทนั้นประกอบด้วยพระพุทธฎีกาพุทธพจน์ซึ่งพระโคดมพุทธเจ้าตรัสไว้ในหลาย ๆ โอกาส<ref>Pertinent episodes allegedly involving the historic Buddha are found in the commentary (Buddharakkhita & Bodhi, 1985, p. 4). In addition, a number of the Dhammapada's verses are identical with text from other parts of the Pali [[tipitaka]] that are directly attributed to the Buddha in the latter texts. For instance, Dhammapada verses 3, 5, 6, 328-330 can also be found in [[Majjhima Nikaya|MN]] 128 (Ñā{{IAST|ṇ}}amoli & Bodhi, 2001, pp. 1009-1010, 1339 ''n''. 1187).</ref> "เพราะเหตุที่กลั่นตัวอย่างอันซับซ้อน ทฤษฎี ถ้อยคารม และระดับอันสูงของพระพุทธโอวาทให้เป็นร้อยกรองที่กระชับแต่โปร่งใสดังมณี ธรรมบทจึงช่วยให้วิถีพุทธเป็นที่เข้าถึงได้โดยทั่วกัน...อันที่จริง เป็นไปได้ว่า บ่อเกิดธรรมบทในช่วง 300 ปีก่อนคริสต์ศักราชนั้นโยงไยไปถึงการที่สังฆณฑลอินเดียสมัยแรก ๆ จำต้องถอดเอาโวหารธรรมแห่งถ้อยพระพุทธพจน์ต้นฉบับออกเป็นภาษาชาวบ้าน"<ref>Wallis (2004), p. xi.</ref> ธรรมบทนี้เป็นส่วนหนึ่งของขุททกนิกายใน[[พระสูตรสุตตันตปิฎก]]ของพระไตรปิฎก กระนั้น อย่างน้อยกึ่งหนึ่งของธรรมบทปรากฏในส่วนอื่น ๆ ของพระไตรปิฎกด้วย<ref>Geiger (2004), p. 19, para. 11.2 writes:

{{quote|More than half the verses may be found also in other canonical texts. The compiler of the [Dhammapada] however certainly did not depend solely on these canonical texts but also made use of the great mass of pithy sayings which formed a vast floating literature in India.}} In a similar vein, Hinüber (2000), p. 45, para. 90 remarks: "The contents of the [Dhammapada] are mainly gnomic verses, many of which have hardly any relation to Buddhism."</ref> ครั้นราว 400 หรือ 500 ปีก่อนคริสต์ศักราช พระพุทธโฆษะแต่งคำโฆสะแต่ง[[อรรถกถา]]อธิบายธรรมบทเรียกว่า "ธรรมบทอรรถกถา[[ธัมมปทัฏฐกถา]]" มีเนื้อหา 305 เรื่องเพื่อขยายความเข้าใจร้อยกรองธรรมบท