ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 4:
| ภาพ = ไฟล์:พระองค์เจ้าดาราวดี.jpg
| คำบรรยายภาพ =
| พระนามเต็ม =
| พระนาม = พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี
| ฐานันดร = พระองค์เจ้า
| พระนามเต็ม =
| วันประสูติ = 20 มีนาคม พ.ศ. 2328
| ฐานันดร =พระองค์เจ้า
| วันประสูติสิ้นพระชนม์ = [[204 มีนาคม]]มิถุนายน [[พ.ศ. 2328]]2410 (82 ปี)
| วันสิ้นพระชนม์ = [[4 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2410]] (82 ปี)
| พระอิสริยยศ = [[พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ]] ชั้น 1
| พระราชบิดา =
| พระบิดา = [[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท]]
| พระราชมารดา =
| พระมารดา = เจ้าจอมมารดาน้อย
| มารดา =
| พระชายา =
| ชายา =
| หม่อม =
| พระราชสวามี =
| พระสวามี = [[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ]]
| พระโอรส/ธิดา = [[พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอิศราพงศ์]]
| บุตร/ธิดา =
| ราชวงศ์ = [[ราชวงศ์จักรี|จักรี]]
}}
 
'''พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี''' ([[20 มีนาคม]] [[พ.ศ. 2328]] - [[4 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2410]]{{ต้องการอ้างอิงตรงนี้}}) พระราชธิดาพระองค์ที่ 11 ใน[[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท]] หรือประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อย กรมต่อมาได้เสกสมรสเป็นฝ่ายในของ[[สมเด็จพระราชวังบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาทศักดิพลเสพ]] ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อยมีพระราชโอรสเพียงพระองค์เดียวคือ [[พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอิศราพงศ์]]
 
==พระประวัติ==
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี ประสูติเมื่อวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2328 เป็นพระธิดาในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสีหนาท ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อย (บ้างออกนามว่า น้อยแขก)<ref name="ราชสกุลวงศ์">{{cite book | author = กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ | title = ราชสกุลวงศ์ | url = http://bcnnon.ac.th/webnon/Load/2013/01/king22.pdf | publisher = สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร | location = กรุงเทพฯ | year = 2554 | page = 112}}</ref> ต่อมาพระองค์เจ้าดาราวดีได้เป็นพระชายา[[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ]] ชาววังออกพระนามว่า ''เจ้าข้างใน'' หรือ ''ทูลกระหม่อมข้างใน''<ref name= "ราชสกุลวงศ์"/> มีพระโอรสหนึ่งพระองค์คือ [[พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอิศราพงศ์]] (พ.ศ. 2363-2404) ต้นราชสกุลอิศรศักดิ์ ณ อยุธยา<ref>{{cite book | author = กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ | title = ราชสกุลวงศ์ | url = http://bcnnon.ac.th/webnon/Load/2013/01/king22.pdf | publisher = สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร | location = กรุงเทพฯ | year = 2554 | page = 125}}</ref>
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือน 4 แรม 6 ค่ำ ปีมะเส็ง สัปตศก จ.ศ. 1147 ตรงกับวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2328 ต่อมาเป็นพระชายา[[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ]]
 
พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี สิ้นพระชนม์ในรัชสมัย[[รัชกาลที่ 4พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] เมื่อวันอังคาร เดือน 7 ขึ้น 2 ค่ำ ปีเถาะ นพศก จุลศักราช 1229 ตรงกับวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2410 พระชนมายุ 82 พรรษา<ref>คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ กรมศิลปากร [http://bcnnon.ac.th/webnon/Load/2013/01/king22.pdfname= "ราชสกุลวงศ์] พิมพ์ครั้งที่ 4; กรุงเทพฯ, สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์: 2554<"/ref> พระราชทานเพลิงพระศพ วันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2411<ref>"จดหมายเหตุของหมอบรัดเล,”ใน". ''ประชุมพงศาวดารภาคที่ 12''. พระนคร:โสภณพิพรรฒธนากร, หน้า 359.</ref>
 
==พระราชโอรส==
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี ทรงเษกสมรสกับ [[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ]] พระราชโอรสลำดับที่ 17 ใน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก]] ประสูติแต่เจ้าจอมมารดานุ้ยใหญ่ มีโอรส 1 พระองค์ คือ
 
* [[พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอิศราพงศ์|พระองค์เจ้าชายอิศราพงศ์]] (พ.ศ. 2363-2404) ได้รับสถาปนาเป็นเจ้าฟ้าอิศราพงศ์ เมื่อ พ.ศ. 2394 ใน[[รัชกาลที่ 4]] ทรงเป็นต้นสกุล อิศรศักดิ์
 
== พระกรณีกิจ ==
เมื่อพระราชสวามีของพระองค์ อุปราชาภิเษกขึ้นเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคงแล้ว พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี ได้ทรงมีอำนาจปกครองฝ่ายในของ[[พระราชวังบวรสถานมงคล]] ภายหลังมีพระนามว่า เจ้าข้างในบ้าง ทูลกระหม่อมข้างในบ้าง<ref>ประชุมพงศาวดารภาคที่ 8 ฉบับพิมพ์ พ.ศ. 2507 หน้า 109</ref> และทรงเป็นพระอาจารย์ใหญ่สอนพระราชโอรสพระราชธิดาและข้าราชบริพารในวังสมัยรัชกาลที่ 4
 
== พระองค์และพระราชสวามี ==
{{ต้องการอ้างอิง}}
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี กับ[[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ]] ทั้งสองพระองค์ทรงรักใคร่กันมาแต่ในรัชกาลที่ 1 ทว่า[[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท]] นั้นทราบกันดีอยู่ว่าท่านดุ [[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ]] แต่ครั้งยังเป็นพระองค์เจ้าอรุโณทัย จึงมิทรงกล้ากราบบังคมทูลขอ จนต่อมาถึงรัชกาลที่ 2 พระองค์เจ้าอรุโณทัย ทรงกรมเป็นกรมหมื่นศักดิพลเสพ (พระองค์ได้ทรงกรม แต่ปลายรัชกาลสมเด็จพระบรมชนกนาถ รัชกาลที่ 1 เมื่อ พ.ศ. 2351 แล้ว ได้รับพระราชทานทรงกรมเพียงปีเดียว ถึง พ.ศ. 2352 [[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช]] ก็เสด็จสวรรคต) ทรงกราบบังคมทูลขอพระราชทานพระองค์เจ้าหญิงดาราวดี ที่ทรงเสนหากันอยู่ [[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย]] ก็โปรดฯ พระราชทานให้เป็นพระชายา เรื่องที่เล่าขานกันนั้นคือ เรื่องที่ทรงมีเพลงยาวถึงกันระหว่าง กรมหมื่นศักดิพลเสพ และพระองค์เจ้าดาราวดี ระหว่างที่ทรงรักใคร่กัน ทว่ายังมองมิเห็นทางที่จะทรงสมปรารถนา