ผลต่างระหว่างรุ่นของ "บัวเผื่อน"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ล ย้อนการแก้ไขของ Thaibiodiversity (พูดคุย) ไปยังรุ่นก่อนหน้าโดย PAHs |
||
บรรทัด 1:
{{ตารางจำแนกพันธุ์
| color = lightgreen
| name = <big>บัวเผื่อน</big>▼
| image =
| image_width = 240px
| image_caption = บัวเผื่อน
|
|
|ordo = [[Nymphaeales]]
| species = ''asiatica''▼
|familia = [[Nymphaeaceae]]
|genus = ''[[Nymphaea]]''
| binomial_authority = Urb▼
}}▼
|binomial = ''Nymphaea nouchali''
|synonyms = :''Castalia acutiloba'' (DC.) Hand.-Mazz.
:''Castalia stellaris'' Salisb.
:''Leuconymphaea stellata'' (Willd.) Kuntze
:''Nymphaea acutiloba'' DC.
:''Nymphaea cahlara'' Donn, [[nom. inval.]]
:''Nymphaea cyanea'' Roxb.
:''Nymphaea edgeworthii'' Lehm.
:''Nymphaea henkeliana'' Rehnelt
:''Nymphaea hookeriana'' Lehm.
:''Nymphaea malabarica'' Poir.
:''Nymphaea membranacea'' Wall. ex Casp., [[nom. inval.]]
:''Nymphaea minima'' F.M.Bailey [[nom. illeg.]]
:''Nymphaea punctata'' Edgew.
:''Nymphaea rhodantha'' Lehm.
:''Nymphaea stellata Willd.
:''Nymphaea stellata'' var. ''albiflora'' F. Henkel & al.
:''Nymphaea stellata'' var. ''cyanea'' (Roxb.) Hook. f. & Thomson
:''Nymphaea stellata'' var. ''parviflora'' Hook. f. & Thomson
:''Nymphaea stellata'' var. ''versicolor'' (Sims) Hook. f. & Thomson
:''Nymphaea tetragona'' var. ''acutiloba'' (DC.) F. Henkel & al.
:''Nymphaea versicolor Sims
:''Nymphaea voalefoka'' Lat.-Marl. ex W. Watson, [[nom. nud.]]
▲|}}
'''บัวเผื่อน''' เป็นพันธุ์ไม้น้ำคล้ายบัวสาย อายุหลายปี มีเหง้าและไหลอยู่ใต้ดิน และส่งใบดอกขึ้นมาบนผิวน้ำ บัวเผื่อนมีดอกให้ชมเกือบตลอดทั้งปี เริ่มบานตอนสายและหุบตอนบ่าย ออกดอกตลอดปี บัวเผื่อนมีชื่อพื้นเมืองอื่นว่า นิโรบล(กรุงเทพ) บัวผัน บัวขาบ (ภาคกลาง) ป้านสังก่อน (เชียงใหม่) และปาลีโป๊ะ (มลายู นราธิวาส)<ref name="สำนักงานหอพรรณไม้">เต็ม สมิตินันทน์ [http://web3.dnp.go.th/botany/ThaiPlantName/Default.aspx ''ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย''] สำนักงานหอพรรณไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช, พ.ศ. 2549</ref>
==ลักษณะทางพฤกษศาสตร์==
ใบเป็นใบเดียวออกแบบเรียงสลับเป็นกลุ่ม แผ่นใบลอยบนผิวน้ำ ใบรูปไข่กว้าง ยาวประมาณ 10-25 ซม. กว้าง 8-18 ซม. ผิวใบเกลี้ยงหน้าใบสีเขียว ท้องใบสีเขียวอ่อนถึงสีม่วงจาง ปลายใบทู่ถึงกลมมน โคนใบเว้าลึก ฃอบใบเรียงถึงหยักตื้นๆ เส้นใบ 10-15 เส้น แยกจากจุดเชื่อมกับก้านใบ ก้านใบสั้นยาวไม่แน่นอน ขึ้นอยู่กับความลึกของน้ำ ปกติยาว 0.5-2 เมตร
▲บัวเผื่อน
ดอกเป็นดอกเดี่ยว อยู่เหนือน้ำ มีสีขาวแกมชมพู ถึงอ่อนคราม กลิ่นหอมอ่อนๆ หากมีสีขาวแกมชมพูจะเรียกว่า “บัวเผื่อน” ส่วนดอกสีครามอ่อนและมีขนาดใหญ่เรียกว่า “บัวผัน” บางครั้งนักวิทยาศาสตร์แยกเป็น 2 ชนิด บางครั้งว่าเป็นชนิดเดียวกันแต่มี 2 พันธุ์ แต่ละดอกมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 6-18 กลีบ มีเกสรตัวผู้สีเหลืองเป็นจำนวนมาก รังไข่มี 10-20 ช่อง ฝังตัวแน่นอยู่ใต้แผ่นรองรับเกสรตัวเมียรูปถ้วย ก้านดอกคล้ายก้านใบ และยาวไล่เลียกัน ผลจมอยู่ใต้น้ำหลังจากผสมเกสรแล้ว
==การปลูกเลี้ยง==
บัวเผื่อนพบขึ้นตามหนอง บึง ริมแม่น้ำที่มีกระแสน้ำอ่อนและขอบพรุ มีเขตการกระจายพันธุ์อยู่ทั่วทุกภาคของประเทศไทย ขยายพันธุ์โดยการใช้หน่อหรือเหง้า
==ประโยชน์ทางยา==
*[[ดอก]] รสฝาดหอมเย็น บำรุงหัวใจให้แช่มชื่น บำรุงกำลัง แก้ไขตัวร้อน บำรุงครรภ์
▲Nymphaea stellata Willd.
*[[เมล็ด]] เมื่อฝักแก่ดอกร่วงหมดแล้วเรียกว่า”โตนดบัว” มีเมล็ดเล็กๆ คล้ายเมล็ดฝิ่น คั่วรับประทานเป็นอาหารได้ รสหอมมัน บำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง
*[[หัว]] ลักษณะเป็นหัวตะปุ่มตะป่ำ เหมือนโกฐหัวบัว รสหอมมัน เผ็ดเล็กน้อย บำรุงร่างกาย ชูกำลัง บำรุงครรภ์รักษา บำรุงหัวใจ บำรุงธาตุ
ในตำรายาไทย บัวเผื่อนอยู่ในพิกัดบัวพิเศษ มี 6 อย่างคือ [[บัวหลวง]]แดง บัวหลวงขาว [[บัวสัตตบงกช]]แดง บัวสัตตบงกชขาว บัวเผื่อน และ[[บัวขม]] ใช้แก้ไข้ แก้ลม เสมหะ และโลหิต บำรุงกำลัง บำรุงหัวใจ ทำให้แช่มชื่น แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ไข้ตัวร้อน บำรุงครรภ์ นอกจากนั้น ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ในตำรับยาหอมเทพจิตร มีดอกบัวเผื่อนเป็นส่วนผสมร่วมกับสมุนไพรอื่นๆอีกหลายชนิดในตำรับ มีสรรพคุณแก้ลมกองละเอียด ได้แก่ อาการหน้ามืด ตาลาย สวิงสวาย ใจสั่น และบำรุงดวงจิตให้ชุ่มชื่น <ref>[http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=78 บัวเผื่อน-ฐานข้อมูลเครื่องยา]</ref>
==อ้างอิง==
{{รายการอ้างอิง}}
* สถาบันการแพทย์แผนไทย กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. สมุนไพรกับวัฒนธรรมไทย ตอนที่3 พรรณไม้หอม. พิมพ์ครั้งที่1. กรุงเทพมหานคร:โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก,มปป.
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
*http://pineapple-eyes.snru.ac.th/animal/nonghan/index.php?q=node/152
[[หมวดหมู่:วงศ์บัวสาย]]
[[หมวดหมู่:สมุนไพร]]
{{โครงพืช}}
| |||