|
เย้
{{เพิ่มอ้างอิง}}
[[ไฟล์:293 GD-Preis 5524.jpg|thumb|250px|จิมโบ เวลส์]]
'''จิมมี ดอนอล "จิมโบ" เวลส์''' (Jimmy Donal "Jimbo" Wales) (เกิด [[7 สิงหาคม]] [[พ.ศ. 2509]]) เป็นผู้ประกอบการด้าน[[อินเทอร์เน็ต]][[สหรัฐอเมริกา|ชาวอเมริกัน]] และเป็นผู้ก่อตั้ง[[วิกิพีเดีย]] ซึ่งเป็น[[สารานุกรม]]เนื้อหาเสรีบน[[อินเทอร์เน็ต]]ที่เปิดให้ทุกคนร่วมมือกันแก้ไขได้
== ประวัติ ==
จิมมี เวลส์ เกิดเมื่อ [[7 สิงหาคม]] [[พ.ศ. 2509]] (ค.ศ. 1966) ที่เมืองฮันตส์วิลล์ [[รัฐแอละแบมา]] เขาเริ่มการศึกษาระดับปริญญาตรีที่[[มหาวิทยาลัยออเบิร์น]] (Auburn University) และได้เปลี่ยนมหาวิทยาลัยมาเรียนต่อที่[[มหาวิทยาลัยแอละแบมา]] (University of Alabama) ภายหลังจบการศึกษา เวลส์ได้เข้าศึกษาต่อ[[ปริญญาเอก]]ทางด้าน[[การเงิน]] ทั้งที่มหาวิทยาลัยออเบิร์น และ[[มหาวิทยาลัยอินดีแอนา]] (Indiana University) พร้อมทั้งทำงานเป็นผู้สอนในมหาวิทยาลัยทั้งสองแห่งด้วย แต่มิได้เขียน[[ดุษฎีนิพนธ์]] เพื่อจบการศึกษา ภายหลังเวลส์ได้ออกมาเป็นผู้ค้า[[ตราสารล่วงหน้า]] (futures contract) และ[[ตราสารสิทธิ]] (stock option) ใน[[ชิคาโก]] ภายในเวลาไม่กี่ปี จิมมี เวลส์ สามารถหาเงินได้มากพอที่จะ "เลี้ยงตัวเขาเองและภรรยาได้ตลอดชีวิต" (อ้างจากบทความในนิตยสาร ''Wired'' ฉบับมีนาคม 2005)
ใน [[พ.ศ. 2539]] ([[ค.ศ. 1996]]) จิมมี เวลส์ได้ก่อตั้ง[[เซิร์ชพอร์ทัล]]ชื่อ [[โบมิส]] (Bomis) เซิร์ชพอร์ทัลดังกล่าวมีส่วนหนึ่งที่ชื่อ "โบมิสเบบส์" ซึ่งเป็น[[เสิร์ชเอนจิน]]สำหรับค้นหาข้อมูล ปัจจุบันเวลส์ไม่ได้เป็นเจ้าของโบมิสแล้ว แต่ทุ่มเทเวลาส่วนใหญ่ให้กับโครงการ[[วิกิ]]ต่าง ๆ ที่เขาก่อตั้งขึ้นภายหลัง
ในเดือนมีนาคม [[พ.ศ. 2543]] (ค.ศ. 2000) จิมมี เวลส์ได้ก่อตั้งสารานุกรมเนื้อหาเสรีที่มีผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบเนื้อหา (peer review) โดยใช้ชื่อว่า [[นูพีเดีย]] (Nupedia) ซึ่งมีคำขวัญคือ "สารานุกรมฟรี" ("the free encyclopedia") และได้ว่าจ้าง [[แลร์รี แซงเกอร์]] ให้เป็นหัวหน้าบรรณาธิการของนูพีเดีย
== ผลงาน ==
=== การพัฒนาวิกิพีเดีย ===
ในวันที่ [[15 มกราคม]] [[พ.ศ. 2544]] ([[ค.ศ. 2001]]) เวลส์และแซงเกอร์ได้ตั้ง[[วิกิพีเดีย]] ซึ่งเป็นเว็บไซต์[[วิกิ]]ในรูปแบบที่คล้ายคลึงกับนูพีเดียขึ้น โดยตั้งใจว่าจะใช้วิกิพีเดียเป็นพื้นที่ระดมความคิดสำหรับเขียนเนื้อหาสารานุกรมในขั้นต้น ก่อนที่จะส่งไปที่นูพีเดียเพื่อตรวจสอบอีกครั้ง การเติบโตอย่างรวดเร็วของวิกิพีเดียในเวลาต่อมาทำให้วิกิพีเดียกลายเป็นโครงการหลักและโครงการนูพีเดียต้องระงับไป ในระยะแรกของการพัฒนาวิกิพีเดียนั้น แซงเกอร์เป็นผู้ดำเนินการเป็นส่วนใหญ่ ในขณะที่เวลส์เป็นผู้ออกเงินทุน เวลส์ถือว่าตนเองเป็นผู้ก่อตั้งวิกิพีเดียแต่เพียงผู้เดียว ถึงแม้ว่าแซงเกอร์จะยังคงเรียกตนเองว่าเป็น "ผู้ร่วมก่อตั้ง" วิกิพีเดียก็ตาม แซงเกอร์ได้ยุติการทำงานในโครงการวิกิพีเดียในเวลาต่อมา โดยประกาศการลาออกไว้ที่หน้าผู้ใช้วิกิพีเดียของเขาเอง หลังจากลาออก แซงเกอร์ได้วิพากษ์วีธีที่เวลส์ดำเนินโครงการ <ref>[http://www.kuro5hin.org/story/2004/12/30/142458/25 Kuro5Hin]Why Wikipedia Must Jettison Its Anti-Elitism</ref> โดยวิจารณ์ว่าเวลส์เป็นบุคคลจำพวก "ต่อต้านพวกหัวกะทิอย่างสิ้นเชิง" ("decidedly anti-elitist") ซึ่งเวลส์ไม่เห็นด้วยกับมุมมองนี้ของแซงเกอร์ และกล่าวว่าตนไม่ได้ต่อต้านพวกหัวกะทิ แต่ "น่าจะเป็นจำพวกต่อต้านพวกถือใบประกาศฯ (anti-credentialist) มากกว่า สำหรับผม สิ่งสำคัญคือทำให้ถูกต้อง และถ้ามีใครก็ตามที่เป็นคนฉลาดและทำงานได้น่าอัศจรรย์แล้วล่ะก็ ผมไม่สนหรอกว่าเขาจะเป็นนักเรียนมัธยมปลายหรือศาสตราจารย์มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด งานที่เขาทำต่างหากที่สำคัญ ... คุณหวังพึ่งใบประกาศฯ ของคุณในวิกิพีเดียไม่ได้หรอก ... คุณต้องเดินเข้าตลาดความคิดและสัมพันธ์กับคนอื่น ๆ"
ในกลางปี [[พ.ศ. 2546]] ([[ค.ศ. 2003]]) เวลส์ได้ก่อตั้ง[[วิกิมีเดีย|มูลนิธิวิกิมีเดีย]]ขึ้น โดยเป็นองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร ตั้งในเมือง[[แทมปา]] [[รัฐฟลอริดา]] ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อสนับสนุนวิกิพีเดียและโครงการพี่น้องอื่น ๆ นับแต่นั้น บทบาทของเวลส์จะเพิ่มขึ้นจากเดิมในด้านการส่งเสริมและการพูดในที่ต่าง ๆ ถึงโครงการของมูลนิธิ นับถึงปี [[พ.ศ. 2548]] ([[ค.ศ. 2005]]) เวลส์ยังคงดำรงตำแหน่งประธานมูลนิธิและประธานกรรมการบริหารมูลนิธิอยู่
ในปี [[พ.ศ. 2547]] ([[ค.ศ. 2004]]) มีการอ้างคำพูดของเวลส์ว่าเขาใช้เงินส่วนตัวประมาณ 500,000 ดอลลาร์สหรัฐ ในการก่อตั้งและดำเนินงานโครงการวิกิต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม เมื่อสิ้นสุดการระดมทุนของมูลนิธิวิกิมีเดียในเดือนกุมภาพันธ์ [[พ.ศ. 2548]] ([[ค.ศ. 2005]]) มูลนิธิได้รับการสนับสนุนที่จำเป็นทั้งหมดจากสิ่งของและเงินบริจาค
เวลส์ยังปฏิบัติหน้าที่ในฐานะ "[[จอมเผด็จการผู้เมตตา]] (benevolent dictator)" ของวิกิพีเดียด้วย ถึงแม้เวลส์จะไม่สนับสนุนการใช้คำนี้ก็ตาม เวลส์ยังคงมีอำนาจการควบคุมสูงสุดในมูลนิธิวิกิมีเดีย โดยนอกจากตัวเขาเองจะเป็นกรรมการบริหารมูลนิธิแล้ว เขายังเสนอชื่อหุ้นส่วนทางธุรกิจของเขาจำนวนสองคน ซึ่งมิได้เป็นผู้แก้ไขวิกิพีเดียอย่างสม่ำเสมอ ให้ร่วมเป็นกรรมการด้วย ซึ่งเนื่องจากคณะกรรมการบริหารมูลนิธิมีอยู่ด้วยกันห้าคน โดยพฤตินัยแล้วจึงถือว่าเวลส์ครองเสียงข้างมาก (สามเสียง) ในคณะกรรมการ อย่างไรก็ตาม เวลส์กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า หากกรรมการในฟากผู้แก้ไขวิกิพีเดียอย่างสม่ำเสมอทั้งสองคนเห็นพ้องกันในญัตติใดญัตติหนึ่งแล้วแล้ว ตนจะออกเสียงสนับสนุนด้วย ซึ่งมีผลทำให้กรรมการฟากผู้แก้ไขได้รับเสียงข้างมาก เวลส์ยังกล่าวด้วยว่าคำว่า "จอมเผด็จการผู้เมตตา" ใช้กันมากโดยสื่อมวลชน แต่ชุมชนวิกิพีเดียไม่ยอมรับคำนี้{{อ้างอิง}}
=== โครงการอื่น ๆ ===
เมื่อเร็ว ๆ นี้ เวลส์ได้ก่อตั้งบริษัท[[วิเกีย]] ซึ่งเป็นบริษัทแสวงหาผลกำไร มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็น[[เว็บโฮสต์]]ให้โครงการวิกิต่าง ๆ และดูแลโครงการ[[วิกิซิตีส์]]ซึ่งมีลักษณะเดียวกับวิกิพีเดีย ทั้งนี้น่าจะเป็นเพราะอิทธิพลจากความสำเร็จของวิกิพีเดีย
== วาทะ ==
* ภาษาไทย
{{คำพูด|ประเทศไทยควรสำนึกว่าการเซ็นเซอร์นั้นเป็นอุปสรรคต่อความก้าวหน้า}}
* ภาษาอังกฤษ
{{คำพูด|Thailand should recognise that censorship is a barrier to progress}}
ในงาน Thailand ICT Expo 2007 กรุงเทพ<ref>Bangkok Post, [http://www.bangkokpost.com/211107_Database/21Nov2007_data21.php Wikipedia founder hits his target], November 21, 2007</ref>
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
== แหล่งข้อมูอื่น ==
{{sisterlinks|Jimmy Wales}}
* [http://www.oknation.net/blog/krungthepturakij/2007/11/22/entry-1 VDO Clip: สัมภาษณ์พิเศษ จิมมี เวลส์] ทีมข่าว[[กรุงเทพธุรกิจ]] 22 พฤศจิกายน 2550
{{birth|1966}}{{alive}}
[[หมวดหมู่:นักธุรกิจชาวอเมริกัน]]
[[หมวดหมู่:วิกิมีเดีย]]
[[หมวดหมู่:บุคคลจากรัฐแอละแบมา]]
[[หมวดหมู่:บุคคลจากเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก (รัฐฟลอริดา)]]
{{Link FA|bar}}
{{Link GA|sr}}
| 