วิกิพีเดีย

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เลียงผา"

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Chale yan (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 9,293 ครั้ง
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{Taxobox
| name = เลียงผา
| fossil_range [[Pliocene|ไพลโอซีน]]-ปัจจุบัน
| status = en
| image = SumatranMainland Serow (Capricornis sumatraensis), December 2006.JPGjpg▼
| status_system = IUCN2.3
| binomialimage_caption = ''[[เลียงผา|ใต้]] (''Capricornis sumatraensis]]'')▼
| trend = stable
▲| image = Sumatran Serow (Capricornis sumatraensis), December 2006.JPG
| image_width = 250px
| image_caption =
| regnum = [[Animal]]ia
| phylum = [[Chordate|Chordata]]
| classis = [[mammal|MammaliaMammal]]ia
| ordo = [[Artiodactyla]]
| familia = [[Bovidae]]
| subfamilia = [[Caprinae]]
| genus = '''''[[Capricornis]]'''''
| genus_authority = [[Ogilby]], [[ค.ศ. 1836|1836]]
| subdivision_ranks = [[Species|ชนิด]]
| species = '''''C. sumatraensis'''''
| subdivision =
▲| binomial = ''[[เลียงผา|Capricornis sumatraensis]]''
*''[[Capricornis crispus]]''<br/>
| binomial_authority = (Bechstein, [[ค.ศ. 1799|1799]])
*''[[Capricornis milneedwardsii]]''<br/>
| synonyms = *''Naemorhaedus sumatraensis''
*''[[Capricornis rubidus]]''<br/>
*''Nemorhaedus sumatraensis''▼
*''[[Capricornis sumatraensis]]''<br/>
*''[[Capricornis swinhoei]]''<br/>
*''[[Capricornis thar]]''}}
'''เลียงผา''' หรือ '''เยียงผา''' หรือ '''โครำ''' ({{lang-en|Serow}}) เป็น[[genus|สกุล]]ของ[[สัตว์กีบคู่]]สกุลหนึ่ง ในวงศ์ [[Bovidae]] วงศ์ย่อย [[Caprinae]] คือ วงศ์เดียวกับ[[แพะ]]และ[[แกะ]] ใช้[[ชื่อวิทยาศาสตร์]]ว่า ''Capricornis'' (/แคป/-ปริ-คอร์-นิส/)
 
==นิรุกติศาสตร์==
}}
โดยคำว่า ''Capricornis'' นั้นมาจาก[[ภาษาลาติน]]คำว่า "Caprea" แปลว่า "แพะ" และคำว่า "cornis" เป็น[[ภาษากรีก]] แปลว่า "[[เขาสัตว์|เขา]]" รวมความหมายได้ว่า "สัตว์ที่มีเขาอย่างแพะ" ในขณะที่[[ชื่อสามัญ]]มาจากคำว่า "Saro" ใน[[ภาษาเลปชา]] ของ[[ชาวเลปชา]] ใน[[รัฐสิกขิม]] ส่วนชื่อสามัญใน[[ภาษาไทย]][[สันนิษฐาน]]ว่ามาจาก คำว่า "เยียง" แปลว่า "แพะ" เป็นคำที่ยืมมาจาก[[ภาษาจีน]] ใน[[ภาษาแต้จิ๋ว]]ออกเสียงคำนี้ว่า "เอี๊ยง" ส่วนภาษาจีนสมัยกลางในยุค[[ราชวงศ์ถัง]]และ[[ภาษาจีนกลาง]]รุ่นแรกในสมัย[[ราชวงศ์หยวน]]มีหลักฐานว่าออกเสียงเป็น "เยียง"<ref>[http://www.royin.go.th/th/knowledge/detail.php?ID=3950 เลียงผา จาก[[ราชบัณฑิตยสถาน]]]</ref>
'''เลียงผา''' หรือ '''เยียงผา''' หรือ '''โครำ''' ({{lang-en|Common serow, Mainland serow}}) เป็น[[สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม]]ชนิดหนึ่ง อยู่ใน[[อันดับสัตว์กีบคู่]] วงศ์ [[Bovidae]] อันเป็นวงศ์เดียวกับ[[แพะ]], [[แกะ]] และ[[วัว]] <ref>หนังสือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในประเทศไทยและภูมิภาคอินโดจีน ([[กรุงเทพมหานคร]] [[พ.ศ. 2543]]) โดย [[กองทุนสัตว์ป่าโลก]] ISBN 974-87081-5-2 </ref>
 
==ลักษณะ==
มีรูปร่างหน้าตาคล้าย[[แพะ]] ลำตัวสั้น ขายาว ขนมีเส้นเล็กและหยาบ ขนตามลำตัวมี[[สีเทา]]อมดำ บริเวณท้องจะมีสีอ่อนกว่า สีของเลียงผาวัยอ่อนจะมีสีเข้ม แต่จะอ่อนลงเรื่อย ๆ เมื่อโตตามวัย จนดูคล้ายกับสีเทา สีขนบริเวณหน้าแข้งหรือใต้หัวเข่ามีหลากหลาย บางตัวอาจมี[[สีดำ]] บางตัวอาจมีสีเทาหรือสีน้ำตาลเหลือง มีแผงคอยาวในบางตัวอาจพาดไปถึงหัวไหล่ มีต่อมขนาดใหญ่อยู่ใต้ตาเห็นได้ชัดเจน ริมฝีปากมี[[สีขาว]] หูยาวคล้าย[[ลา]] มีเขาทั้งตัวผู้และตัวเมีย มีรูปร่างคล้ายเขาของแพะ แต่เขาตัวเมียจะสั้นกว่าตัวผู้
 
เลียงผามีลักษณะคล้ายกับ[[สกุลกวางผา|กวางผา]] ซึ่งเดิมก็เคยถูกจัดให้อยู่สกุลเดียวกันมา (ซึ่งบางข้อมูลยังจัดให้อยู่สกุลเดียวกัน)<ref>[http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=624984 จาก itis.gov {{en}}]</ref> แต่เลียงผามีขนาดใหญ่กว่า มีลักษณะคล้ายแพะแต่มีรูปหน้ายาวกว่า มีลำตัวสั้นแต่ขอยาว [[ตัวเมีย]]มีขนาดเล็กกว่า[[ตัวผู้]] มีเขาทั้งตัวผู้และตัวเมีย เขางอกยาวต่อเนื่องทุกปี ลักษณะของ[[กะโหลก]]เมื่อเปรียบเทียบกับกวางผาที่มีกะโหลกโค้งเว้าแล้ว เลียงผามีกะโหลกแบน ขนตามลำตัวจะแปรเปลี่ยนไปตามอายุ, สภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัย และชนิดพันธุ์ มีขนหยาบและไม่เป็น 2 ชั้นเหมือนกวางผา ใต้ตามีต่อมน้ำมันใช้สำหรัีบถูตาม[[ต้นไม้]]หรือ[[หิน|โขดหิน]]เพื่อประกาศอาณาเขต พบกระจายพันธุ์อย่างกว้างขวางตั้งแต่[[เอเชียใต้]], [[เอเชียตะวันออกเฉียงใต้]], [[อินโดนีเซีย]] จนถึง[[เอเชียตะวันออก]] เช่น [[จีน]], [[เกาะไต้หวัน|ไต้หวัน]], [[ญี่ปุ่น]] โดยมักอยู่ตาม[[หน้าผา]]หรือ[[ภูเขา]]สูง หรือตาม[[เกาะ]]ต่าง ๆ กลาง[[ทะเล]]<ref>[http://www.dnp.go.th/wildlifednp/index.php?option=com_content&view=article&id=169:2011-07-25-04-24-14&catid=36:2010-11-29-10-17-46&Itemid=48 สัตว์ป่าน่ารู้ เลียงผา]</ref>
เลียงผามีขนาดความยาวลำตัวและหัว 140-155 เซนติเมตร ความยาวหาง 115-160 เซนติเมตร ความสูงจากพื้นดินถึงหัวไหล่ 85-94 เซนติเมตร น้ำหนัก 85-154 กิโลกรัม
 
เลียงผา ถือเป็นสัตว์ที่มีความเก่าแก่ที่สุดในวงศ์ย่อยนี้ โดยปรากฏมาตั้งแต่ยุค[[Pliocene|ไพลโอซีน]]ราว 2-7 ล้านปีมาแล้ว <ref>[http://www.dnp.go.th/wildlifednp/index.php?option=com_content&view=article&id=169:2011-07-25-04-24-14&catid=36:2010-11-29-10-17-46&Itemid=48 Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference {{en}}]</ref>
==ถิ่นกำเนิด==
มีการกระจายพันธุ์ใน[[รัฐชัมมูและกัษมีระ|แคว้นแคชเมียร์]]และ[[รัฐอัสสัม|แคว้นอัสสัม]]ในภาคเหนือของ[[อินเดีย]], [[สิกขิม]], [[ภูฏาน]], [[พม่า]], [[จีน]], [[ไทย]], [[ลาว]], [[กัมพูชา]], [[เวียดนาม]] และ[[เกาะสุมาตรา]]ใน[[อินโดนีเซีย]]
 
==การจำแนก==
==ที่อยู่อาศัย==
*''[[Capricornis crispus]]''
มักอาศัยและหากินตามลำพังบน[[ภูเขา]]สูงหรือหน้าผา ที่มีพุ่มไม้เตี้ยขึ้นอยู่ กินพืช เช่น ใบไม้และยอดไม้เป็นหลัก ปีนหน้าผาได้อย่างคล่องแคล่ว ออกหากินในเวลาเช้าตรู่ และพลบค่ำ นอนหลับพักผ่อนในเวลากลางวันตามพุ่มไม้ ชอบลับเขาตามต้นไม้หรือโขดหินที่เคยทำอยู่ประจำ มีนิสัยชอบถ่ายมูลซ้ำที่เดิม ว่ายน้ำเก่ง เคยมีรายงานหลายครั้งว่า สามารถว่ายน้ำข้าม[[แม่น้ำ]]ขนาดใหญ่ เช่น [[แม่น้ำโขง]] หรือว่ายไปมาระหว่าง[[เกาะ]]ใน[[ทะเล]]ได้ด้วย เมื่อพบศัตรูจะยืนอยู่นิ่ง ๆ ครู่หนึ่งแล้วจึงกระโจนหลบหนีไป มีประสาทหูและตาดีเยี่ยม จมูกรับกลิ่นดีมาก มีฤดูผสมพันธุ์ระหว่างเดือน[[ตุลาคม]]-[[พฤศจิกายน]] ใช้เวลาตั้งท้องประมาณ 7 เดือน ออกลูกครั้งละ 1 ตัว
*''[[Capricornis swinhoei]]''
▲*''Nemorhaedus[[Capricornis sumatraensis]]''
*''[[Capricornis milneedwardsii]]''
*''[[Capricornis rubidus]]''
*''[[Capricornis thar]]
 
==ดูเพิ่ม==
==การอนุรักษ์==
*''[[Naemorhedus]]''
เลียงผา เป็น[[สัตว์ป่าสงวน]]ตาม[[พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535]] สถานภาพปัจจุบันใกล้สูญพันธุ์แล้ว เนื่องจากถูกล่าไปทำเป็นยา[[แพทย์แผนจีน|สมุนไพรจีน]]
 
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
{{คอมมอนส์-หมวดหมู่|Capricornis sumatraensis|''Capricornis''}}
==แหล่งข้อมูลอื่น==
{{wikispecies-inline|Capricornis}}
 
[[หมวดหมู่:วงศ์ย่อยแกะและแพะ ]]▼
 
[[en:Serow]]
{{สัตว์ป่าสงวนของไทย}}
 
▲[[หมวดหมู่:วงศ์ย่อยแกะและแพะ ]]
[[หมวดหมู่:สัตว์ป่าสงวน|ล]]
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/เลียงผา"