ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ขอม"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 1:
'''ขอม''' หมายถึงคนกลุ่มหนึ่งที่อยู่บริเวณลุ่ม[[น้ำเจ้าพระยา]] ทางใต้ของแคว้น[[สุโขทัย]] อาจจะหมายถึงพวก [[ละโว้]] (หรือ [[ลพบุรี]]) เอกสารทาง[[ล้านนา]] เช่น จารึกและตำนานต่างๆ ล้วนระบุสอดคล้องกันว่าขอมคือพวกที่อยู่ทางใต้ของล้านนา พวกนี้ตัดผมเกรียน และนุ่งโจงกระเบน กินข้าวเจ้า ฯลฯ แคว้นละโว้มีชื่อในตำนาน และพงศาวดารว่า กัมโพช เลียนอย่างชื่อ [[กัมพูชา]] ของ[[เขมร]] นับถือทั้งฮินดูและพุทธมหายาน อาจารย์ [[ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช]] เคยเขียนอธิบายไว้ว่า ขอมเป็นพวกนับถือ[[ฮินดู]]หรือ[[พุทธมหายาน]] ใครเข้ารีตเป็นฮินดู หรือพุทธมหายาน เป็นได้ชื่อว่า ขอม ทั้งหมด ขอมไม่ใช่ชื่อชนชาติ เพราะไม่มีชนชาติขอม แต่เป็นชื่อทางวัฒนธรรม เช่นเดียวกับ สยาม
{{โครง-ส่วน}}
ขอม"กับ"เขมร" ถึงพระยาละแวก และตะกวด ขอม กับ เขมร เป็นคนพวกเดียวกันหรือเป็นคนละพวก ? ปัญหานี้มีนักปราชญ์ทั้งไทยและเทศ ยกมาถกกันนานแล้ว จนถึงทุกวันนี้ก็ยังไม่หยุด พวกตามก้น ประวัติศาสตร์แบบอาณานิคม บอกว่า ขอมกับเขมรเป็นคนพวกเดียวกัน แต่เรื่องนี้มีนัยแฝงเร้นทางการเมืองของเจ้าอาณานิคม คือเมื่อยึดครองเขมรได้แล้วต้องการอ้างสิทธิเข้าครองบริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา คือประเทศไทยด้วย เพราะถือเป็นดินแดนของขอมมาก่อน อีกพวกหนึ่ง คลั่ง ประวัติศาสตร์แบบบชาตินิยม ค้านว่าขอมกับเขมรเป็นคนละพวกกัน ขอมเป็นพวกสร้างปราสาทหิน แต่เขมรไม่ใช่ผู้สร้างปราสาทหิน ขอมเป็นพวกผู้รู้ ครูบาอาจารย์ใหญ่ แต่เขมรเป็นพวกป่าดงพงไพร สรุปแล้ว ยังหาข้อยุติไม่ได้ ซึ่งก็ดีแล้ว จะได้สืบค้นกันต่อไปให้ลึกซึ้งรอบด้าน ความรู้เรื่องขอมแตกฉานกว้างขวางออกไปไกลมาก เมื่อคุณ วิชัย นภารัศมี แห่งสำนักพิมพ์ไม้งาม พิมพ์หนังสือชื่อ ข้อเท็จจริงว่าด้วยชนชาตินิยม ของ จิตร ภูมิศักดิ์ เป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.2525 คราวนั้น หนังสือ ศิลปวัฒนธรรม เพิ่งขึ้นปีที่ 4 ก็ราว 20 ปีมาแล้ว จัดอภิปรายเรื่อง ขอมคือใคร ? ใครเป็นขอม ? แล้วมอบให้ คุณสุพจน์ แจ้งเร็ว รวบรวมความรู้เกี่ยวกับขอมทั้งหลายมาพิมพ์แจกกันสนุกๆ เอกสารชุดนี้มี 24 หน้า ผมกำลังจะรวบรวมกับเรื่องอื่นๆ พิมพ์เป็นเล่มต่อไป โดยทั่วไปคนไทยรู้จัก ขอม ในหลายลักษณะ เช่น ขอมคือครู หรือนักปราชญ์ อักษรขอมมีความศักดิ์สิทธิ์ ใช้จดจารคาถาสำคัญๆ แต่อีกด้านหนึ่ง ขอมเป็นผู้ร้าย คือ ขอมดำดิน ที่ไปจับตัวพระร่วง แต่ถูกสาปเป็นก้อนหิน เรื่องนี้รัชกาลที่ 6 ทรงเอามาแต่งเป็นละครปลุกใจให้รักชาติ ต่อมาสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ ทรงแต่งเนื้อร้องให้วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์ ชุด ตับเรื่องขอมดำดิน ในประวัติศาสตร์ไทย ขอมเป็นผู้ร้ายสำคัญที่กษัตริย์กัมพูชาส่งไปปกครองกรุงสุโขทัย คือ ขอมสบาดโขลญลำพง (แต่ก่อนอ่าน ขอมสมาดฯ แต่นักปราชญ์อ่านผิด ต่อมาอ่านใหม่ว่า ที่ถูกคือ ขอมสบาดฯ) ภายหลังต่อมา พ่อขุนบางกลางหาว (นี่ก็เหมือนกัน แต่ก่อนอ่านผิดเป็น บางกลางท่าว) กับ พ่อขุนผาเมือง ร่วมกันสู้รบ "ปลดแอก" จากขอม แล้วขับไล่ขอมสบาดฯ ออกไป จนตั้งสุโขทัยเป็นแคว้นอิสระไม่ตกอยู่ใต้อำนาจขอมอีก ประวัติศาสตร์ที่ว่ามานั้นได้จากข้อคววามในศิลาจารึกสุโขทัยหลักที่ 2 หรือจารึกวัดศรีชุม (จารึกนี้อ่านยากกว่าของพ่อขุนรามคำแหงและควรจะมีอายุเก่ากว่า) ในจารึกวัดศรีชุม มีคำว่า ขอม อยู่ 2 แห่งเป็นอย่างน้อย แต่ไม่ได้มีความหมายว่า เขมร ในกัมพูชา หากหมายถึงคนกลุ่มหนึ่งที่อยู่บริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยา และต้องอยู่ทางใต้ของแคว้นสุโขทัย ซึ่งควรจะหมายถึงพวก ละโว้ (หรือ ลพบุรี) ที่เป็นแคว้นเครือญาติสนิทสนมกับเขมรเมืองพระนครที่ปราสาทนครวัด-นครธม เอกสารทางล้านนา เช่น จารึกและตำนานต่างๆ ล้วนระบุสอดคล้องกันว่าขอมคือพวกที่อยู่ทางใต้ของล้านนา พวกนี้ตัดผมเกรียน และนุ่งโจงกระเบน กินข้าวเจ้า ฯลฯ แคว้นละโว้มีชื่อในตำนาน และพงศาวดารว่า กัมโพช เลียนอย่างชื่อ กัมพูชา ของเขมร นับถือทั้งฮินดูและพุทธมหายาน อาจารย์ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช เคยเขียนอธิบายไว้นานแล้วว่า ขอมเป็นพวกนับถือฮินดูหรือพุทธมหายาน ใครเข้ารีตเป็นฮินดู หรือพุทธมหายาน เป็นได้ชื่อว่า ขอม ทั้งหมด ไม่ว่าจะเผ่าพันธุ์ใด เช่นเดียวกับใครนับถือคริสต์ ก็เรียก คริสตัง ทั้งหมด ใครนับถืออิสลาม เรียกเป็น แขก ทั้งนั้น ผมเลื่อมใสคำอธิบายของอาจารย์คึกฤทธิ์มากที่สุด เลยถือไว้ในใจเรื่อยมาว่า ขอมไม่ใช่ชื่อชนชาติ เพราะไม่มีชนชาติขอม แต่เป็นชื่อทางวัฒนธรรม เช่นเดียวกับ สยาม และน่าสงสัยว่า ขอม กับ สยาม จะเป็นคำเดียวกัน ตรงนี้แค่สงสัยไว้ก่อน ขอให้ผู้รู้ภาษาศาสตร์และนิรุกติศาสตร์ช่วยพิจารณาต่อไป ขอลำดับความเคลื่อนไหวของคำว่า ขอม มาให้อ่านกันง่ายๆ อย่างนี้ 1. เขมร ไม่ได้เรียกตัวเองว่า ขอม และไม่รู้จัก ขอม แต่เรียกตัวเองว่า เขมร มาแต่ดั้งเดิมเริ่มแรก เพราะมีศิลาจารึกยืนยัน 2. ขอม เป็นชื่อทางวัฒนธรรม ไม่ใช่ชื่อชนชาติ และสมัยแรกๆ หมายถึงพวกนับถือฮินดูหรือพุทธมหายาน ที่มีหลักแหล่งอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา เช่น พวกละโว้ 3. ต่อ
|