ผลต่างระหว่างรุ่นของ "โชซ็อนโบราณ"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม)
ลบลิงก์ที่ซ้ำซ้อน wikidata
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{Infobox Former Country
|native_name = 고조선(古朝鮮)
|conventional_long_name = อาณาจักรโชซอนโบราณโชซ็อนโบราณ<br />โกโชซอนโชซ็อน
|common_name = โชซอนโบราณโชซ็อนโบราณ<br />โกโชซอนโชซ็อน
|
|continent = moved from Category:Asia to East Asia
บรรทัด 53:
|
|image_map = History of Korea-108 BC.png
|image_map_caption = อาณาเขตของโชซอนโบราณช่วงโชซ็อนโบราณช่วง [[พ.ศ. 435]]
|
|capital = [[วังกอมซอง]]
บรรทัด 62:
|
|leader1 = [[พระเจ้าทันกุนวังกอม]]
|leader2 = [[พระเจ้าวีมันแห่งโกโชซอนโชซ็อน|พระเจ้าวีมัน]]
|leader3 = [[พระเจ้าอูกูแห่งโกโชซอนโชซ็อน|พระเจ้าอูกู]]
|year_leader1 = 2333 BC? - ?
|year_leader2 = 194 BC - ?
บรรทัด 72:
|footnotes =
}}
'''อาณาจักรโชซอนโบราณโชซ็อนโบราณ''' ({{เกาหลี|고조선|ฮันจา=古朝鮮|MC2000=Gojoseon|MR=Kochosŏn}}) [[ประวัติศาสตร์เกาหลี]] นั้นมีการบันทึกค่อนข้างมากมายหลายแขนง จนเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ทุกวันนี้เหล่านักประวัติศาสตร์สมัยใหม่ว่าจะยึดถือเอาประวัติศาสตร์ใดจึงจะเหมาะสม แต่โดยทั่วไปแล้วมักยึดถือเอาจุดเริ่มต้นของอารยะธรรมที่สืบทอดต่อจากยุคดึกดำบรรพ์นั้นเริ่มต้นขึ้นอย่างแท้จริงในยุคสมัยโกโชซอนหรือโชซอนโบราณโชซ็อนหรือโชซ็อนโบราณ และล้วนกล่าวตรงกันหมดว่าเริ่มต้นขึ้นที่ปี 1790 ปีก่อนพุทธศักราช โกโชซอนโชซ็อนเป็นอาณาจักรแห่งแรก ตั้งอยู่ตรงบริเวณตอนใต้ของ [[แมนจูเรีย]] และตอนเหนือของ [[คาบสมุทรเกาหลี]] อาณาจักรแห่งนี้ก่อตั้งขึ้นโดยกษัตริย์ [[ทันกุน]] เรื่องราวประวัติศาสตร์นี้บันทึกครั้งแรกในหนังสือ [[ซัมกุก ยูซา]] ที่บันทึกประวัติศาสตร์ในสมัยซัมกุก หรือ [[สามอาณาจักรแห่งเกาหลี]] ซึ่งบันทึกขึ้นในช่วง [[พุทธศตวรรษที่ 18]] ในบันทึกประวัติศาสตร์เล่มนี้กล่าวถึงการสร้างชาติของ [[เกาหลี]] ย้อนขึ้นไปถึงช่วงก่อนหน้าที่จะมาเป็นยุคสามอาณาจักรว่าแผ่นดิน [[เกาหลี]] ถูกสร้างขึ้นโดย [[ทันกุน]] นักประวัติศาสตร์ทั่วไปเชื่อว่า [[ทันกุน]] มิใช่พระนามแต่เป็นยศศักดิ์อันหมายถึง กษัตริย์ ส่วน วังกอม ต่างหากเป็นพระนามที่แท้จริง
 
 
บรรทัด 83:
 
== สร้างอาณาจักร ==
ต่อมา[[พระเจ้าทันกุน]]ได้สร้างขอบขันฑ์กำแพงนครหลวงขึ้น ชื่อของเมืองแห่งนี้คือ [[วังกอมซอง]] ซึ่งต่อมาเมืองแห่งนี้ก็คือ [[เปียงยาง]] เมืองหลวงของ [[เกาหลีเหนือ]] พระเจ้าดันกุน เรียกอาณาจักรของพระองค์ว่า '''โชซอนโชซ็อน''' ซึ่งต่อมาพระองค์ได้อาศัยอยู่ที่อาซาดาล บนภูเขาแบกัก สถิตเป็นเทพอยู่บนภูเขาแห่งนั้นสืบต่อไป และในอีก 1500 ปีต่อมา พระเจ้าอู๋ แห่ง[[ราชวงศ์โจว]] ของ [[จีน]] ได้ส่งขุนนางชื่อ จี้จื่อ หรือ [[เกาหลี]]เรียกว่ากีจา ไปที่โชซอนโชซ็อน ในปี 579 ก่อนพุทธศักราช ซึ่งต่อมาจี้จื่อก็ได้กลายเป็นผู้ปกครองอาณาจักรโชซอนโชซ็อนสืบต่อไป
 
ในเรื่องของกษัตริย์ดันกุน นี้ไม่ปรากฏหลักฐานในบันทึกของชาว [[จีน]] แต่อย่างใด และนักประวัติศาสตร์ยุคใหม่ก็เชื่อว่า เรื่องของพระเจ้าดันกุน ผู้สร้างอาณาจักรโชซอนโบราณโชซ็อนโบราณ สืบเชื้อสายมาจากเทพเจ้าบนสวรรค์เช่นนี้ เป็นตำนานความเชื่อเรื่องเทพเจ้าตามลัทธิความเชื่อเรื่องสวรรค์และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของผู้คนในยุคโบราณมากกว่า ชาวเกาหลีโบราณมีความเชื่อในตำนานเทพเจ้าว่าเทพสูงสุด คือ ยุลเรียล เป็นผู้ให้กำเนิดเทวีมาโกะ เทวีมาโกะก็ได้ให้กำเนิดเทวีอีก 2 องค์ คือ กุงวี และโชวี และทั้งสององค์ก็ได้ให้กำเนิดเทวดาหญิงชายหนึ่งคู่ เป็นต้นกำเนิดเหล่าเทวดาต่างๆ ให้กำเนิดขึ้นสืบต่อโดยอาศัยอยู่ในเขตคามสวรรค์ที่เรียกว่า มาโกซุง ต่อมานั้น ยุลเรียลได้ทรงสร้างแผ่นดินและมหาสมุทร โดยประกอบขึ้นจากธาตุทั้ง 5 คือ ดิน น้ำ ลม และอากาศ (ธาตุทั้ง 5 นี้ปรากฏอยู่บนธงชาติของเกาหลีใต้ ล้อมรอบสัญลักษณ์ ยิน หยาง อันหมายถึงสิ่งแทนสวรรค์และโลกหรือแผ่นดิน)ธาตุทั้ง 5 นี้ก็คือบ่อเกิดที่ทำให้เกิดสรรพสิ่งรวมถึงสิ่งมีชีวิตทั้งหมดขึ้นบนโลกขยายเผ่าพันธุ์สืบต่อมา
 
== โกโชซอนโชซ็อน ==
ชื่อโกโชซอนโชซ็อนนี้กำหนดขึ้นโดยนักประวัติศาสตร์รุ่นใหม่ ตามตำนานการสร้างประเทศ[[เกาหลี]]กล่าวว่า เกาหลีในยุคสมัยเริ่มแรกเรียกว่าโชซอนโชซ็อน แต่ในประวัติศาสตร์ยุคสมัยสุดท้ายก่อนที่เกาหลีจะเข้าสู่ยุคสมัยใหม่นั้นก็เรียกว่า โชซอนโชซ็อน เช่นกัน จึงต้องมีการแบ่งแยกยุคสมัยทั้งสองออกจากกัน โชซอนโชซ็อน ยุคแรกจึงต้องเรียกว่า โกโชซอนโชซ็อน ซึ่งคำว่า โก แปลว่า เก่า หรือ โบราณ รวมกันจึงหมายถึง โชซอนโบราณโชซ็อนโบราณ สมัยโกโชซอนโชซ็อนนี้นับตั้งแต่ปี 1790 ก่อน พุทธศักราช จนกระทั่งถึง [[พ.ศ. 435]] ในทางโบราณคดีนั้นจัดยุคสมัยโกโชซอนโชซ็อนนี้อยู่ในยุคสำริด แต่ก้าวเข้าสู่ยุคเหล็กในช่วงปลายยุค จากหลักฐานที่ค้นพบเครื่องมือเครื่องใช้และถ้วยชามต่างๆ ของผู้คนในสมัยโกโชซอนโชซ็อนก็บ่งบอกเช่นนั้น
 
ชาวโกโชซอนโชซ็อนมีวัฒนธรรมของชุมชนที่ยังชีพด้วยการเพาะปลูก ในบันทึกของชาวจีนเคยมีการบันทึกและกล่าวถึงชาวโกโชซอนโชซ็อนในสมัยราชวงศ์โจว และเรียกโกโชซอนโชซ็อนว่าเป็นกลุ่มพวก นักรบคนเถื่อนแห่งตะวันออก ซึ่งในสมัยราชวงศ์โจว นี้มีกลุ่มชาวจีนเรียกว่าคนเถื่อนอยู่มากมายหลายกลุ่มที่อาศัยอยู่นอกเขตแดนที่ราบภาคกลางของจีน ซึ่งเป็นชนเผ่าเรร่อนอาศัยอยู่ในแถบมองโกเลียและแมนจูเรีย โกโชซอนโชซ็อนที่มีเขตแดนติดต่อกับแมนจูเรีย จึงถูกเรียกรวมไปว่าเป็นพวกคนเถื่อน ถึงแม้ชาวโกโชซอนโชซ็อนจะไม่ได้เป็นพวกเร่ร่อนก็ตาม
 
ในบันทึกของแคว้นฉี สมัย[[ราชวงศ์โจว]]ก็มีบันทึกถึงการติดต่อระหว่าง[[แคว้นฉี]]และชาวโกโชซอนโชซ็อน แคว้นนี้ตั้งอยู่ฝั่งตรงข้ามระหว่างทะเลป๋อไห่กับโกโชซอนโชซ็อน และยังปรากฏอีกว่าในระหว่างเกิดสงครามระหว่างรัฐขึ้นในจีนปลายสมัย[[ราชวงศ์โจว]] ช่วงระหว่าง พ.ศ. 68 ถึง พ.ศ. 322 คนจาก[[แคว้นเอี๋ยน]]ที่เป็นเขตติดต่อกันกับโกโชซอนโชซ็อน ก็อพยพหลั่งไหลทะลักเข้าไปในโกโชซอนโชซ็อนอย่างมากมายด้วยเช่นกัน
 
ในบันทึกประวัติศาสตร์อีกเล่มของเกาหลีที่มีชื่อว่า ฮวานดาน โกกิ อันเป็นบันทึกประวัติศาสตร์ที่แตกต่างออกไปจากประวัติศาสตร์ทั่วไป ซึ่งกำลังได้รับการถกเถียงจากนักประวัติศาสตร์ทั่วไปถึงความถูกต้องบันทึกว่า หลังจากยุคสมัยของดันกุน วังกอม แล้วกษัตริย์ที่สืบบัลลังก์เป็นโอรสของพระองค์คือ ดันกุน ปูรู ขึ้นสืบต่อในปี 1697 ก่อนพุทธศักราช ก่อนที่ดันกุน ปูรู จะขึ้นเป็นกษัตริย์ เคยได้รับสั่งจากพระบิดาให้เดินทางไปเมืองจีนเพื่อไปพบกับเซี่ยหยู ซึ่งในระหว่างนั้นกำลังแก้ปัญหาเรื่องน้ำท่วมให้กับพระเจ้าซุ่น ซึ่งเป็นกษัตริย์องค์สุดท้ายในตำนาน 5 กษัตริย์ยุคโบราณของจีน และดันกุน ปูรู นี่เองเป็นผู้บอกวิธีการสร้างฝายทดน้ำให้แก่[[เซี่ยหยู]] เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนแก่ประชาชน จนต่อมา[[เซี่ยหยู]]ได้รับสืบเป็นกษัตริย์ต้น[[ราชวงศ์เซี่ย]] ราชวงศ์แรกของ[[จีน]] ซึ่งหากยืนตามบันทึกแล้ว ก็ยังคงอิงกับตำนานเทพเจ้าเกาหลีเรื่อง พระเจ้าสร้างโลกด้วยเช่นกัน ยังกล่าวถึงยุคสมัยโกโชซอนโชซ็อนว่ากษัตริย์สืบต่อกันถึง 45 พระองค์ จากปี 1790 ก่อนพุทธศักราช ถึงปี พ.ศ. 306
 
ในบันทึกประวัติศาสตร์ทางฝ่าย[[จีน]] ได้มีการกล่าวถึงเรื่องของ จี้จื่อ ที่ในประวัติศาสตร์ฝ่ายเกาหลีเรียกว่า กีจา ได้เดินทางไปยังโกโชซอนในพโชซ็อนในพ.ศ. 36 และยังได้ขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ปกครองโกโชซอนโชซ็อนต่อมาด้วยเช่นกัน ในประวัติศาสตร์[[จีน]]กล่าวถึง จี้จื่อ ว่าเป็นพระอาจารย์ของกษัตริย์ติ้ซิง กษัตริย์องค์สุดท้ายของ[[ราชวงศ์ซาง]]กษัตริย์พระองค์นี้เป็นกษัตริย์ทรราช จี้จือ ถูกจับคุมขังด้วยความไม่พอใจส่วนตัวของกษัตริย์ ต่อมาเมื่อ[[ราชวงศ์ซาง]]ล่มสลาย [[โจว อู๋หวัง]] ผู้โคนล้ม[[ราชวงศ์ซาง]]ได้ขึ้นเป็นกษัตริย์พระองค์แรกแห่ง[[ราชวงศ์โจว]] จึงได้ปลดปล่อย จี้จื่อ ออกมา และเนรเทศออกจากแผ่นดิน[[จีน]] จี้จื่อ จึงได้พาคนจำนาน 5000 คน ออกจาก[[จีน]] เดินทางมุ่งหน้าขึ้นเหนือ จนกระทั่งมาสุดที่ดินแดนหนึ่งที่เรียกว่า เจ่าเซียน ซึ่งก็คือ โกโชซอนโชซ็อน และด้วยความรู้ที่มีมากมาย จึงได้รับตำแหน่งเป็นขุนนางที่นั้น จี้จื่อ ได้เป็นผู้สอนให้ชาวโกโชซอนโชซ็อนได้เรียนรู้กับวัฒนธรรมของชาว[[จีน]] กระทั่งต่อมา จี้จื่อ ได้ขึ้นเป็นกษัตริย์ของชาวโกโชซอนโชซ็อน เป็นต้นราชวงศ์ จี้จื่อ หรือ กีจาโจซอน
 
ในเรื่องของชาว[[จีน]]ที่ไปเป็นกษัตริย์ปกครองโกโชซอนโชซ็อนนี้ปรากฏอยู่ใน[[ประวัติศาสตร์ของเกาหลี]]ในสองยุคสมัย จึงมักทำให้สับสนว่าเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นในยุคสมัยใดกันแน่ เหตุการณ์แรกคือเรื่องของ จี้จื่อ หรือ กีจา นี้เกิดในช่วงของโกโชซอนยุคกลางโชซ็อนยุคกลาง ตรงกับยุคสมัย[[ราชวงศ์โจว]] แต่อีกเหตุการณ์หนึ่งนั้นเกิดขึ้นสมัยโกโชซอนยุคปลายโชซ็อนยุคปลาย ซึ่งตรงกับยุคสมัย[[ราชวงศ์ฮั่น]]ของ[[จีน]] เหตุการณ์ครั้งหลังนี้ยังนำมาสู่การก่อตั้งอาณาจักรแห่งใหม่ขึ้นอีกแห่งทางตอนใต้ของ[[คาบสมุทรเกาหลี]] ในประวัติศาสตร์ช่วงหลังนี้กล่าวถึงขุนพลชาว[[จีน]]ผู้หนึ่งนามว่า [[เหว่ยมั่ง]] ในพ.ศ. 349 เหว่ยมั่งเป็นขุนพลจาก[[แคว้นเอี๋ยน]] ที่ลี้ภัยเข้าไปอยู่ในอาณาจักรโกโชซอนโชซ็อน แล้วเข้ารับใช้[[กษัตริย์จุน]] ที่ปกครองโกโชซอนโชซ็อนในขณะนั้น
 
เหว่ยมั่ง ได้รับคำสั่งไปป้องกันเขตแดนทางด้านตะวันตก แต่เขากลับก่อกบฏ นำกองทัพกลับมายึดอำนาจของกษัตริย์จุน และตั้งตนขึ้นเป็นกษัตริย์เสียเอง แล้วก่อตั้งราชวงศ์ใหม่ขึ้นปกครองโกโชซอนโชซ็อน ชื่อ [[เหว่ยมั่งโจซอน]] หลังจากถูกยึดอำนาจ กษัตริย์จุนกับทหารจำนวนหนึ่งหลบหนีลงไปทางใต้ และได้ตั้งอาณาจักรแห่งใหม่ ขึ้นตรงบริเวณ[[เมืองอิกซาน]] ใน[[จังหวัดเจียลลา]] [[เกาหลีใต้]]ปัจจุบัน โดยเรียกอาณาจักรใหม่แห่งนี้ว่า[[อาณาจักรฮัน]]
 
โกโชซอนโชซ็อนในสมัยเหว่ยมั่งนี้มีการขยายอาณาเขตออกไปกว้างขวางขึ้นอีก และเพื่อป้องกันการถูกโจมตีจากจีนเหว่ยมั่งได้ผูกสัมพันธ์กับชน[[เผ่าซ่งหนู]] อันเป็นเผ่าเร่รอนที่อาศัยอยู่ใน[[แมนจูเรีย]]จากนั้นก็พยายามติดต่อกับแคว้นอื่นๆ ใน[[จีน]] ราชวงศ์ของเหว่ยมั่งสืบต่อมาจนกระทั่งถึง [[พ.ศ. 434]] ในสมัยของ[[หยูฉู่]] ซึ่งเป็นรุ่นหลานขึ้นมาเป็นกษัตริย์ปกครอง ในขณะนั้นจีนอยู่ในยุคสมัยของกษัตริย์ ฮั่นหวูตี้ [[พระเจ้าฮั่นหวูตี้]]ได้นำกองทัพเข้าโจมตีโกโชซอนโชซ็อน สงครามดำเนินไปอยู่จนกระทั่งอีกปีต่อมา ในที่สุดเมืองหลวงวังกอมซองก็ถูกยึดโดยกองทัพ[[ราชวงศ์ฮั่น]] [[ราชวงศ์เหว่ยมั่ง]]จึงสิ้นสุดลงเพียงเท่านั้นพร้อมกับจุดสิ้นสุดของอาณาจักรโชซอนโบราณโชซ็อนโบราณ ที่ต้องตกเป็นเมืองขึ้นครั้งแรกของ[[จีน]][[ราชวงศ์ฮั่น]] นับแต่ [[พ.ศ. 435]] [[ราชวงศ์ฮั่น]]ได้แบ่งอาณาจักรโชซอนโชซ็อนโบราณออกเป็นสี่แคว้น คือ [[อาณาจักรนังนัง|มณฑลนังนัง]] [[มณฑลชินบอน]] [[มณฑลอินดุน]] และ[[มณฑลฮย็อนโท]] แต่[[ราชวงศ์ฮั่น]]ได้ปกครองอย่างจริงจังเพียงมณฑลเดียวคือ [[อาณาจักรนังนัง|มณฑลนังนัง]]เพราะเป็นแหล่งทรัพยากรที่สำคัญ ทำให้แคว้นอื่นๆ ค่อยๆแยกตัวออกไปอย่างอิสระในที่สุด แต่ภายหลัง[[อาณาจักรนังนัง]]ก็สามารถกู้เอกราชมาได้ โดยพระเจ้าชอยรี