ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อาณาจักรมอญ"

ยุคแรกคือยุคราชวงศ์[[สะเทิม]]-[[อาณาจักรสุธรรมวดี]] มีกษัตริย์ปกครอง 57 พระองค์ เริ่มจากสมัย[[พระเจ้าสีหราชา]] มาจนถึงสมัย[[พระเจ้ามนูหา]] เชื่อว่ายุคนี้ครอบครองพื้นที่ได้ ทั้ง[[อาณาจักรทวารวดี]]และ[[อาณาจักรสะเทิม]] ยุคแรกสิ้นสุดลงเมื่อ[[พระเจ้าอโนรธา]]แห่ง[[พุกาม]] ยกทัพมาตี[[เมืองสะเทิม]]ในสมัยพระเจ้ามนูหา ซึ่งนัก[[ประวัติศาสตร์ไทย]]บางท่านเชื่อว่า[[พระเจ้าอโนรธา]]น่าจะยกมาตีถึง[[นครปฐม]]

ยุคที่สองคือยุคราชวงศ์เมาะตะมะ-พะโค([[Hanthawaddy Kingdom]]) เริ่มจากสมัยที่พม่าซึ่งอ่อนแอจากการรุกรานของ[[มองโกล]] พระเจ้าวารีรูหรือพระเจ้าฟ้ารั่ว (มะกะโท) ได้ทรงกอบกู้เอกราช[[มอญ]]จาก[[พม่า]]และสถาปนา"อาณาจักรมอญอิสระ"พระองค์มีมเหสีเป็นราชธิดาของ[[พ่อขุนรามคำแหง]] กษัตริย์ของไทย มีศูนย์กลางการปกครองอยู่ที่[[เมืองเมาะตะมะ]] ต่อมาในสมัยพญาอู ได้ย้ายราชธานีมาอยู่ ณ เมืองพะโคหรือ[[หงสาวดี]] ราชบุตรของพระองค์คือพญาน้อย ซึ่งต่อมาก็คือ[[พระเจ้าราชาธิราช]] ผู้ทำสงครามยาวนานกับกษัตริย์พม่าในสมัย[[พระเจ้าซวาส่อแก]] กับสมัย[[พระเจ้ามีงคอง]](คนไทยเรียกว่า พระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง ในหนังสือเรื่อง [[ราชาธิราช]]) ขุนพลสำคัญของพระเจ้าราชาธิราช ก็คือ [[สมิงพระราม]] [[ละกูนเอง]] และ[[แอมูน-ทยา]] ในสมัยของพระเจ้าราชาธิราชนั้น[[หงสาวดี]]กลายเป็นศูนย์กลางทางการค้าที่ใหญ่โต ทางแถบ[[อ่าวเบงกอล]] มีเมืองท่าที่สำคัญหลายแห่ง อาณาจักรมอญยุคนี้เจริญสูงสุดในสมัย[[พระนางเชงสอบู]]และสมัยพระเจ้าธรรมเจดีย์ หลังจากนั้นในสมัยพระเจ้าทาคายุพิน[[หงสาวดี]]ก็เสียแก่[[พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้]]

ยุคที่สามยุคฟื้นฟู([[Restored Hanthawaddy Kingdom]]) พ.ศ. 2283 สมิงทอพุทธิเกศ กู้เอกราชคืน มาจาก[[พม่า]]ได้สำเร็จ และได้ยกทัพไปตี[[เมืองอังวะ]]อีกด้วย ในปี พ.ศ. 2290 พระยาทะละ ได้ครองอำนาจแทนสมิงทอพุทธิเกศ ขยายอาณาเขตอย่างกว้างขวาง ทำให้[[อาณาจักรพม่าสลาย]]ตัวลง จนในปี พ.ศ. 2300 [[พระเจ้าอลองพญา]] ก็กู้อิสรภาพของ[[พม่า]]กลับคืนมาได้ ทั้งยังได้โจมตีมอญ กษัตริย์องค์สุดท้ายของมอญคือ พระเจ้าพญามองธิราช มอญตกอยู่ภายใต้อำนาจพม่า จนกระทั่งทุกวันนี้