|
| ผลการรบ = ฝ่ายสัมพันธมิตรชนะ
| ผู้ร่วมรบ1 = {{flag|สหราชอาณาจักร}}<br />{{flag|สหรัฐอเมริกา}}
| ผู้ร่วมรบ2 = {{flagicon|France}} [[วิชีฝรั่งเศสฝรั่งเศสเขตวีชี]]
| กำลัง1 = 107,000
(33,000 คนในโมร็อกโก ประมาณ 39,000 คน ในแอลเจียร์, 35,000 คนใกล้โอรานออร็อง)
| กำลัง2 = 60,000 คน
| ความสูญเสีย1 = เสียชีวิต มากกว่า 479 คน<br />บาดเจ็บ 720 คน
| ความสูญเสีย2 = เสียชีวิต มากกว่า 1,346 คน<br />บาดเจ็บ 1,997 คน
}}
'''ปฏิบัติการคบเพลิง''' ({{lang-en|Operation Torch}}) เดิมเคยเรียกว่า '''ปฏิบัติการจิมแนสท์แนสต์''' ({{lang-en|Operation Gymnast}}) เป็น[[ปฏิบัติการทางทหาร]]ใน[[สงครามโลกครั้งที่สอง]] โดยกองกำลังผสมอังกฤษ-อเมริกัน เพื่อรุกรานอาณานิคมแอฟริกาเหนือของ[[วิชีฝรั่งเศสฝรั่งเศสเขตวีชี]] ปฏิบัติการนี้เป็นส่วนหนึ่งของ[[แนวรบทะเลทราย|แนวรบแอฟริกาเหนือ]]
เนื่องจาก[[สหภาพโซเวียต]]ได้กดดันให้รัฐบาลอเมริกาและอังกฤษเปิดแนวรบที่สองในทวีปยุโรปเพื่อกดดันกองทัพเยอรมันต่อกองทัพโซเวียตใน[[แนวรบตะวันออก (สงครามโลกครั้งที่สอง)|แนวรบตะวันออก]] ผู้บัญชาการทหารของสหรัฐอเมริกาจึงเห็นพ้องกันว่าจะเริ่มปฏิบัติการ "ค้อนยักษ์" (Sledgehammer) เพื่อยกพลขึ้นบกในยุโรปที่ถูกยึดครองโดยกองทัพนาซีให้เร็วที่สุด แต่ปฏิบัติการนี้ถูกผู้บัญชาการทหารของอังกฤษคัดค้านว่าจะทำให้พันธมิตรตะวันตกต้องเจอกับความสูญเสียอย่างหนัก การโจมตีอาณานิคมแอฟริกาเหนือของวิชีฝรั่งเศสเขตวีชีจึงถูกเสนอมาแทนโดยมีเป้าหมายเพื่อกำจัดกองกำลังฝ่ายอักษะในแอฟริกาเหนือและทำให้ฝ่ายสัมพันธมิตรครองการควบคุม[[ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน]]ได้มากขึ้นเพื่อเตรียมการบุกยุโรปใต้ต่อไปในปี [[ค.ศ. 1943]] <ref>http://www.history.army.mil/books/70-7_07.htm</ref>
== การรบ ==
[[ไฟล์:OPERATION-TORCH-OVERVIEW.png|thumb|550px|แผนที่แสดงแผนปฏิบัติการคบเพลิง]]
แผนของฝ่ายสัมพันธมิตรคือการยกพลขึ้นบกเพื่อยึดท่าเรือและสนามบินที่สำคัญในโมร็อกโกและแอลจีเรีย เป้าหมายหลักของแผนปฏิบัติการนี้อยู่ที่เมืองสำคัญสามเมือง นั่นคือ [[กาซาบลังกาบล็องกา]],โอ [[ออร็อง]] (ออราน) และ[[แอลเจียร์]] ถ้าแผนการสำเร็จลุล่วงด้วยดีฝ่ายสัมพันธมิตรจะบุกไปทางตะวันออกมุ่งสู่ตูนีเซียต่อไปตูนิเซียต่อไป
=== กาซาบลังกาบล็องกา ===
กองกำลังอเมริกันยกพลขึ้นบกช่วงก่อนฟ้าสางของวันที่ 8 พฤศจิกายน ค.ศ. 1942 โดยไม่มีการทิ้งระเบิดก่อนการโจมตีเพราะฝ่ายสัมพันธมิตรคาดการณ์ว่ากองกำลังวิชีฝรั่งเศสเขตวีชีจะไม่ทำการต่อต้านใดๆใด ๆ ซึ่งเป็นการคาดการณ์ที่ผิดพลาดของฝ่ายสัมพันธมิตรเพราะมีบางส่วนของกองกำลังวิชีฝรั่งเศสเขตวีชีที่ยิงต่อต้านฝ่ายสัมพันธมิตรแต่กองกำลังเหล่านั้นก็โดนยิงโต้ตอบและยอมจำนนในที่สุด
กองเรือของวิชีฝรั่งเศสเขตวีชีที่เมืองกาซาบลังกาบล็องกาซึ่งประกอบด้วย เรือลาดตระเวน, เรือพิฆาต และเรือดำน้ำได้เข้าโจมตีสกัดกองกำลังอเมริกันที่กำลังยกพลขึ้นบก แต่ถูกทำลายโดยปืนเรือและเครื่องบินของอเมริกันทำให้เรือลาดตระเวน 1 ลำ, เรือพิฆาต 6 ลำ และเรือดำน้ำ 6 ลำของวิชีฝรั่งเศสเขตวีชีต้องจมลง ส่วนฝ่ายอเมริกันมีเรือพิฆาตโดนโจมตีเสียหาย 2 ลำ
=== โอรานออร็อง ===
กองกำลังสัมพันธมิตรยกพลขึ้นบกที่หาดสามแห่ง สองแห่งอยู่ทางตะวันตกและอีกแห่งอยู่ทางตะวันออกของโอรานเมืองออร็องตามลำดับ การยกพลขึ้นบกทเพื่อยึดหาดที่อยู่ทางตะวันตกที่สุดต้องประสบปัญหาล่าช้ากว่าหาดอื่นเนื่องมาจากหลายสาเหตุ ทั้งการเคลียร์ทุ่นระเบิดที่ล่าช้าและสับสน และไม่มีการส่งหน่วยลาดตระเวนมาประเมินสภาพแวดล้อมของหาด ทำให้เรือระบายพลบางลำเกยตื้นหรือโดนทุ่นระเบิดได้รับความเสียหาย ความผิดพลาดนี้จะถูกนำแก้ไขในปฏิบัติการสะเทินน้ำสะเทินบกครั้งต่อๆต่อ ๆไปของฝ่ายสัมพันธมิตร เช่น [[ปฏิบัติการโอเวอร์ลอร์ด]] เป็นต้น
กองกำลังวิชีฝรั่งเศสเขตวีชียิงโต้ตอบกับกองเรือของฝ่ายสัมพันธมิตรเป็นเวลาสองวัน แต่หลังจากโดนระดมยิงด้วยปืนใหญ่จากเรือประจัญบานของอังกฤษในวันที่ 9 พฤศจิกายน ค.ศ.1942 กองกำลังวิชีฝรั่งเศสเขตวีชีที่ปกป้องเมืองโอรานออร็องก็ยอมจำนนต่อฝ่ายสัมพันธมิตร
==== การบุกโดยพลร่ม ====
ปฏิบัติการคบเพลิงเป็นการบุกโดยใช้พลร่มครั้งแรกๆแรก ๆ ของสหรัฐอเมริกาโดยพลร่มที่เข้าร่วมปฏิบัติการนี้บินจากเกาะอังกฤษผ่านสเปนและจะถูกปล่อยลงใกล้กับเมืองโอรานออร็องเพื่อยึดสนามบินที่สำคัญสองแห่งคือ Tafraoui และ La Senia ซึ่งห่างจากโอรานออร็อง 15 และ 5 ไมล์ทางใต้ของโอรานออร็องตามลำดับ ภารกิจนี้ถูกขัดขวางโดยสภาพอากาศที่แย่เหนือสเปน, ปัญหาเรื่องระบบนำร่องและระบบการสื่อสาร และระยะทางที่ไกลมากจากจุดที่เครื่องขึ้นถึงจุดปล่อย แต่อย่างไรก็ตามสนามบินทั้งสองก็ถูกยึดได้และภารกิจนี้ก็ประสบความสำเร็จ
=== แอลเจียร์ ===
การบุกแอลเจียร์นำโดยกองพลทหารราบที่ 34 ของอเมริกันและกองพลน้อยอังกฤษที่ 78 ยกพลขึ้นบกที่หาดสามหาดใกล้แอลเจียร์ ซึ่งกองกำลังสัมพันธมิตรบางส่วนยกพลขึ้นบกผิดหาดแต่ก็ไม่มีผลกระทบที่เลวร้ายอะไรเพราะกองกำลังวิชีฝรั่งเศสเขตวีชีไม่ได้ทำการต่อต้านใดๆใด ๆ
การรบที่แอลเจียร์เกิดขึ้นที่เดียวคือ ที่ท่าเรือของเมืองแอลเจียร์ เมื่อฝ่ายสัมพันธมิตรเริ่มปฏิบัติการเทอมินอล เทอร์มินอลโดยเรือพิฆาตสัญชาติอังกฤษ 2 ลำพยายามนำเรือเข้าเทียบท่าเพื่อส่งหน่วยเรนเจอร์ของสหรัฐอเมริกาลงไปเพื่อยึดท่าเรือก่อนที่กองกำลังป้องกันจะทำลายท่าเรือและจมเรือที่ทอดสมออยู่ การยิงจากปืนใหญ่ของฝ่ายป้องกันทำให้เรือพิฆาตของฝ่ายสัมพันธมิตร 1 ใน 2 ลำต้องถอนตัวจากปฏิบัติการปฏิบัติกา รแต่อีกลำสามารถเทียบท่าได้สำเร็จและหน่วยเรนเจอร์ก็สามารถยึดท่าเรือได้<ref>Stephen Roskill,''The War at Sea'' Vol II (1956) ISBN</ref>
กองกำลังสัมพันธมิตรที่ขึ้นบกสำเร็จแล้วก็เข้าโอบล้อมกองกำลังของวิชีฝรั่งเศสเขตวีชีและในเวลา 18.00 น. ของวันที่ 8 พฤศจิกายน ค.ศ. 1942 กองกำลังวิชีฝรั่งเศสเขตวีชีที่เมืองแอลเจียร์ก็ยอมจำนนต่อฝ่ายสัมพันธมิตร
== ผลลัพธ์ของการรบ ==
กองกำลังวิชีฝรั่งเศสเขตวีชียอมจำนนต่อฝ่ายสัมพันธมิตร ฝ่ายสัมพันธมิตรมุ่งหน้าบุกต่อไปยังตูนีเซียตูนิเซีย
== อ้างอิง ==
| 