|
5. การทับศัพท์ภาษาฮินดีตามหลักเกณฑ์นี้ได้แสดงไว้ 3 รูปแบบ คือ
::: ''5.1 ทับศัพท์แบบคงรูป'' หมายถึงการทับศัพท์แบบตรงตามรูปศัพท์เดิมโดยใช้เครื่องหมาย[[พินทุ]]ด้วย เพื่อให้ถอดกลับเป็นอักษรโรมันหรือ[[อักษรเทวนาครี]]ได้ถูกต้องและออกเสียงได้ใกล้เคียงกับคำเดิม การทับศัพท์รูปแบบนี้เหมาะสำหรับใช้ในหนังสือหรือเอกสารทางวิชาการ
::: ''5.2 ทับศัพท์แบบปรับรูป'' หมายถึงการทับศัพท์โดยปรับให้เข้ากับอักขรวิธีไทย เช่น มีการประวิสรรชนีย์ท้ายคำหรือใส่เครื่องหมายทัณฑฆาต เพื่อให้ออกเสียงได้ง่ายและรูปคำกลมกลืนกับ[[ภาษาไทย]]
::: ''5.3 ภาษาไทยใช้'' หมายถึงคำที่มีใช้อยู่ในภาษาไทยแล้ว ซึ่งส่วนใหญ่เป็นคำที่มาจากภาษาบาลีสันสกฤต คำเหล่านี้ควรใช้ต่อไปตามเดิม คำบาลีสันสกฤตที่ไทยนำมาใช้ในภาษาไทยได้มีการเปลี่ยนแปลงหลายลักษณะ เช่น
:::: 5.3.1 แผลงพยัญชนะ ฏ เป็น "ฎ", ต เป็น "ด", ป เป็น "บ" และ ว เป็น "พ" เช่น
::::::::: {| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6
|-
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>{{unicode|ṭ{{unicode|ī}}}}ka<br/>tej<br/>p{{unicode|ā}}t{{unicode|ā}}l<br/>V{{unicode|ā}}r{{unicode|āṇ}}as{{unicode|ī}}||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>'''ฏี'''กา<br/>เ'''ต'''ช<br/>'''ป'''าตาล<br/>'''ว'''าราณสี|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>'''ฏี'''กา<br/>เ'''ต'''ชะ<br/>'''ป'''าตาละ<br/>'''ว'''าราณสี||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>'''ฎี'''กา<br/>เ'''ด'''ชะ, เ'''ด'''ช<br/>'''บ'''าดาล<br/>'''พ'''าราณสี
|}
:::: 5.3.2 แผลงสระเสียงสั้นเป็นเสียงยาว หรือเสียงยาวเป็นเสียงสั้น เช่น
::::::::: {| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6
|-
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>bahu<br/>dev<br/>muni<br/>v{{unicode|ī}}thi||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>พ'''หุ'''<br/>เทว<br/>มุ'''นิ'''<br/>'''วีถิ'''|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>พ'''หุ'''<br/>เทว'''ะ'''<br/>มุ'''นิ'''<br/>'''วีถิ'''||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>พ'''หู'''<br/>เทว'''า'''<br/>มุ'''นี'''<br/>'''วิถี'''
|}
:::: 5.3.3 ใส่เครื่องหมายทัณฑฆาตเพื่อให้ออกเสียงคำนั้นได้ง่ายขึ้นและกลมกลืนกับภาษาไทย เช่น
::::::::: {| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6
|-
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>madhyasth<br/>N{{unicode|ā}}r{{unicode|ā}}ya{{unicode|ṇ}}<br/>p{{unicode|ū}}r{{unicode|ṇ}}<br/>{{unicode|ś}}abd||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>มธฺยสฺถ<br/>นารายณ<br/>ปูรฺณ<br/>ศพฺท|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>มัธยัสถะ<br/>นารายณะ<br/>ปูรณะ<br/>ศัพทะ||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>มัธยัส'''ถ์'''<br/>นาราย'''ณ์'''<br/>บูร'''ณ์'''<br/>ศัพ'''ท์'''
'''8. สระและพยัญชนะภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมัน''' มีดังนี้
:::: <u>สระและพยัญชนะในระบบ</u>
::::: ''สระในระบบ:''
:::::::: {|class="wikitable"
|-
| a = –ะ, –ั || {{unicode|ā}} = –า || i = –ิ || {{unicode|ī}} = –ี|| u = –ุ
|-
| | {{unicode|ū}} = –ู ||colspan = 4| {{unicode|ṛ}} (เมื่ออยู่ต้นคำหรือตามหลังพยัญชนะ) = ฤ
|-
| e = เ–|| ai = ไ–|| o = โ–|| o (ตามหลังสระ) = ว|| au = เ–า
|}
::::: ''พยัญชนะในระบบ:''
:::::::: {|class="wikitable"
|-
| '''วรรค ก (กะ):'''|| k = ก (กะ)|| kh = ข (ขะ) || g = ค (คะ)|| gh = ฆ (ฆะ)|| {{unicode|ṅ}} = ง (งะ)
|-
| '''วรรค จ (จะ):'''|| c = จ (จะ)|| ch = ฉ (ฉะ)|| j = ช (ชะ)|| jh = ฌ (ฌะ)|| ñ = ญ (ญะ)
|-
| '''วรรค ฎ (ฎะ):'''|| {{unicode|ṭ}} = ฏ (ฏะ)|| {{unicode|ṭh}} = ฐ (ฐะ)|| {{unicode|ḍ}} = ฑ (ฑะ)|| {{unicode|ḍh}}= ฒ (ฒะ)|| {{unicode|ṇ}} = ณ (ณะ)
|-
| '''วรรค ต (ตะ):'''|| t = ต (ตะ)|| th = ถ (ถะ)|| d = ท (ทะ) || dh = ธ (ธะ)|| n = น (นะ)
|-
| '''วรรค ป (ปะ):'''|| p = ป (ปะ)|| ph = ผ (ผะ)|| b = พ (พะ)|| bh = ภ (ภะ)|| m = ม (มะ)
|-
| rowspan = 2| '''อวรรค (เศษวรรค):'''|| y = ย (ยะ) || r = ร (ระ) || l = ล (ละ) || v = ว (วะ) || {{unicode|ś}} = ศ (ศะ)
|-
| {{unicode|ṣ}} = ษ (ษะ)|| s = ส (สะ)|| h = ห (หะ)
|}
::::: ''สัญลักษณ์พิเศษ:''
:::::::: {|class="wikitable"
|-
| {{unicode|ṁ}} (ใช้แทนจันทรพินทุ) = ง || {{unicode|ṃ}} (ใช้แทนอนุสวาร) = ง|| {{unicode|ḥ}} = ห์
|}
:::: <u>สระและพยัญชนะนอกระบบ</u>
::::: ''สระนอกระบบ:''
:::::::: {|class="wikitable"
|-
| {{unicode|āī}} = –าย, –าอี || i{{unicode|ā}} = เ–ีย, –ยา|| u = –ุ
|}
::::: ''พยัญชนะนอกระบบ:''
:::::::: {|class="wikitable"
|-
| q = ก || <u>kh</u> = ข || g̱ = ค || z = ซ || d = ด
|-
| b = บ || f = ฟ || {{unicode|ṛ}} = ร || {{unicode|ṛh}} = รฺห || h = ห, ฮ
|}
'''9. การใช้เครื่องหมายพินทุ''' ใช้ในการทับศัพท์แบบคงรูป โดยใส่ไว้ใต้พยัญชนะไทยที่ถอดมาจากพยัญชนะโรมันที่ไม่มีสระกำกับ เช่น
::::::::: {| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6
|-
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>ca'''nd'''ra<br/>jh{{unicode|ā}}'''n'''s{{unicode|ī}}||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>จ'''นฺทฺ'''ระ<br/>ฌา'''นฺ'''สี|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>จันทระ<br/>ฌานสี||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>จันทร์, จันทรา<br/><center>–</center>
|}
::: ยกเว้นพยัญชนะท้ายคำซึ่งเดิม (ในภาษาบาลีและสันสกฤต) มี a กำกับ แต่ในภาษาฮินดีตัดออกไป ไม่ต้องใส่พินทุใต้พยัญชนะนั้น เช่น
::::::::: {| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6
|-
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>kar'''m'''<br/>p{{unicode|ā}}t{{unicode|ā}}'''l'''||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>กรฺ'''ม'''<br/>ปาตา'''ล'''|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>กรรมะ<br/>ปาตาละ||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>กรร'''ม'''<br/>บาดา'''ล'''
|}
::: แต่ถ้าพยัญชนะท้ายคำไม่มี a กำกับมาแต่เดิม ก็ใส่พินทุกำกับไว้ด้วย เช่น
::::::::: {| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6
|-
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>brahmac{{unicode|ā}}ri'''n'''<br/>samr{{unicode|ā}}'''{{unicode|ṭ}}'''||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>พฺรหฺมจาริ'''นฺ'''<br/>สมฺรา'''ฏฺ'''|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>พรหมจาริน<br/>สัมราฏ||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/><center>–</center><center>–</center>
'''10. การใช้เครื่องหมายทัณฑฆาต''' ใช้ในการทับศัพท์แบบปรับรูปในคำที่เป็นคำนอกระบบ (ไม่ได้มาจากภาษาบาลีและสันสกฤต) โดยใส่บนพยัญชนะที่ไม่ต้องการให้ออกเสียง เช่น
::::::::: {| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6
|-
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>b{{unicode|ā}}dsh{{unicode|ā}}'''h'''<br/>Kutubmin{{unicode|ā}}'''r'''||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>บาดฺชาหฺ<br/>กุตุบฺมินารฺ|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>บาดชา'''ห์'''<br/>กุตุบมินา'''ร์'''||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/><center>–</center><center>–</center>
'''11. การประวิสรรชนีย์ท้ายคำ''' ใช้ในการทับศัพท์แบบคงรูปและปรับรูป ดังนี้
::: 11.1 ใช้ทับศัพท์สระ a เมื่ออยู่ท้ายคำทั้งแบบคงรูปและปรับรูป เช่น
::::::::: {| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6
|-
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>mantr'''a'''<br/>{{unicode|ś}}i{{unicode|ṣ}}y'''a'''||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>มนฺตฺร'''ะ'''<br/>ศิษฺย'''ะ'''|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>มันตร'''ะ'''<br/>ศิษย'''ะ'''||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>มนตร์<br/>ศิษย์
|}
::: 11.2 ถ้าพยัญชนะท้ายคำมี a มาแต่เดิม (ในภาษาบาลีและสันสกฤต) แต่ในภาษาฮินดีได้ตัดออก ในการทับศัพท์แบบปรับรูปให้ประวิสรรชนีย์ด้วย เช่น
::::::::: {| border=0 cellspacing=0 cellpadding=6
|-
| style="width:8em;" | '''อักษรโรมัน'''<br/><br/>p{{unicode|ū}}r'''{{unicode|ṇ}}'''<br/>sa{{unicode|ṃ}}s{{unicode|ā}}'''r'''||style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบคงรูป)'''<br/>ปูรฺณ<br/>สงฺสาร|| style="width: 8em;" | '''ทับศัพท์<br/>(แบบปรับรูป)'''<br/>ปูรณ'''ะ'''<br/>สังสาร'''ะ''' ||'''ภาษาไทยใช้'''<br/><br/>บูรณ์<br/>สงสาร, สังสาร (วัฏ)
== ตารางเทียบเสียง ==
=== เสียงพยัญชนะ ===
{|class="wikitable" width = "99%"
! rowspan = 2 | อักษรโรมัน || rowspan = 2 width = "11%"| อักษรไทย || rowspan = 2 width = "11%"|อักษรเทวนาครี || colspan = 4 | ตัวอย่าง
|- valign = "top"
! width = "15%"|อักษรโรมัน || width = "15%"|ทับศัพท์ <br> (แบบคงรูป) || width = "15%"|ทับศัพท์<br> (แบบปรับรูป) || width = "15%"|ภาษาไทยใช้
|- valign = "top"
! colspan = 7 | B
|- valign = "top"
| rowspan = 3| b || rowspan = 3| พ || rowspan = 3| ब || '''B'''uddh || '''พุ'''ทฺธ || '''พุ'''ทธะ || '''พุ'''ทธะ, '''พุ'''ทธ
|- valign = "top"
| {{unicode|ś}}a'''b'''d || ศ'''พฺ'''ท || ศั'''พ'''ทะ || ศั'''พ'''ท์
|- valign = "top"
| {{unicode|Ś}}at{{unicode|ā}}'''b'''di || ศตา'''พฺ'''ทิ || ศตา'''พ'''ทิ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| rowspan = 3| b<ref group=# name="#">พยัญชนะนอกระบบ</ref> || rowspan = 3| บ || rowspan = 3| ब || '''b'''a{{unicode|ṛā}} || '''บ'''รา || '''บ'''รา || <center>–</center>
|- valign = "top"
| kit{{unicode|ā}}'''b''' || กิตา'''บฺ''' || กิตา'''บ''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
| Kutu'''b'''min{{unicode|ā}}r || กุตุ'''บฺ'''มินารฺ || กุตุ'''บ'''มินาร์ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| rowspan = 2| bh || rowspan = 2| ภ || rowspan = 2| भ || a'''bh'''y{{unicode|ā}}s || อ'''ภฺ'''ยาส || อั'''ภ'''ยาสะ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| '''Bh'''{{unicode|ī}}m || '''ภี'''ม || '''ภี'''มะ || '''ภี'''มะ, '''ภี'''ม
|- valign = "top"
! colspan = 7 | C
|- valign = "top"
| rowspan = 2| c<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ch แทน c เช่น '''c'''andra = จันทระ ใช้เป็น '''ch'''andra</ref> || rowspan = 2| จ || rowspan = 2| च || ba'''cc'''{{unicode|ā}} || บ'''จฺจ'''า || บั'''จจ'''า || <center>–</center>
|- valign = "top"
| '''c'''andra || '''จ'''นฺทฺระ || '''จั'''นทระ || '''จั'''นทร์
|- valign = "top"
| ch<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ chh แทน ch เช่น '''ch'''atr = ฉัตระ ใช้เป็น '''chh'''atr</ref> || ฉ || छ || '''ch'''atr || '''ฉ'''ตฺร || '''ฉั'''ตระ || '''ฉั'''ตร, '''ฉั'''ตรา
|- valign = "top"
! colspan = 7 | D
|- valign = "top"
| rowspan = 2| d || rowspan = 2| ท || rowspan = 2| द || Bu'''d'''dh || พุ'''ทฺ'''ธ || พุ'''ท'''ธะ || พุ'''ท'''ธะ, พุ'''ท'''ธ
|- valign = "top"
| '''d'''{{unicode|ā}}s || '''ท'''าส || '''ท'''าสะ || '''ท'''าส, '''ท'''าสา
|- valign = "top"
| rowspan = 2| d<ref group=# name="#"/> || rowspan = 2| ด || rowspan = 2| द || b{{unicode|ā}}'''d'''sh{{unicode|ā}}h || บา'''ดฺ'''ชาหฺ || บา'''ด'''ชาห์ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| '''D'''elh{{unicode|ī}} || เ'''ด'''ลฺฮี || เ'''ด'''ลฮี || เ'''ด'''ลี
|- valign = "top"
| rowspan = 3| {{unicode|ḍ}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ {{unicode|ḏ}} แทน {{unicode|ḍ}} เช่น kr{{unicode|ī'''ḍ'''ā}} = กรีฑา ใช้เป็น kr{{unicode|ī'''ḏ'''ā}}</ref> || rowspan = 3| ฑ<ref>พยัญชนะ ฑ ในภาษาฮินดีออกเสียงใกล้เคียงเสียง ด ในภาษาไทย</ref> || rowspan = 3| ड || {{unicode|'''ḍ'''}}amaru || '''ฑ'''มรุ || '''ฑ'''มรุ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| kr{{unicode|ī'''ḍ'''ā}} || กฺรี'''ฑ'''า || กรี'''ฑ'''า || กรี'''ฑ'''า
|- valign = "top"
| la{{unicode|'''ḍḍ'''ū}} || ล'''ฑฺฑู''' || ลั'''ฑฑู''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
| rowspan = 3| dh || rowspan = 3| ธ || rowspan = 3| ध || '''dh'''arm || '''ธ'''รฺม || '''ธ'''รรมะ || '''ธ'''รรม
|- valign = "top"
| Ma'''dh'''ya Prade{{unicode|ś}} || ม'''ธฺ'''ยะ ปฺรเทศ || มั'''ธ'''ยะ ปรเทศะ || มั'''ธ'''ยประเทศ
|- valign = "top"
| ni'''dh'''i || นิ'''ธิ''' || นิ'''ธิ''' || นิ'''ธิ'''
|- valign = "top"
| {{unicode|ḍh}} || ฒ || ढ || {{unicode|'''ḍh'''}}ol || โ'''ฒ'''ลฺ || โ'''ฒ'''ละ || <center>–</center>
|- valign = "top"
! colspan = 7 | F
|- valign = "top"
| rowspan = 2| f<ref group=# name="#"/> || rowspan = 2| ฟ || rowspan = 2| फ़ || '''f'''aq{{unicode|ī}}r || '''ฟ'''กีรฺ || '''ฟ'''กีร์ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| ga'''ff'''{{unicode|ā}}r || ก'''ฟฺฟ'''ารฺ || กั'''ฟฟ'''าร์ || <center>–</center>
|- valign = "top"
! colspan = 7 | G
|- valign = "top"
| rowspan = 2| g || rowspan = 2| ค || rowspan = 2| ग || a'''g'''ni || อ'''คฺ'''นิ || อั'''ค'''นิ || อั'''ค'''นี
|- valign = "top"
| '''g'''o || โ'''ค''' || โ'''ค''' || โ'''ค'''
|- valign = "top"
| rowspan = 6| g̱<ref group=# name="#"/><ref>บางครั้งมีผู้ใช้ g, g̣, gh แทน g̱ เช่น b{{unicode|ā}}'''g̱''' = บาค ใช้เป็น b{{unicode|ā}}'''g''', b{{unicode|ā}}'''g̣''', b{{unicode|ā}}'''gh''' </ref> || rowspan = 6| ค || rowspan = 6| ग़ || b{{unicode|ā}}'''g̱''' || บา'''คฺ''' || บา'''ค''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
| '''G̱'''aznavid || '''ค'''ซฺนวิดฺ || '''คั'''ซนวิด || <center>–</center>
|- valign = "top"
| '''G̱'''azn{{unicode|ī}} || '''ค'''ซฺนี || '''คั'''ซนี || <center>–</center>
|- valign = "top"
| '''G̱'''iyas-ud-d{{unicode|ī}}n || '''คิ'''ยสฺอุดฺดีนฺ || '''คิ'''ยัส-อุด-ดีน || <center>–</center>
|- valign = "top"
| Mo'''g̱'''ul, Mu'''g̱'''al || โม'''ค'''ลฺ, มุ'''ค'''ลฺ || โม'''คั'''ล, มุ'''คั'''ล || โมกุล, มุ'''คั'''ล
|- valign = "top"
| Tu'''g̱'''l{{unicode|ā}}k{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d || ตุ'''คฺ'''ลากาบาด || ตุ'''ค'''ลากาบาด || <center>–</center>
|- valign = "top"
| rowspan = 2| gh || rowspan = 2| ฆ || rowspan = 2| घ || b{{unicode|ā}}'''gh''' || พา'''ฆฺ''' || พา'''ฆ''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
| '''gh'''o{{unicode|ṣ}} || โ'''ฆ'''ษ || โ'''ฆ'''ษะ || โ'''ฆ'''ษะ, โ'''ฆ'''ษ
|- valign = "top"
! colspan = 7 | H
|- valign = "top"
| rowspan = 2| h || rowspan = 2| ห || rowspan = 2| ह || bra'''h'''m || พฺร'''หฺ'''ม || พร'''ห'''มะ || พร'''ห'''ม
|- valign = "top"
| '''H'''im{{unicode|ā}}lay || '''หิ'''มาลย || '''หิ'''มาลยะ || '''หิ'''มาลัย
|- valign = "top"
| rowspan = 2| h<ref group=# name="#"/> || rowspan = 2| ห, ฮ || rowspan = 2| ह || A'''h'''mad{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d || อ'''หฺ'''มดาบาดฺ || อั'''ห์'''มดาบาด || <center>–</center>
|- valign = "top"
| '''H'''ind{{unicode|ū}} || '''ฮิ'''นฺดู || '''ฮิ'''นดู || '''ฮิ'''นดู
|- valign = "top"
| {{unicode|ḥ}} || ห์ || ः || du'''{{unicode|ḥ}}'''kh || ทุ'''ห์'''ข || ทุ'''ห์'''ขะ || ทุกข์
|- valign = "top"
! colspan = 7 | J
|- valign = "top"
| rowspan = 2| j || rowspan = 2| ช || rowspan = 2| ज || '''j'''ay || '''ช'''ย || '''ช'''ยะ || '''ชั'''ย, '''ชั'''ยโย
|- valign = "top"
| vi'''j'''ñ{{unicode|ā}}n || วิ'''ชฺ'''ญาน || วิ'''ช'''ญานะ || วิญญาณ
|- valign = "top"
| jh || ฌ || झ || '''jh'''{{unicode|ā}}ns{{unicode|ī}} || '''ฌ'''านฺสี || '''ฌ'''านสี || <center>–</center>
|- valign = "top"
! colspan = 7 | K
|- valign = "top"
| rowspan = 2| k || rowspan = 2| ก || rowspan = 2| क || '''K'''uru || '''กุ'''รุ || '''กุ'''รุ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| ya'''k'''{{unicode|ṣ}} || ย'''กฺ'''ษ || ยั'''ก'''ษะ || ยั'''ก'''ษ์, ยั'''ก'''ษา
|- valign = "top"
| rowspan = 3| kh || rowspan = 3| ข || rowspan = 3| ख || '''Kh'''aro{{unicode|ṣṭ}}h{{unicode|ī}} || '''ข'''โรษฺฐี || '''ข'''โรษฐี || <center>–</center>
|- valign = "top"
| Si'''kh''' || สิ'''ข''' || สิ'''ข'''ะ || สิ'''ข''', สิก'''ข์'''
|- valign = "top"
| {{unicode|ś}}i'''kh'''ar || ศิ'''ข'''ร || ศิ'''ข'''ระ || ศิ'''ข'''ร
|- valign = "top"
| rowspan = 3| <u>kh</u><ref group=# name="#"/><ref>บางครั้งมีผู้ใช้ {{unicode|ḳḥ}}, {{unicode|ḳh}} แทน <u>kh</u> เช่น <u>'''kh'''</u>il{{unicode|ā}}fat = ขิลาฟัต ใช้เป็น {{unicode|'''ḳḥ'''}}il{{unicode|ā}}fat, {{unicode|'''ḳh'''}}il{{unicode|ā}}fat</ref> || rowspan = 3| ข || rowspan = 3| ख़ || {{unicode|Ā}}l{{unicode|ī}} '''<u>Kh</u>'''{{unicode|ā}}n || อาลี '''ข'''านฺ || อาลี '''ข'''าน || อาลี '''ข่'''าน
|- valign = "top"
| Ba'''<u>kh</u>'''t '''<u>Kh</u>'''{{unicode|ā}}n || บ'''ขฺ'''ตฺ '''ข'''าน || บั'''ข'''ต์ '''ข'''าน || <center>–</center>
|- valign = "top"
| '''<u>kh</u>'''il{{unicode|ā}}fat || '''ขิ'''ลาฟตฺ || '''ขิ'''ลาฟัต || <center>–</center>
|- valign = "top"
! colspan = 7 | L
|- valign = "top"
| rowspan = 2| l || rowspan = 2| ล || rowspan = 2| ल || '''L'''ak{{unicode|ṣ}}ma{{unicode|ṇ}} || '''ล'''กฺษฺมณ || '''ลั'''กษมณะ || '''ลั'''กษมัณ, '''ลั'''กษมณ์
|- valign = "top"
| va'''ll'''abh || ว'''ลฺล'''ภ || วั'''ลล'''ภะ || วั'''ลล'''ภ, วั'''ลล'''ภา
|- valign = "top"
! colspan = 7 | M
|- valign = "top"
| rowspan = 2| m || rowspan = 2| ม || rowspan = 2| म || '''M'''ah{{unicode|ā}}dev || '''ม'''หาเทว || '''ม'''หาเทว || '''ม'''หาเทพ
|- valign = "top"
| sa'''m'''r{{unicode|āṭ}} || ส'''มฺ'''ราฏฺ || สั'''ม'''ราฏ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| {{unicode|ṁ}}<ref>{{unicode|ṁ}} ใช้แทน[[จันทรพินทุ]] ({{lang|hi|candrabindu}}) เป็นเครื่องหมายกำกับสระเพื่อให้ออกเสียงขึ้นจมูกคล้ายเสียง "ง" จึงใช้ "ง" แทน</ref> || ง || ँ || h{{unicode|ū}}'''{{unicode|ṁ}}''' || ฮู'''ง''' || ฮู'''ง''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
| rowspan = 4| {{unicode|ṃ}}<ref>{{unicode|ṃ}} ใช้แทน[[อนุสวาร]] ({{lang|hi|anusv{{unicode|ā}}ra}}) เป็นเครื่องหมายกำกับสระ เมื่ออยู่หน้าพยัญชนะเศษวรรคจะออกเสียงขึ้นจมูกฟังคล้ายเสียง "ง" จึงใช้ "ง" แทน</ref> || rowspan = 4| ง || rowspan = 4| ং || da{{unicode|'''ṃ'''ṣṭ}}r{{unicode|ā}} || ท'''งฺ'''ษฺฏฺรา || ทั'''ง'''ษฏรา || <center>–</center>
|- valign = "top"
| sa'''{{unicode|ṃ}}'''hit{{unicode|ā}} || ส'''งฺ'''หิตา || สั'''ง'''หิตา || <center>–</center>
|- valign = "top"
| sa'''{{unicode|ṃ}}'''s{{unicode|ā}}r || ส'''งฺ'''สาร || สั'''ง'''สาระ || ส'''ง'''สาร, สั'''ง'''สาร (วัฏ)
|- valign = "top"
| sa'''{{unicode|ṃ}}'''yog || ส'''งฺ'''โยค || สั'''ง'''โยคะ || สั'''ง'''โยค
|- valign = "top"
! colspan = 7 | N
|- valign = "top"
| rowspan = 2| n || rowspan = 2| น || rowspan = 2| न || ma'''n'''tra || ม'''นฺ'''ตฺระ || มั'''น'''ตระ || ม'''น'''ตร์
|- valign = "top"
| '''n'''{{unicode|ī}}ti || '''นี'''ติ || '''นี'''ติ || '''นี'''ติ, '''นิ'''ติ
|- valign = "top"
| {{unicode|ṅ}}<ref>{{unicode|ṅ}} ที่เป็นตัวสะกดและตามด้วยพยัญชนะในวรรค ก (k, kh, g, gh, {{unicode|ṅ}}) จะออกเสียงเป็น "ง" และบางทีก็ใช้ n, ng แทน ṅ เช่น a'''ṅ'''g = อังคะ ใช้เป็น a'''n'''g, a'''ng'''g</ref> || ง || ङ || a'''ṅ'''g || อ'''งฺ'''ค || อั'''ง'''คะ || อ'''ง'''ค์
|- valign = "top"
| ñ<ref>ñ ที่เป็นตัวสะกดและตามด้วยพยัญชนะในวรรค จ (c, ch, j, jh, ñ) จะออกเสียงเป็น "ญ" และบางทีก็ใช้ n แทน ñ เช่น Sa'''ñ'''jay = สัญชยะ ใช้เป็น Sa'''n'''jay</ref> || ญ || ञ || Sa'''ñ'''jay || ส'''ญฺ'''ชย || สัญชยะ || ส'''ญ'''ชัย, สั'''ญ'''ชัย
|- valign = "top"
| {{unicode|ṇ}}<ref> {{unicode|ṇ}} ที่เป็นตัวสะกดและตามด้วยพยัญชนะในวรรค ฎ ({{unicode|ṭ}}, {{unicode|ṭh}}, {{unicode|ḍ}}, {{unicode|ḍh}}, {{unicode|ṇ}}) จะออกเสียงเป็น "ณ" และบางทีก็ใช้ n, {{unicode|ṉ}} แทน {{unicode|ṇ}} เช่น ma{{unicode|'''ṇ'''ḍ}}an = มัณฑนะ ใช้เป็น ma'''n'''{{unicode|ḍ}}an, ma{{unicode|'''ṉ'''ḍ}}an</ref> || ณ || ण || ma{{unicode|'''ṇ'''ḍ}}an || ม'''ณฺ'''ฑน || มั'''ณ'''ฑนะ || มั'''ณ'''ฑนา
|- valign = "top"
! colspan = 7 | P
|- valign = "top"
| rowspan = 4| p || rowspan = 4| ป || rowspan = 4| प || '''P'''{{unicode|āṭ}}ali'''p'''utra || '''ป'''าฏลิ'''ปุ'''ตฺระ || '''ป'''าฏลิ'''ปุ'''ตระ || '''ป'''าฏลีบุตร
|- valign = "top"
| '''p'''it{{unicode|ā}} || '''ปิ'''ตา || '''ปิ'''ตา || บิ'''ดา
|- valign = "top"
| '''p'''r{{unicode|ā}}'''p'''t || '''ปฺ'''รา'''ปฺ'''ต || '''ป'''รา'''ป'''ตะ || '''ป'''ราบดา (ภิเษก)
|- valign = "top"
| sam{{unicode|ā}}'''p'''t || สมา'''ปฺ'''ต || สมา'''ป'''ตะ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| ph || ผ || फ || '''ph'''al || '''ผ'''ล [ผะ-ละ] || '''ผ'''ละ [ผะ-ละ] || '''ผ'''ล [ผน]
|- valign = "top"
! colspan = 7 | Q
|- valign = "top"
| q<ref group=# name="#"/><ref>บางครั้งมีผู้ใช้ {{unicode|ḳ}} แทน q เช่น '''q'''il{{unicode|ā}} = กิลา ใช้เป็น {{unicode|'''ḳ'''}}il{{unicode|ā}}</ref> || ก || क़ || '''q'''il{{unicode|ā}} || '''กิ'''ลา || '''กิ'''ลา || <center>–</center>
|- valign = "top"
! colspan = 7 | R
|- valign = "top"
| r || ร || र || '''r'''{{unicode|ā}}jadh{{unicode|ā}}n{{unicode|ī}} || '''ร'''าชธานี || '''ร'''าชธานี || '''ร'''าชธานี
|- valign = "top"
| rowspan = 4| {{unicode|ṛ}}<ref group=# name="#"/><ref>บางครั้งมีผู้ใช้ {{unicode|ṟ}} แทน {{unicode|ṛ}} เช่น ba{{unicode|'''ṛ'''ā}} = บรา ใช้เป็น ba{{unicode|'''ṟ'''ā}}</ref> || rowspan = 4| ร || rowspan = 4 | ड़ || ba{{unicode|'''ṛ'''ā}} || บ'''ร'''า || บ'''ร'''า || <center>–</center>
|- valign = "top"
| ba'''{{unicode|ṛ}}'''ba'''{{unicode|ṛ}}''' || บ'''รฺ'''บ'''รฺ''' || บ'''ร'''บ'''ร''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
| b{{unicode|ī'''ṛ'''ī}} || บี'''รี''' || บี'''รี''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
| K{{unicode|āṭ}}hi{{unicode|ā}}v{{unicode|ā'''ṛ'''}} || กาเฐียวา'''รฺ''', กาฐยาวา'''รฺ''' || กาเฐียวา'''ร''', กาฐยาวา'''ร''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
| {{unicode|ṛh}}<ref group=# name="#"/><ref>บางครั้งมีผู้ใช้ <u>rh</u> แทน {{unicode|ṛh}} เช่น Ca{{unicode|ṇḍī}}ga{{unicode|'''ṛh'''}} = จัณฑีครห์ ใช้เป็น Ca{{unicode|ṇḍī}}ga'''<u>rh</u>'''</ref> || รฺห<ref>รฺห แทนพยัญชนะตัวเดียวในภาษาฮินดีที่ออกเสียงเหมือน ร ตามด้วยกลุ่มลม</ref> || ढ़ || Ca{{unicode|ṇḍī}}ga'''{{unicode|ṛh}}''' || จณฺฑีค'''รฺห''' || จัณฑีค'''รห์''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
! colspan = 7 | S
|- valign = "top"
| rowspan = 2 | s || rowspan = 2 | ส || rowspan = 2 | स || '''S'''omadev || โ'''ส'''มเทว || โ'''ส'''มเทวะ || โ'''ส'''มเทพ
|- valign = "top"
| va'''s'''tu || ว'''สฺ'''ตุ || วั'''ส'''ตุ || วั'''ส'''ดุ, พั'''ส'''ดุ
|- valign = "top"
| rowspan = 2 | {{unicode|ś}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ sh แทน {{unicode|ś}} เช่น {{unicode|'''ś'''ā}}stra = ศาสตระ ใช้เป็น '''sh'''{{unicode|ā}}stra</ref> || rowspan = 2 | ศ || rowspan = 2 | श || Ka{{unicode|'''ś'''}}yap || ก'''ศฺ'''ยป || กั'''ศ'''ยปะ || กั'''ศ'''ยป
|- valign = "top"
| {{unicode|'''ś'''ā}}stra || '''ศ'''าสฺตฺร || '''ศ'''าสตระ || '''ศ'''าสตร์
|- valign = "top"
| rowspan = 2 | {{unicode|ṣ}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ <u>s</u>, sh แทน {{unicode|ṣ}} เช่น {{unicode|'''Ṣ'''}}a{{unicode|ḍā}}nan = ษฑานนะ ใช้เป็น '''<u>S</u>'''a{{unicode|ḍā}}nan, '''Sh'''a{{unicode|ḍā}}nan</ref> || rowspan = 2 | ษ || rowspan = 2 | ष || {{unicode|'''Ṣ'''}}a{{unicode|ḍā}}nan || '''ษ'''ฑานน || '''ษ'''ฑานนะ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| {{unicode|ś}}i{{unicode|'''ṣ'''}}ya || ศิ'''ษฺ'''ย || ศิ'''ษ'''ยะ || ศิ'''ษ'''ย์
|- valign = "top"
! colspan = 7 | T
|- valign = "top"
| rowspan = 3 | t || rowspan = 3 | ต || rowspan = 3 | त || p{{unicode|ā}}'''t'''{{unicode|ā}}l || ปา'''ต'''าล || ปา'''ต'''าละ || บาดาล
|- valign = "top"
| p{{unicode|ā}}'''t'''ra || ปา'''ตฺ'''ระ || ปา'''ต'''ระ || บา'''ต'''ร
|- valign = "top"
| '''t'''apas || '''ต'''ปสฺ || '''ต'''ปัส || '''ต'''บะ
|- valign = "top"
| rowspan = 2 | {{unicode|ṭ}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ {{unicode|ṯ}} แทน {{unicode|ṭ}} เช่น {{unicode|'''ṭ'''ī}}k{{unicode|ā}} = ฎีกา ใช้เป็น {{unicode|'''ṯ'''ī}}k{{unicode|ā}}</ref> || rowspan = 2 | ฏ || rowspan = 2 | ट || Bha{{unicode|'''ṭṭ'''ā}}c{{unicode|ā}}rya || ภ'''ฏฺฏ'''าจารฺยะ || ภั'''ฎฎ'''าจารยะ || ภั'''ฏฏ'''าจารย์
|- valign = "top"
| {{unicode|'''ṭ'''ī}}k{{unicode|ā}} || '''ฏี'''กา || '''ฏี'''กา || '''ฎี'''กา
|- valign = "top"
| rowspan = 3 | th || rowspan = 3 | ถ || rowspan = 3 | थ || pa'''th''' || ป'''ถ''' || ป'''ถ'''ะ || บ'''ถ'''
|- valign = "top"
| s'''th'''{{unicode|ā}}n || สฺ'''ถ'''าน || ส'''ถ'''านะ || ส'''ถ'''าน, ส'''ถ'''านะ
|- valign = "top"
| '''th'''ambh || '''ถ'''มฺภ || '''ถั'''มภะ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| rowspan = 3 | {{unicode|ṭh}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ <u>th</u> แทน {{unicode|ṭh}} เช่น p{{unicode|ī'''ṭh'''}} = ปีฐะ ใช้เป็น p{{unicode|ī}}<u>'''th'''</u></ref> || rowspan = 3 | ฐ || rowspan = 3 | ठ || jhu'''{{unicode|ṭh}}''' || ฌู{{unicode|'''ฐฺ'''}} || ฌู'''ฐ''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
| p{{unicode|ī'''ṭh'''}} || ปี'''ฐ'''ะ || ปี'''ฐ'''ะ || บิ'''ฐ'''
|- valign = "top"
| {{unicode|'''ṭh'''ā}}kur || '''ฐ'''ากุรฺ || '''ฐ'''ากุรฺ || '''ฐ'''ากูร
|- valign = "top"
! colspan = 7 | V
|- valign = "top"
| rowspan = 2 | v<ref>- บางครั้งมีผู้ใช้ w แทน v เช่น di'''v'''ya = ทิวยะ ใช้เป็น di'''w'''ya<br> - v ที่มี a ตามหลัง และเป็นพยางค์ท้ายของคำ บางครั้งจะตัด a ที่ตามมาออก แล้วเปลี่ยน v เป็น o เช่น de'''v'''a ตัด a ท้ายคำออก เป็น "de'''v'''" แล้วเปลี่ยน v เป็น o เป็น de'''o'''</ref> || rowspan = 2 | ว || rowspan = 2 | व || di'''v'''ya || ทิ'''วฺ'''ยะ || ทิ'''ว'''ยะ || ทิพย์
|- valign = "top"
| '''V'''i{{unicode|ś}}'''v'''an{{unicode|ā}}th || '''วิ'''ศฺ'''ว'''นาถ || '''วิ'''ศ'''ว'''นาถะ || '''วิ'''ศ'''ว'''นาถ
|- valign = "top"
! colspan = 7 | Y
|- valign = "top"
| rowspan = 2 | y || rowspan = 2 | ย || rowspan = 2 | य || pe'''y''' || เป'''ย''' || เป'''ย'''ะ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| '''Y'''amun{{unicode|ā}} || '''ย'''มุนา || '''ย'''มุนา || '''ย'''มนา, '''ย'''มุนา
|- valign = "top"
! colspan = 7 | Z
|- valign = "top"
| rowspan = 3 | z<ref group=# name="#"/> || rowspan = 3 | ซ || rowspan = 3 | ज़ || {{unicode|ā}}'''z'''{{unicode|ā}}d || อา'''ซ'''าดฺ || อา'''ซ'''าด || <center>–</center>
|- valign = "top"
| G̱a'''z'''n{{unicode|ī}} || ค'''ซฺ'''นี || คั'''ซ'''นี || <center>–</center>
|- valign = "top"
| '''z'''ang̱{{unicode|ā}}r{{unicode|ī}} || '''ซ'''งฺคารี || '''ซั'''งคารี || <center>–</center>
|}
=== เสียงสระ ===
{|class="wikitable" width = "99%"
! rowspan = 2 | อักษรโรมัน || rowspan = 2 width = "11%"| อักษรไทย || rowspan = 2 width = "11%"|อักษรเทวนาครี || colspan = 4 | ตัวอย่าง
|- valign = "top"
! width = "15%"|อักษรโรมัน || width = "15%"|ทับศัพท์ <br> (แบบคงรูป) || width = "15%"|ทับศัพท์<br> (แบบปรับรูป) || width = "15%"|ภาษาไทยใช้
|- valign = "top"
! colspan = 7 | A
|- valign = "top"
| a (ที่ไม่ได้อยู่ท้ายคำ) || <center>–</center> || अ || n'''a'''r || นร || นระ || นร, นระ, นรา
|- valign = "top"
| rowspan = 2 | a (ตามด้วยพยัญชนะที่ไม่มีสระ<br> ตามมา และไม่ใช่พยางค์สุดท้าย) || –ฺ <br> แบบคงรูป<ref>เครื่องหมายพินทุใส่ใต้พยัญชนะหลังสระ a ในคำทับศัพท์แบบคงรูป</ref> || rowspan = 2| ไม่ปรากฏรูป || rowspan = 2| s'''a'''mr{{unicode|āṭ}} || rowspan = 2| ส'''มฺ'''ราฏฺ || rowspan = 2| '''สั'''มราฏ || rowspan = 2|<center>–</center>
|- valign = "top"
| –ั <br> แบบปรับรูป<ref>ยกเว้นพยัญชนะที่ตามมาเป็น h, v ไม่ต้องเปลี่ยนเป็นไม้หันอากาศ เช่น br'''ah'''m = พรหมะ gaur'''av''' = เคารวะ N'''av'''aya = นวยะ และถ้าพยัญชนะที่ตามมาเป็น r ให้ใช้ "รร" เช่น k'''ar'''m = ก'''รร'''มะ gandh'''ar'''v = คันธ'''รร'''วะ</ref>
|- valign = "top"
| a (อยู่ท้ายคำ) || –ะ || ไม่ปรากฏรูป || pu{{unicode|ṇ}}y'''a''' || ปุณฺย'''ะ''' || ปุณย'''ะ''' || บุณย์
|- valign = "top"
| {{unicode|ā}} || –า || आ || N'''{{unicode|ā}}'''r'''{{unicode|ā}}'''ya{{unicode|ṇ}} || น'''า'''ร'''า'''ยณ || น'''า'''ร'''า'''ยณะ || น'''า'''ร'''า'''ยณ์
|- valign = "top"
| ai<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ y แทน ai เช่น F'''ai'''z{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d = ไฟซาบาด ใช้เป็น F'''y'''z{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d, H'''ai'''der{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d = ไฮเดอราบาด ใช้เป็น H'''y'''der{{unicode|ā}}b{{unicode|ā}}d และบางครั้งก็ใช้ ai แทน ay เช่น j'''ay''' = ชยะ ใช้เป็น j'''ai'''</ref> || ไ– || ऐ || k'''ai'''l{{unicode|ā}}s || '''ไ'''กลาส || '''ไ'''กลาสะ || '''ไ'''กรลาส, '''ไ'''กลาส
|- valign = "top"
| {{unicode|āī}}<ref group=# name="#">สระนอกระบบ</ref> || –าย, –าอี || आई || kasturb'''{{unicode|āī}}''' || กสฺตุรฺบ'''าย''', กสฺตุรฺบ'''าอี''' || กัสตุรบ'''าย''', กัสตุรบ'''าอี''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
| au<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ow แทน au เช่น c'''au'''k = เจาก์ ใช้เป็น ch'''ow'''k</ref> || เ–า || औ || g'''au'''rav || '''เ'''ค'''า'''รว || '''เ'''ค'''า'''รวะ || '''เ'''ค'''า'''รพ
|- valign = "top"
! colspan = 7 | E
|- valign = "top"
| e || เ– || ए || d'''e'''v || '''เ'''ทว || '''เ'''ทวะ || '''เ'''ทวะ, '''เ'''ทวา, '''เ'''ทพ
|- valign = "top"
! colspan = 7 | I
|- valign = "top"
| i || –ิ || इ || {{unicode|Ś}}'''i'''v || '''ศิ'''ว || '''ศิ'''วะ || '''ศิ'''วะ
|- valign = "top"
| {{unicode|ī}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ee แทน {{unicode|ī}} เช่น M{{unicode|'''ī'''}}ra = มีรา ใช้เป็น M'''ee'''r{{unicode|ā}}, N{{unicode|'''ī'''}}ra = นีรา ใช้เป็น N'''ee'''r{{unicode|ā}}</ref> || –ี || ई || n{{unicode|ā}}r'''{{unicode|ī}}''' || นา'''รี''' || นา'''รี''' || นา'''รี'''
|- valign = "top"
| i{{unicode|ā}}<ref group=# name="#"/> || เ–ีย, –ยา || इआ || K{{unicode|āṭ}}h'''i{{unicode|ā}}'''v{{unicode|āṛ}} || กา'''เฐีย'''วารฺ, กาฐ'''ยา'''วารฺ || กา'''เฐีย'''วาร, กาฐ'''ยา'''วาร || <center>–</center>
|- valign = "top"
! colspan = 7 | O
|- valign = "top"
| o || โ– || ओ || l'''o'''k || '''โ'''ลก || '''โ'''ลกะ || '''โ'''ลก, '''โ'''ลกา
|- valign = "top"
| rowspan = 2| o (ตามหลังสระ) || rowspan = 2| ว || rowspan = 2| व || de'''o''' || เท'''ว''' || เท'''ว'''ะ || เท'''ว'''ะ, เท'''ว'''า, เทพ
|- valign = "top"
| Ra'''o''', R{{unicode|ā}}'''o''' || รา'''วฺ''' || รา'''ว''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
! colspan = 7 | U
|- valign = "top"
| u || –ุ || उ || g'''u'''r'''u''' || '''คุรุ''' || '''คุรุ''' || '''คุรุ''', ครู
|- valign = "top"
| u<ref group=# name="#"/> || –ุ<ref>มีบางคำออกเสียง "อะ" เช่น Mog̱'''u'''l = โมคัล Trivandr'''u'''m = ตริวันดรัม</ref> || उ || K'''u'''t'''u'''bmin{{unicode|ā}}r || '''กุตุ'''บฺมินารฺ || '''กุตุ'''บมินาร์ || <center>–</center>
|- valign = "top"
| {{unicode|ū}}<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ oo แทน {{unicode|ū}} เช่น M{{unicode|'''ū'''}}l = มูล ใช้เป็น M'''oo'''l, P{{unicode|'''ū'''}}na = ปูนา ใช้เป็น P'''oo'''n{{unicode|ā}}</ref> || –ู || ऊ || p'''{{unicode|ū}}'''r{{unicode|ṇ}} || '''ปู'''รฺณ || '''ปู'''รณะ || '''บู'''รณ์
|- valign = "top"
! colspan = 7 | R
|- valign = "top"
| rowspan = 2| {{unicode|ṛ}} (เมื่ออยู่ต้นคำหรือตามหลังพยัญชนะ)<ref>บางครั้งมีผู้ใช้ ri แทน {{unicode|ṛ}} เช่น pit{{unicode|'''ṛ'''}} = ปิตฤ ใช้เป็น pit'''ri'''</ref> || rowspan = 2| ฤ || rowspan = 2| ॠ || pit'''{{unicode|ṛ}}''' || ปิตฺ'''ฤ''' || ปิต'''ฤ''' || <center>–</center>
|- valign = "top"
| {{unicode|'''ṛ'''ṣ}}i || '''ฤ'''ษิ || '''ฤ'''ษิ || '''ฤ'''ษี, ฤๅษี
|}
| 