'''ฟีนิกซ์''' ({{lang-en|Phoenix , Phenix}} <ref>Umberto Capotummino" L'Occhio della Fenice", Palermo, Sekhem, 2005. ISBN 88-902054-0-7</ref>) เป็น สิ่งมีชีวิตที่คล้าย[[นก ]]ที่ปรากฏใน ตำนานปกรณัมของหลาย ๆ ชนชาติ ในลักษณะที่คล้ายกันแต่แตกต่างกันในบางรายละเอียด <ref name="Rosen"/>▼{{แก้รูปแบบ}}
[[ไฟล์:Phoenix.jpg|thumb|200px|ฟีนิกซ์ที่สิ้นอายุขัย ตัวจะลุกเป็นไฟ]]
▲'''ฟีนิกซ์''' ({{lang-en|Phoenix}}) เป็นสิ่งมีชีวิตที่คล้ายนก ปรากฏในตำนานของหลาย ๆ ชาติ ในลักษณะที่คล้ายกันแต่แตกต่างกันในบางรายละเอียด
== ฟีนิกซ์ของอียิปต์โบราณ ==
ฟีนิกซ์ปรากฏตำนานในปกรณัมของพวก[[ประเทศอียิปต์|อียิปต์โบราณ]]โบราณ ในฐานะของสัตว์เทพในตำนานศักดิ์สิทธิ์ซึ่งคู่ควรแก่การบูชา ยกย่อง เคารพ ฟีนิกซ์เกี่ยวข้องกับเทพแห่งไฟ ดังนั้นจะสังเกตได้ว่า เพราะขนนกของฟีนิกซ์นั้นจะออกเป็นประกายเหลืองทองคล้ายเปลวไฟ บ้างก็ว่าปกคลุมด้วยเปลวไฟทั้งตัวทีเดียว
ขนาดของนกฟีนิกซ์นี้จะมีขนาดเท่า[[นกอินทรี]]ตัวโต จงอยปากและส่วนขาเป็นสีทอง ประกายขนสีแดงถึงเหลืองทอง มีเสียงร้องที่ไพเราะดังเสียงดนตรี รูปร่างสวยสง่างาม บางครั้งมีอุปนิสัยหยิ่งผยอง บางครั้งเปี่ยมด้วยความเป็นมิตร บางตำนานเล่าความเชื่อ เชื่อว่านกนี้ว่าฟีนิกซ์สามารถฟื้นชุบชีวิตให้กับผู้ตายได้ และสามารถฟื้นพลังทั้งหมดให้กลับสู่ปกติได้ เนื่องจากเป็นสัตว์เวทศักดิ์สิทธิ์ตัวหนึ่งภายใต้เทพแห่งไฟ บางครั้งจะพบว่าสามารถใช้มนตร์ไฟได้ ฟีนิกซ์เป็นสัตว์ที่นิสัยอ่อนโยน เพลงของฟีนิกซ์มีเวทมนตร์สามารถกระตุ้นความกล้าหาญ แห่งจิตใจบริสุทธิ์ และทำให้เกิดความกลัวในจิตใจที่คิดร้าย น้ำตาของนกฟีนิกซ์มีพลังในการรักษาบาดแผลได้
นกฟีนิกซ์นี้เป็นสัญลักษณ์แห่งความเป็นอมตะ มีชีวิตยั่งยืนนิรันดร์ เพราะมันสามารถฟื้นคืนชีพได้ เมื่อร่างกายสิ้นอายุขัย (500 ปี หรือ 14611,461 ปี) ตัวจะลุกเป็นไฟ จากนั้นฟีนิกซ์ก็จะฟื้นจากกองขี้เถ้ามาเป็นลูกนกตัวใหม่
== ฟีนิกซ์ของกรีกโบราณ ==
ว่ากันว่าเรื่องราวเริ่มแรกของนกฟีนิกซ์มาจากวรรณกรรมกรีกโบราณที่ชื่อว่า ''Account of Egypt'' ของกวี[[เฮโรโดตัส]] ประมาณ 430 ปี ก่อนคริสตกาล ตามตำนานกล่าวว่า นกฟีนิกซ์มีอายุ 500 ปี เมื่อถึงเวลาที่ใกล้จะหมดอายุขัย นกฟีนิกซ์จะล่วงรู้ถึงชะตากรรม มันจะสร้างรังจากไม้[[เครื่องเทศ]]ที่มีกลิ่นหอม แล้วนั่งคอยที่กองฟืนไม้หอมและร้องเพลงอย่างสำราญใจ เมื่อแสงอาทิตย์แรกสาดส่อง นกฟีนิกซ์จะแผดเผาตนเองกลายเป็นเถ้าถ่าน จากเถ้าถ่านนั้นนกฟีนิกซ์หนุ่มตัวใหม่จะถือกำเนิดขึ้นใหม่ เป็นนกหนุ่ม
ภารกิจแรกที่ฟีนิกซ์หนุ่มต้องกระทำก็คือ การรวบรวมเถ้าถ่านของพ่อแม่แล้วนำไปฝังที่วิหารเฮลิโอโปลิส หรือนครแห่งตะวันในอียิปต์ จากนั้นก็จะบินกลับมาที่อาระเบียและใช้ชีวิตอยู่จนกว่าจะเปลี่ยนร่างอีก ครั้ง ▼
จุดกำเนิด ตำนานเกี่ยวกับนกของฟีนิกซ์นี้ อาจมาจากหนังสือแห่งเวทมนตร์เล่มหนึ่งที่ชื่อว่า ''[[Book of Dead ]]'' ของอียิปต์โบราณ ซึ่งกล่าวถึงนกยักษ์ลักษณะคล้าย นกฟีนิกซ์ นกยักษ์ตัวนี้เป็นต้นแบบของวิญญาณอิสระที่ลุกขึ้นมาจากกองเพลิง และบินไปยังเฮลิโอโปลิสเพื่อประกาศยุคใหม่ เพราะว่าเนื่องจากดวงอาทิตย์ได้สาดแสงไล่หลังนกที่บินจากตะวันออกไปยังตะวันตก นกจึงปรากฏตัวพร้อมกับเช้าวันใหม่จนกลายเป็นสัญลักษณ์แห่งไฟและดวงอาทิตย์ ไปในที่สุด ▼▲ภารกิจแรกที่ฟีนิกซ์หนุ่มต้องกระทำก็คือ การรวบรวมเถ้าถ่านของพ่อแม่แล้วนำไปฝังที่วิหารเฮลิโอโปลิส หรือนครแห่งตะวันในอียิปต์ จากนั้นก็จะบินกลับมาที่อาระเบียและใช้ชีวิตอยู่จนกว่าจะเปลี่ยนร่างอีก ครั้ง
จากการที่ นกฟีนิกซ์สามารถเกิดใหม่ได้จากเถ้าถ่านของตัวเอง จึงกลายเป็นตัวแทนของการฟื้นคืนจากความตาย ซึ่งสร้างแรงบันดาลใจให้แก่กวีและนัก เขียนประพันธ์ในชั้่นหลังหลายต่อหลาย ท่านคน จนเรื่องราวแห่ง นกฟีนิกซ์แทรกซึมเข้าไปอยู่ในวรรณกรรม ของทวีปยุโรปหลายต่อหลาย เรื่อง ▼
นอกจากนี้แล้วยังมี เรื่องอีกปกรณัมที่เล่า ของฟีนิกซ์ที่ค่อนข้างจะสอดคล้องกันที่ว่า ในอดีตกาล[[อพอลโล]] เทพเจ้าเทพแห่งดวงอาทิตย์ หรือที่รู้จักกันคือ เทพอพอลโล ได้เห็นความงดงามของฟีนิกซ์ จึงได้ขอให้มาเป็นนกข้างกายพระองค์ พร้อมกับให้พรวิเศษคือ “ชีวิต อมตะ”อมตะ แก่ นกฟีนิกซ์เป็นการตอบแทน ซึ่งฟีนิกซ์ก็ยินดีและขับร้องเพลงสรรเสริญอพอลโล ▼
▲จุดกำเนิดตำนานเกี่ยวกับนกฟีนิกซ์นี้ อาจมาจากหนังสือแห่งเวทมนตร์เล่มหนึ่งที่ชื่อว่า Book of Dead ซึ่งกล่าวถึงนกยักษ์ลักษณะคล้ายนกฟีนิกซ์ นกยักษ์ตัวนี้เป็นต้นแบบของวิญญาณอิสระที่ลุกขึ้นมาจากกองเพลิง และบินไปยังเฮลิโอโปลิสเพื่อประกาศยุคใหม่ เพราะว่าดวงอาทิตย์ได้สาดแสงไล่หลังนกที่บินจากตะวันออกไปยังตะวันตก นกจึงปรากฏตัวพร้อมกับเช้าวันใหม่จนกลายเป็นสัญลักษณ์แห่งไฟและดวงอาทิตย์ ไปในที่สุด
นอกจากนี้แล้ว ใน ตำนาน[[เทพปกรณัมกรีก ยัง|ปกรณัมกรีก]]อีกแห่งเล่า ขานอีกว่า นกฟีนิกซ์จะอาศัยอยู่ในแถบ [[อาหรับ|อาระเบีย ]] โดยจะอาศัยอยู่ในบริเวณแหล่งน้ำที่มีอากาศเย็น ทุกๆทุก ๆ เช้าที่ ตะวันดวงอาทิตย์เริ่ม สาดส่องแสง เทพเจ้าแห่งดวงอาทิตย์อพอลโลจะต้องหยุด รถม้าเพื่อฟังเสียงร้องอันแสนไพเราะของ นกฟีนิกซ์ อาหารโปรดของฟีนิกซ์ ยามที่มันเล่น ได้แก่ สายลมอ่อน ๆ, น้ำ ทุกวันอมฤต, [[น้ำค้าง]] หรือ[[หมอก]]บริสุทธิ์ที่ลอยขึ้นมาจากแม่น้ำและทะเล ▼
ยังมีการพูดถึงคุณลักษณะพิเศษของเจ้าฟีนิกซ์เอาไว้อีกว่า ฟีนิกซ์เป็นสัตว์ที่มีนิสัยอ่อนโยน สามารถหายตัวและปรากฏตัวใหม่ตามใจนึกเช่นเดียวกับ ตัว[[ดิริคอว์ล ]] เพลงเสียงร้องของ นกฟีนิกซ์มีเวทมนตร์ สามารถกระตุ้นความกล้าหาญแห่งจิตใจที่บริสุทธิ์ และทำให้เกิดความกลัวในจิตใจที่คิดร้าย และน้ำตาของ นกฟีนิกซ์ก็เป็นดังโอสถทิพย์แห่งสวรรค์ที่มีพลังในการรักษา บาด แผลบาดแผลและชุบชีวิตได้ แต่ถึงกระนั้น เจ้านกฟีนิกซ์ก็ยากจะหลั่งน้ำตาให้ ใครแก่ผู้ใด ยกเว้นเสียแต่ว่าคนผู้นั้นจะมีคุณงามความดีมากพอที่จะกลับมามีชีวิตใหม่อีก ครั้ง ▼▲การที่นกฟีนิกซ์สามารถเกิดใหม่ได้จากเถ้าถ่านของตัวเอง จึงกลายเป็นตัวแทนของการฟื้นคืนจากความตาย ซึ่งสร้างแรงบันดาลใจให้แก่กวีและนักเขียนหลายต่อหลายท่าน จนเรื่องราวแห่งนกฟีนิกซ์แทรกซึมเข้าไปอยู่ในวรรณกรรมยุโรปหลายต่อหลาย เรื่อง
จาก วงจรชีวิตความเชื่อทั้งหมด ทั้งมวลของ เจ้านกฟีนิกซ์นี้เอง ที่ทำให้ใน ตำนานปกรณัมของกรีกและโรมันเชื่อว่า นกฟีนิกซ์เป็นสัญลักษณ์ของการมีชีวิตเป็นอมตะ การฟื้นคืนชีพ และเกี่ยวข้องกับ เทพเจ้าเทพแห่งดวงอาทิตย์ หรือแม้กระทั่งในช่วงต้นของ [[คริสต์ศาสนา ]]ก็ได้มีการนำเอารูป นกฟีนิกซ์มาสลัก เป็นลวดลายบนหินปิดหลุมฝังศพ ซึ่งหมายถึงผู้ที่จากไปจะฟื้นคืนชีพขึ้นมาอีกครั้งนั่นเอง <ref name="Rosen"/>▼
==การเทียบเคียง==
▲ยังมีเรื่องเล่าของฟีนิกซ์ที่ค่อนข้างจะสอดคล้องกันที่ว่า ในอดีตกาล เทพเจ้าแห่งดวงอาทิตย์ หรือที่รู้จักกันคือ เทพอพอลโล ได้เห็นความงดงามของฟีนิกซ์ จึงได้ขอให้มาเป็นนกข้างกายพระองค์ พร้อมกับให้พรวิเศษคือ “ชีวิตอมตะ” แก่นกฟีนิกซ์เป็นการตอบแทน
'''นกสามขา'''
ในปกรณัมของจีน, ญี่ปุ่น และเกาหลี [[นกสามขา]]หรือ[[อีกาสามขา]] เป็นเทพแห่งดวงอาทิตย์ ที่แรกเริ่มสร้างโลก มีดวงอาทิตย์ถึง 9 ดวง แต่ได้ถูก[[โฮวอี้]]ยิงตกจนเหลือแค่ดวงเดียว <ref name="Rosen"/>
'''หงส์'''
พอได้พรวิเศษ เจ้านกฟีนิกซ์ก็สุดแสนจะดีใจ มันค้อมศีรษะเพื่อแสดงความคารวะ ในขณะที่เริ่มเปล่งเสียงร้องขับขานบทเพลงสรรเสริญ “สุริยเทพผู้รุ่งโรจน์ สุริยเทพผู้สง่างาม ข้าจะเป็นประหนึ่งผู้ขับขานบทเพลงเพียงเพื่อท่านและเป็นนกฟีนิกซ์แห่ง สุริยเทพแต่เพียงผู้เดียว ชั่วนิรันดร์” และทุกวันจะบินไปยังทางตะวันออกเพื่อคอยร้องเพลงขับกล่อมเทพเจ้าแห่งดวง อาทิตย์ในช่วงเช้าตรู่
[[นกหงส์|หงส์]]ในปกรณัมของ[[ประเทศจีน|จีน]] ที่เชื่อว่าคู่กับ[[มังกรจีน|มังกร]] อันเป็นสัญลักษณ์ของ[[หยินหยาง]]ของ[[เพศหญิง]]และ[[เพศชาย]] หงส์ของจีนมีลักษณะคล้ายฟีนิกซ์มากจนเชื่อว่าน่าจะเป็นตัวเดียวกัน แต่แยกออกไปตามความเชื่อของแต่ละท้องถิ่น หงส์เป็น[[อสูรปกครองศักดิ์สิทธิ์ทั้ง 4|สัตว์ศักดิ์สิทธิ์]]ประจำทิศใต้ และเป็นสัญลักษณ์ของ[[ฤดูร้อน]]<ref name="Rosen">Rosen, Brenda (2009). ''The mythical creatures bible: The definitive guide to legendary beings''. New York: Sterling. p. 151. ISBN 978-1-4027-6536-0.</ref> <ref>Doniger, Wendy, ed. (1999). ''Merriam-Webster's encyclopedia of world religions''. Springfield: Merriam-Webster. ISBN 978-0-87779-044-0.</ref>
'''วายุภักษ์'''
ทว่าเมื่อเวลาผ่านไป 500 ปี เจ้านกฟีนิกซ์ก็เริ่มแก่ตัวลง ไม่มีแรงที่จะร้องเพลงขับกล่อมเทพเจ้าได้เช่นเดิม นกฟีนิกซ์จึงได้ร้องขอเทพเจ้าแห่งดวงอาทิตย์ ช่วยทำให้ตัวเองกลับมาเป็นหนุ่มและแข็งแรงอีกครั้ง แต่เหมือนคำขอดังกล่าวจะไม่ได้รับการตอบรับใดๆ ดังนั้น เจ้านกฟีนิกซ์จึงตัดสินใจบินกลับรังของตัวเอง และระหว่างทางได้พบบรรดาไม้หอมนานาชนิดจึงเก็บไปด้วย เพื่อนำมาสร้างรังบนยอดต้นปาล์ม หลังจากนั้นก็ร้องขอให้เทพเจ้าแห่งดวงอาทิตย์ประทานความหนุ่มและความแข็ง แรงให้อีกครั้ง
[[นกการเวก (เทพปกรณัม)|วายุภักษ์]] หรือ นกการเวก เป็นนกที่กินลมเป็นอาหาร และมีเสียงร้องที่ไพเราะ เป็นนกใน[[ป่าหิมพานต์]] บินสูงเทียม[[เมฆ]] เมื่อสรรพสัตว์ใด ๆ ได้ยินเสียงของนกการเวกก็จะหยุดชะงักไปจากเสียงอันไพเราะ ก็มีลักษณะคล้ายกับฟีนิกซ์ในปกรณัมกรีก<ref>[http://guru.sanook.com/search/%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C วายุภักษ์ จากสนุกดอตคอม]</ref> <ref>[http://guru.sanook.com/dictionary/dict_tt/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%81/ การเวก]</ref>
== '''ในวัฒนธรรม อื่น ==ร่วมสมัย'''▼ไม่นานท้องฟ้าก็ปั่นป่วนและเกิดฟ้าผ่าลงบนรังของเจ้าฟีนิกซ์ ส่งผลให้รังและเจ้านกฟีนิกซ์ถูกเผาจนเหลือแต่เถ้าถ่าน และกลายมาเป็นนกฟีนิกซ์หนุ่มตัวใหม่ พร้อมกับเริ่มทำหน้าที่ขับกล่อมเสียงเพลงให้แก่เทพเจ้าแห่งดวงอาทิตย์ได้ อีกครั้ง และทุกๆ 500 ปีล่วงผ่านไป นกใหญ่แห่งสุริยะตัวนี้ก็จะบินกลับมายังที่เดิม เพื่อให้สุริยเทพเผาตัวเองเพื่อการกลับมาสู่นกตัวใหม่ที่แข็งแกร่งอีกครั้ง
ฟีนิกซ์ เป็นตัวละครสำคัญตัวหนึ่งใน[[วรรณกรรมสำหรับเยาวชน]]ชุด ''[[แฮรี่ พอตเตอร์]]'' ในภาคที่ 2 (ห้องแห่งความลับ) และภาคที่ 5 (ภาคีนกฟีนิกซ์) และเป็นตัวละครใน[[มังงะ]]ของญี่ปุ่น เรื่อง ''[[เซนต์เซย่า]]'' คือ [[ฟินิกซ์ อิคคิ]] ที่เป็นชายหนุ่้มที่อยู่โดดเดี่ยว ไม่รวมกลุ่มกับคนอื่น แต่จะปรากฏตัวพร้อมกับไฟและความแค้น
▲ในตำนานกรีกยังเล่าขานอีกว่า นกฟีนิกซ์จะอาศัยอยู่ในแถบอาระเบีย โดยจะอาศัยอยู่ในบริเวณแหล่งน้ำที่มีอากาศเย็น ทุกๆ เช้าที่ตะวันเริ่มสาดแสง เทพเจ้าแห่งดวงอาทิตย์จะต้องหยุดรถม้าเพื่อฟังเสียงร้องอันแสนไพเราะของนก ฟีนิกซ์ยามที่มันเล่นน้ำทุกวัน
*[[รอค]]
*[[ธันเดอร์เบิร์ด]]
==อ้างอิง==
▲{{ ต้องการรายการอ้างอิง}}
อาหารโปรดของเจ้านกชนิดนี้ก็สุดแสนจะศิวิไลซ์ นกฟีนิกซ์ชอบกินสายลมอ่อนๆ น้ำอมฤต น้ำค้าง หรือหมอกบริสุทธิ์ที่ลอยขึ้นมาจากแม่น้ำและทะเล
▲ยังมีการพูดถึงคุณลักษณะพิเศษของเจ้าฟีนิกซ์เอาไว้อีกว่า ฟีนิกซ์เป็นสัตว์ที่มีนิสัยอ่อนโยน สามารถหายตัวและปรากฏตัวใหม่ตามใจนึกเช่นเดียวกับตัวดิริคอว์ล เพลงของนกฟีนิกซ์มีเวทมนตร์ สามารถกระตุ้นความกล้าหาญแห่งจิตใจที่บริสุทธิ์ และทำให้เกิดความกลัวในจิตใจที่คิดร้าย และน้ำตาของนกฟีนิกซ์ก็เป็นดังโอสถทิพย์แห่งสวรรค์ที่มีพลังในการรักษาบาด แผลและชุบชีวิตได้ แต่ถึงกระนั้นเจ้านกฟีนิกซ์ก็ยากจะหลั่งน้ำตาให้ใคร ยกเว้นเสียแต่ว่าคนผู้นั้นจะมีคุณงามความดีมากพอที่จะกลับมามีชีวิตใหม่อีก ครั้ง
▲จากวงจรชีวิตทั้งหมดทั้งมวลของเจ้านกฟีนิกซ์นี้เอง ที่ทำให้ในตำนานของกรีกและโรมันเชื่อว่า นกฟีนิกซ์เป็นสัญลักษณ์ของการมีชีวิตเป็นอมตะ การฟื้นคืนชีพ และเกี่ยวข้องกับเทพเจ้าแห่งดวงอาทิตย์ หรือแม้กระทั่งในช่วงต้นของคริสต์ศาสนาก็ได้มีการนำเอารูปนกฟีนิกซ์มาสลัก เป็นลวดลายบนหินปิดหลุมฝังศพ ซึ่งหมายถึงผู้ที่จากไปจะฟื้นคืนชีพขึ้นมาอีกครั้งนั่นเอง
== คล้ายคลึงกับนกสามขา ของเกาหลี ==
มีการปรากฏเป็นตำนานของนกสามขาใน ซีรีส์ เรื่อง "จูมง มหาบุรุษกู้บัลลังก์" ของเกาหลี เป็นนกเทพที่เกาหลีมีการเคารพ ในเรื่องมีการใช้นกสามขา[http://th.wikipedia.org/wiki/การาสุเทนกุ]ป็นสัญลักษณ์ในทัพของจูมง
== ความคล้ายคลึงกับตำนานจีน ==
จะไปคล้ายกับ[[นกหงส์]]ของตำนาน[[ประเทศจีน|จีน]] ที่เชื่อว่าคู่กับ[[มังกร]] อีกอย่างคือนกหงส์ของจีนมีลักษณะคล้ายนกฟีนิกซ์มากจนคิดว่าน่าจะเป็นตัวเดียวกัน แต่แยกออกไปตามความเชื่อของแต่ละท้องถิ่น เพิ่มเติม นกฟีนิกซ์เคยถูกเล่นขานมาในตำนานของฮ่องเต้องค์แรก จิ๋นซีฮ่องเต้ ที่ให้ไปหานกไฟในตำนาน นาม เฟิ่งหวง ที่นำมาทำยาอายุวัฒนะ
นกฟีนิกซ์ เป็นตัวละครสำคัญตัวหนึ่งในเรื่อง[[แฮรี่ พอตเตอร์]] ในภาคที่ 2 (ห้องแห่งความลับ) และภาคที่ 5 (ภาคีนกฟีนิกซ์) และเป็นชุดคลอธของอิคคิ ในการ์ตูนเรื่อง[[เซนต์เซย่า]] และยังเป็นสัญลักษณ์ของตัวละครใน x-men ที่ชื่อ [[จีน เกรย์]] ผู้มีพลังมากที่สุดในปฐพี [Yu-Gi-Oh ที่มีเทพเจ้า ราห์ ที่เป็น1ใน3เทพของฟาโรห์อยู่ด้วย ด้วยชื่อท่าของเทพองค์นั้นคือ God Phoenix]ที่เคยแผดเผาโจโนะอุจิ
{{โครง}}
ใช้แล้ว
[[หมวดหมู่:สัตว์ในตำนาน]]
| 