|
ใน[[ประเทศไทย]] '''เทศบาลนคร''' เป็น[[องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น]]สำหรับเมืองขนาดใหญ่ที่มีประชากรตั้งแต่ 50,000 คนขึ้นไปและมีรายได้พอเพียงต่อการให้บริการสาธารณะตามหน้าที่ที่กฎหมายบัญญัติไว้ การจัดตั้งเทศบาลนครกระทำโดยประกาศกระทรวงมหาดไทยยกฐานะเป็นเทศบาลนครตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 (ฉบับล่าสุด) ปัจจุบันมีเทศบาลนครอยู่ 2829 แห่งทั่วประเทศ (ไม่นับรวม[[กรุงเทพมหานคร (องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น)|กรุงเทพมหานคร]]และ[[เมืองพัทยา]]) เทศบาลนครแห่งแรกของไทย 3 แห่งคือเทศบาลนครกรุงเทพ เทศบาลนครธนบุรี และ[[เทศบาลนครเชียงใหม่]] จัดตั้งขึ้นในปี 2478 ต่อมาเทศบาลนครกรุงเทพและเทศบาลนครธนบุรี ได้ถูกยุบรวมกันในปี 2514 เป็นเทศบาลนครหลวง และในปี 2515 เทศบาลนครหลวงได้ถูกยุบรวมกับจังหวัดนครหลวงกรุงเทพ-ธนบุรี แล้วจัดตั้งเป็น[[กรุงเทพมหานคร]] หลังจากนั้นเทศบาลนครจึงเหลือแต่เพียง[[เทศบาลนครเชียงใหม่]] ซึ่งเป็นเทศบาลนครแห่งแรกในส่วนภูมิภาค จนกระทั่งปี 2537 จึงมีการจัดตั้งเทศบาลนครแห่งที่สองในส่วนภูมิภาคคือ[[เทศบาลนครนครศรีธรรมราช]] และเทศบาลนครอื่นๆ มาตามลำดับ
เทศบาลนครประกอบด้วยนายกเทศมนตรีทำหน้าที่หัวหน้าฝ่ายบริหารและสภาเทศบาลที่มีสมาชิกจำนวน 20 คนมาจากการเลือกตั้งของราษฎรในเขตเทศบาลทำหน้าที่เป็นฝ่ายนิติบัญญัติ นายกเทศมนตรีมาจากการเลือกตั้งโดยตรงของราษฎรในเขตเทศบาลและมีรองนายกเทศมนตรีมาจากการแต่งตั้งของนายกเทศมนตรี นอกจากนี้ยังมีสำนักงานเทศบาลนครซึ่งมีปลัดเทศบาลเป็นหัวหน้าพนักงานเทศบาล ทำหน้าที่เป็นหน่วยงานธุรการและหน่วยงานให้บริการประชาชนภายใต้การบังคับบัญชาของนายกเทศมนตรี
| 25 || พระนครศรีอยุธยา || '''[[เทศบาลนครพระนครศรีอยุธยา]]''' ||align=center|[[ไฟล์:ตราเทศบาลอยุธยา.jpg|60px]]|| [[จังหวัดพระนครศรีอยุธยา|พระนครศรีอยุธยา]] ||align=right|14.00 ||align=right|60,919 ||align=right|4,351.00 || [[16 ธันวาคม]] [[พ.ศ. 2542]]<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=116|issue=127 ก|pages=1-4|title=พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พ.ศ. ๒๕๔๒|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/A/127/1.PDF|date=15 ธันวาคม 2542|language=}}</ref>
|-
| 26 || สมุทรสาครเกาะสมุย || '''[[เทศบาลนครสมุทรสาครเกาะสุมย]]''' ||align=center|[[ไฟล์:นครสมุทรสาครเทศบาลสมุย.jpggif|60px]]|| [[จังหวัดสมุทรสาครสุราษฎร์ธานี|สมุทรสาครสุราษฎร์ธานี]] ||align=right|10228.307 ||align=right|5860,826781 ||align=right|5,711218.0095 || [[1114 พฤศจิกายนกันยายน]] [[พ.ศ. 25422555]]<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=116|issue=110127 ก|pages=21-54|title=พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครสมุทรสาครเกาะสมุย จังหวัดสมุทรสาครสุราษฎร์ธานี พ.ศ. ๒๕๔๒๒๕๕๕|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/A/110127/21.PDF|date=1014 พฤศจิกายนกันยายน 25422555|language=}}</ref>
|-
| 27 || สมุทรสาคร || '''[[เทศบาลนครสมุทรสาคร]]''' ||align=center|[[ไฟล์:นครสมุทรสาคร.jpg|60px]]|| [[จังหวัดสมุทรสาคร|สมุทรสาคร]] ||align=right|10.30 ||align=right|58,826 ||align=right|5,711.00 || [[11 พฤศจิกายน]] [[พ.ศ. 2542]]<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=116|issue=110 ก|pages=2-5|title=พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร พ.ศ. ๒๕๔๒|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/A/110/2.PDF|date=10 พฤศจิกายน 2542|language=}}</ref>
|-
| 2728 || ระยอง || '''[[เทศบาลนครระยอง]]''' ||align=center|[[ไฟล์:ตราเทศบาลระยอง.gif|60px]] || [[จังหวัดระยอง|ระยอง]] ||align=right|16.95 ||align=right|56,010 ||align=right|3,304.00 || [[11 พฤศจิกายน]] [[พ.ศ. 2542]]<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=116|issue=110 ก|pages=25-28|title=พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครระยอง จังหวัดระยอง พ.ศ. ๒๕๔๒|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/A/110/25.PDF|date=10 พฤศจิกายน 2542|language=}}</ref>
|-
| 2829 || แม่สอด || '''[[เทศบาลนครแม่สอด]]''' ||align=center|[[ไฟล์:นครแม่สอด.png|60px]]|| [[จังหวัดตาก|ตาก]] ||align=right|27.20 ||align=right|52,350 ||align=right|1,925.00 || [[28 มกราคม]] [[พ.ศ. 2553]]<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=127|issue=พิเศษ 50 ง|pages=7|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองแม่สอด อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เป็นเทศบาลนครแม่สอด|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2553/E/050/7.PDF|date=21 เมษายน 2553|language=}}</ref>
|-
| 2930 || อ้อมน้อย || '''[[เทศบาลนครอ้อมน้อย]]''' ||align=center|[[ไฟล์:ตราเทศบาลนครอ้อมน้อย.png|60px]] || สมุทรสาคร ||align=right|30.40 ||align=right|51,455 ||align=right|1,693.00 || [[11 พฤศจิกายน]] [[พ.ศ. 2553]]<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=127|issue=พิเศษ 149 ง|pages=45|title= ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองอ้อมน้อย อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร เป็นเทศบาลนครอ้อมน้อย |url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2553/E/149/45.PDF|date=27 ธันวาคม 2553|language=}}</ref>
|-
| 3031 || สกลนคร || '''[[เทศบาลนครสกลนคร]]''' ||align=center|[[ไฟล์:เทศบาลนครสกลนคร.jpg|60px]]|| [[จังหวัดสกลนคร|สกลนคร]] ||align=right|54.54 ||align=right|51,245 ||align=right|940.00 || [[8 มีนาคม]] [[พ.ศ. 2555]]<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=129|issue=พิเศษ 64 ง|pages=12|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองสกลนคร อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร เป็นเทศบาลนครสกลนคร|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2555/E/064/12.PDF|date=5 เมษายน 2555|language=}}</ref>
|-
|}
| 