วัดคณิกาผล

วัดคณิกาผล เป็นวัดไทยในพุทธศาสนามหานิกาย ประเภทวัดราษฎร์ ตั้งอยู่ที่ถนนพลับพลาไชย แขวงป้อมปราบ เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร ตรงกันข้ามกับโรงพักพลับพลาไชย

วัดคณิกาผล
ชื่อสามัญ	วัดใหม่ยายแฟง
ที่ตั้ง	เลขที่ 416 ถนนพลับพลาไชย แขวงป้อมปราบ เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	พุทธศาสนามหานิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว หญิงนางหนึ่งชื่อ แฟง มักเรียกกันว่า ยายแฟง เป็นเจ้าสำนักโสเภณีชื่อ "โรงยายแฟง" อยู่ที่ตรอกเต้า ถนนเยาวราช ยายแฟงมีศรัทธาในพุทธศาสนา จึงชวนหญิงโสเภณีในสำนักของนางเอารายได้จากการค้าประเวณีมาลงขันกันสร้างวัดขึ้นเมื่อปี 2376

ในงานสมโภชวัด ยายแฟงนิมนต์สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรํสี) ซึ่งสมัยนั้นยังไม่มีสมณศักดิ์ใด ๆ มาเทศน์ฉลอง หวังจะให้เทศน์สรรเสริญคุณงามความดีของนางในครั้งนี้ต่อที่ชุมชน แต่สมเด็จพระพุฒาจารย์เทศน์สั่งสอนว่า ทำบุญเอาหน้า แม้จะเป็นบุญใหญ่ ก็ได้บุญน้อย ยายแฟงจึงนิมนต์วชิรญาณภิกขุซึ่งต่อมาได้เสวยราชย์เป็นพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มาเทศน์อีกกัณฑ์ วชิรญาณภิกขุก็ตรัสเทศน์ทำนองเดียวกันว่า ทำบุญด้วยจิตใจบริสุทธิ์ แม้เป็นบุญน้อย ก็ได้บุญมาก ยายแฟงก็ไม่พึงพอใจ

วัดนี้ เดิมไม่ได้ตั้งชื่ออย่างเป็นทางการ ชาวบ้านจึงเรียกกันว่า "วัดใหม่ยายแฟง" วัดนี้เปิดทำสังฆกรรมต่อมาเป็นเวลานาน จนกระทั่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสู่ราชสมบัติแล้ว ลูกหลานของยายแฟงบูรณะวัดอีกครั้ง จึงขอพระราชทานนามวัดจากพระมหากษัตริย์ ก็โปรดให้ว่า "วัดคณิกาผล" แปลว่า วัดที่สร้างขึ้นจากผลประโยชน์ของนางคณิกา คือ นางโสเภณี

ปัจจุบัน วัดนี้ยังมีของตั้งแต่แรกสร้างวัดหลายอย่าง เช่น พระประธาน, พระอุโบสถ, พระวิหาร, พระปรางค์เล็กหนึ่งองค์, ระเบียง, หอระฆังก่ออิฐฐถือปูนแบบเก่า หลังคาประดับลายปูนปั้นเขียนสี ตั้งอยู่หลังพระอุโบสถ, และตู้ลายรดน้ำของเก่าหลายใบ ซึ่งมีพื้นลายกนกเปลว เขียนเรื่องรามเกียรติ์ แต่ส่วนใหญ่นอกจากนี้เป็นล้วนของใหม่ อนึ่ง ในวัดยังมีรูปปั้นสมเด็จพระพุฒาจารย์ประดิษฐานไว้หน้าวัด และรูปปั้นยายแฟงครึ่งตัว ปิดทองทั้งตัว ตั้งไว้ในซุ้มบริเวณกำแพงหลังพระอุโบสถ ที่ฐานรูปมีจารึกว่า "วัดคญิกาผลนี้สร้างเมื่อพุทธศักราช 2376 โดยคุณยายแฟง บรรพบุรุษของตระกูลเปาโรหิตย์"

วัดนี้ยังเปิดโรงเรียนวัดชื่อ "โรงเรียนวัดคณิกาผล" ด้วย