วิกิพีเดีย

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "วิถีเมแทบอลิซึม"

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Horus (คุย | ส่วนร่วม)
ผู้ตรวจตรา
การแก้ไข 150,563 ครั้ง
Horus (คุย | ส่วนร่วม)
ผู้ตรวจตรา
การแก้ไข 150,563 ครั้ง
ลไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
ในทาง[[ชีวเคมี]] '''วิถีเมแทบอลิซึม''' ({{lang-en|metabolic pathway}}) เป็นชุดของ[[ปฏิกิริยาเคมี]]ที่เกิดขึ้นใน[[เซลล์ (ชีววิทยา)|เซลล์]] ในแต่ละวิถี สารเคมีหลักจะเกิดปฏิกิริยาเคมีและเปลี่ยนไปเป็นสารอื่น โดยมี[[เอนไซม์]]เป็น[[ตัวเร่งปฏิกิริยา]] และมักต้องอาศัยแร่ธาตุ [[วิตามิน]]และ[[โคแฟกเตอร์]]อื่น ๆ จึงจะดำเนินไปอย่างเหมาะสม เพราะมีสารเคมีจำนวนมาก ("เมแทบอไลต์") เข้ามาเกี่ยวข้อง วิถีเมแทบอลิซึมจึงอาจค่อนข้างซับซ้อน ยิ่งไปกว่านั้น วิถีซึ่งแตกต่างกันจำนวนมากเกิดร่วมกันในเซลล์ หมู่วิถีนี้เรียกว่า ''เครือข่ายเมแทบอลิซึม'' วิถีเมแทบอลิซึมสำคัญต่อการรักษา[[ภาวะธำรงดุล]] (homeostasis) ใน[[สิ่งมีชีวิต]] วิถี[[แคแทบอลิซึม]]และ[[แอแนบอลิซึม]]มักทำงานพึ่งพาอาศัยกันเพื่อสร้าง[[โมเลกุลชีวภาพ]]ใหม่เป็นผลิตภัณฑ์สุดท้าย
ในทาง[[ชีวเคมี]] '''เมตาโบลิก พาทเวย์''' ({{lang-en|Metabolic pathway}}) เป็นชุดของปฏิกิริยา[[เคมี]] ที่เกิดขึ้นใน[[เซลล์ (ชีววิทยา)|เซลล์]] โดยมี[[เอ็นไซม์]]เร่งปฏิกิริยา เป็นผลให้เกิดสารที่ได้จากกระบวนการเมตาโบลิซึม (metabolic product) เพื่อการใช้งานหรือเก็บสะสมในเซลล์ หรือกระตุ้นให้เกิดกระบวนการ[[การเผาผลาญ|เมตาโบลิก]] พาทเวย์ อื่นต่อไป (ซึ่งเรียกว่า ''ฟลักซ์ เจเนอริ่ง สเตป'' (flux generating step))
 
วิถีเมแทบอลิซึมเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงสารตั้งต้นทีละขั้นเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ใหม่ ผลิตภัณฑ์ที่ได้มานั้นสามารถนำไปใช้ได้สามทาง คือ
* นำไปใช้ทันที
* เป็นสารตั้งต้นในวิถีเมแทบอลิซึมอื่น เรียกว่า flux generating step
* เซลล์นำไปเก็บสะสมไว้
 
โมเลกุลที่เป็นสารตั้งต้นเข้าสู่วิถีเมแทบอลิซึมขึ้นอยู่กับความต้องการของเซลล์และการพร้อมใช้งานของสารตั้งต้น การเพิ่มความเข้มข้นของสารตัวกลางแอแนบอลิซึมและแคแทบอลิซึม และ/หรือ ผลิตภัณฑ์อาจส่งผลต่ออัตราเมแทบอลิซึมในแต่ละวิถีนั้น ๆ
 
== ทั่วไป ==
วิถีเมตาโบแทบอลิก พาทเวย์ ซึมส่วนใหญ่จะมีคุณสมบัติทั่วไปดังนี้:
* พาทเวย์วิถีถูกควบคุมโดย [[การยับยั้งย้อนกลับ]] (feedback inhibition) หรืออาจเป็นวงจรที่ผลผลิตสุดท้ายไปเริ่มปฏิกิริยาใหม่อีกครั้ง เช่น [[กริ๊บ ไซวัฏจักรเคลรปส์]] (Krebs Cycle)▼
* เป็นปฏิกิริยาที่ไม่ย้อนกลับเพราะมันเป็นปฏิกิริยาที่แตกสะลายและมีการปลดปล่อยพลังงานออกมา จึงเป็นปฏิกิริยาทางเดียว
* วิถี[[อนาโบแอแนบอลิซึม|อนาโบลิก]] และ [[แคตาโบแคแทบอลิซึม|แคตาโบลิก]] พาทเวย์ ใน[[ยูแคริโอต]] จะถูกแยกโดย[[ออร์แกเนลล์]] หรือโดยการใช้เอ็นไซม์และโคแฟกเตอร์▼
▲* พาทเวย์ถูกควบคุมโดย [[การยับยั้งย้อนกลับ]] (feedback inhibition) หรืออาจเป็นวงจรที่ผลผลิตสุดท้ายไปเริ่มปฏิกิริยาใหม่อีกครั้ง เช่น [[กริ๊บ ไซเคล]] (Krebs Cycle)
▲* [[อนาโบลิซึม|อนาโบลิก]] และ [[แคตาโบลิซึม|แคตาโบลิก]] พาทเวย์ ใน[[ยูแคริโอต]] จะถูกแยกโดย[[ออร์แกเนลล์]] หรือโดยการใช้เอ็นไซม์และโคแฟกเตอร์
 
== รายการวิถีเมแทบอลิซึม ==
== เมตาโบลิก พาทเวย์ ส่วนใหญ่ ==
=== การหายใจของระดับเซลล์ ===
{{บทความหลัก|การหายใจระดับเซลล์}}
''[[การหายใจของเซลล์]] (Cellular respiration) '' เป็นวิถีเมตาโบแทบอลิก พาทเวย์ ซึมที่เกิดในเซลล์จะเป็นไปเพื่อสะลายสลาย[[โมเลกุลพลังงาน]] (fuel molecule) ไปเป็น [[อะดีโนซีน ไตรฟอสเฟต|ATP]] เพื่อนำพลังงานไปใช้ในกิจกรรมต่าง ๆ ของเซลล์ ในรูปแบบต่าง ๆ ดังนี้:
# [[ไกลโคไลสิส]] (Glycolysisglycolysis)
# [[การหายใจแบบไม่ใช้อากาศ]] (Anaerobicanaerobic respiration)
# [[กริ๊บ ไซเคิล]] (Krebs cycle) / [[ซิตริก ไซเคิล]] (Citric acid cycle)
# [[วัฏจักรเครปส์]] (Krebs cycle)
# [[ออกซิเดตีฟ ฟอสฟอริเรชั่นฟฟอสโฟรีเรชัน]] (Oxidative phosphorylation)
 
พาทเวย์วิถีอื่นที่เกิดขึ้นในสิ่งมีชีวิตมีดังนี้:
* [[แฟตตี้ แฟตตีแอซิด ออกซิเดชั่น]] (Fatty acid oxidation-β-oxidation)
* [[กลูโคนีโอเจนิสิสการสร้างกลูโคส]] (Gluconeogenesis)
* [[วิถีเอชเอ็มจี-โคเอ รีดักเทส พาทเวย์]] (HMG-CoA reductase pathway) ([[isopreneไอโซพรีน]] โซ่พรีนิเลชั่น, ดู [[คอเลสเตอรอล]])
* [[วิถีเพนโตส ฟอสเฟต พาทเวย์นโทสฟอสเฟต]] (hexose monophosphate shunt)
* วิถีการสังเคราะห์[[พอร์ไฟริน]] ซินทีสิส (หรือ [[heme]] synthesis) พาทเวย์
* [[วงจรวัฏจักรยูเรีย]]
 
การสร้างสารประกอบพลังงานจากสสารที่ไม่มีชีวิต:
เส้น 28 ⟶ 35:
 
== ดูเพิ่ม ==
* [[เมแทบอลิซึมของเซลล์]]
* [[Cell metabolism|catabolism]]
 
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/วิถีเมแทบอลิซึม"