ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้ามโหตรประเทศ"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Pongsak ksm (คุย | ส่วนร่วม)
Pongsak ksm (คุย | ส่วนร่วม)
เปลี่ยนไปใช้เลขอารบิก
บรรทัด 19:
|รัชกาลถัดมา = [[พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์]]
|}}
'''พระเจ้ามโหตรประเทศ''' ทรงเป็นพระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ะองค์ที่องค์ที่ 5 แห่ง "[[ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน)]]"
 
== พระราชประวัติ ==
'''พระเจ้ามโหตรประเทศราชาธิบดินทร์ นพีสินทรมหานคราธิสฐาน ภูบาลบพิตร สถิตในอุตมชิยางคราชวงศ์''' หรือ '''พระเจ้ามโหตรประเทศ''' ทรงเป็นเจ้าหลวงเชียงใหม่องค์ที่ 5 [[พ.ศ. 2390|พ.ศ. ๒๓๙๐2390]] - [[พ.ศ. 2397|พ.ศ. ๒๓๙๗2397]] พระนามเดิมคือ '''เจ้าหนานมหาวงส์''' เป็นราชโอรสองค์ที่ 2 ใน [[พระเจ้าช้างเผือกธรรมลังกา]], พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 2 และทรงเป็นราชปนัดดา (เหลนปู่) ใน[[พระเจ้าทิพย์จักรสุละวะฤๅไชยสงคราม]] (พระญาสุละวะฤๅไชยสงคราม) กับ แม่เจ้าพิมพาราชเทวี ซึ่งเป็นองค์ปฐมวงศ์ "ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน)"
 
พระเจ้ามโหตรประเทศ ทรงมีพระภคินี พระเชษฏา พระอนุชาและพระขนิษฐา รวม ๑๖16 พระองค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
 
* '''เจ้าหญิงศรีปิมปา ณ เชียงใหม่'''
* '''พระเจ้ามโหตรประเทศฯ, พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 5'''
* '''เจ้าหลวงน้อยคำแสน ณ เชียงใหม่, พระยารัตนอาณาเขต เจ้าเมืองเชียงราย'''
* '''เจ้าอุปราช น้อยหน่อคำ ณ เชียงใหม่, เจ้าอุปราชนครเชียงใหม่''' - เจ้าปู่ใน "[[เจ้าไชยสงคราม น้อยสมพมิตร ณ เชียงใหม่]], เจ้าไชยสงครามนครเชียงใหม่" ซึ่ง "เจ้าไชยสงครามฯ" เป็น เจ้าปู่ใน "ฯพณฯ เจ้า[[ธวัชวงศ์ ณ เชียงใหม่]], อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง" และ เป็นเจ้าตาทวดใน "ฯพณฯ พ.ต.ท.ดร.[[ทักษิณ ชินวัตร]], อดีตนายกรัฐมนตรี"
บรรทัด 34:
* '''เจ้าหญิงสุธรรมมา ณ เชียงใหม่'''
* '''เจ้าหญิงปทุมมา ณ เชียงใหม่'''
* '''เจ้าหญิงคำทิพย์ ณ เชียงใหม่''' - ชายา "เจ้าน้อยจักรคำ ณ เชียงใหม่" ราชโอรสใน "เจ้าหลวงเศรษฐีคำฝั้น, เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 3"
* '''เจ้าหญิงบัวคำ ณ เชียงใหม่'''
* '''เจ้าหญิงองค์ทิพย์ ณ เชียงใหม่'''
* '''เจ้าหญิงกาบแก้ว ณ เชียงใหม่'''
* '''เจ้าหญิงบุญปั๋น ณ เชียงใหม่''' - เจ้ามารดาใน "เจ้าหลวงมหาวงศ์ ณ เชียงใหม่, พระยามหิทธิวงศา เจ้าเมืองฝาง"
* '''เจ้าหญิงเกี๋ยงคำ (ณ เชียงใหม่) ตุงคนาคร''' - ชายา "เจ้าราชภาติกวงษ์ น้อยดวงทิพย์ ตุงคนาคร, เจ้าราชภาติกวงษ์นครลำพูน" เจ้านายราชวงศ์เม็งราย จากเมืองเชียงตุง ซึ่งอพยพเข้ามาอยู่นครเชียงใหม่ตั้งแต่ปี ๒๓๔๘2348 ได้รับพระราชทานนามสกุลจาก ร.6
* '''เจ้าหญิงจันทร์เป็ง ณ เชียงใหม่'''
* '''แม่เจ้าแก้วยวงคำ, เทวีใน เจ้าหลวง หนานสุยะ, พระยารัตนอาณาเขต เจ้าเมืองเชียงราย'''
 
หลังจากพระเจ้าพุทธวงศ์ หรือ เจ้าหลวงแผ่นดินเย็นพุทธวงศ์ เจ้าหลวงเชียงใหม่เสด็จถึงแก่พิราลัย เมื่อ [[พ.ศ. 2398|พ.ศ. ๒๓๙๘2398]] แล้ว เจ้าอุปราชหนานมหาวงศ์ ก็ได้รั้งเมืองสืบมา จนถึง พ.ศ. ๒๓๙๐2390 เจ้าอุปราชมหาวงศ์ แห่งนครเชียงใหม่ และเจ้าพิมพิสารได้นำช้างพลายสีประหลาดลงไปถวาย[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ครั้งนั้นได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้ง เจ้าอุปราชมหาวงศ์ เป็นเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ และแต่งตั้งเจ้าพิมพิสาร เป็นเจ้าอุปราชเชียงใหม่
 
ในปี พ.ศ. ๒๓๙๖2396 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้พระยาสีหราชฤทธิไกรเชิญพระสุพรรณบัฏ กับเครื่องสูงมาพระราชทานถวาย เจ้าหลวงมหาวงศ์, เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ และโปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็น '''พระเจ้ามโหตรประเทศราชาธิบดินทร์ นพีสินทรมหานคราธิสฐาน ภูบาลบพิตร สถิตในอุตมชิยางคราชวงศ์''' ในขณะนั้นยังทรงประชวรอยู่ ครั้นได้เป็นพระเจ้าประเทศราชได้ 5 เดือนกับ ๒๘28 วัน ถึงวันเดือนยี่เหนือ แรม 9 ค่ำ ปีจุลศักราช ๑๒๑๖1216 ([[พ.ศ. ๒๓๙๗2397]]) พระโรคกำเริบมากขึ้น พระเจ้ามโหตรประเทศฯ ก็เสด็จถึงแก่พิราลัย รวมเวลาที่ทรงครองนครเชียงใหม่ได้ 7 ปีเศษ
 
==ราชโอรส ราชธิดา==
 
พระเจ้ามโหตรประเทศฯ เษกสมรสกับแม่เจ้าสุวรรณคำแผ่นราชเทวี มีราชโอรสธิดา รวม ๑๙19 พระองค์ อยู่ในราชตระกูล [[ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน)|ณ เชียงใหม่]] มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
 
* '''เจ้าอุตรการโกศล น้อยมหาพรหม ณ เชียงใหม่, เจ้าอุตรการโกศลนครเชียงใหม่''' - พระอัยกา (เจ้าตา) ใน [[เจ้าจอมมารดาเจ้าทิพเกษร ณ เชียงใหม่|เจ้าจอมมารดาเจ้าทิพเกษร ณ เชียงใหม่]] และ พระไปยกา (เจ้าตาทวด) ใน [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ กรมหมื่นสรรควิสัยนรบดี]] ใน [[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
บรรทัด 57:
* '''สามเณร เจ้ามหันต์ยศ ณ เชียงใหม่''' - พลัดตกน้ำ ถึงแก่พิราลัย ณ วังกุลา ห้วยแก้ว
* '''เจ้าหนานไชยเทพ ณ เชียงใหม่'''
* '''เจ้าหนานมหาเทพ ณ เชียงใหม่''' - เจ้าบิดาใน "เจ้าราชบุตร น้อยสมพมิตร ณ เชียงใหม่, เจ้าราชบุตรนครเชียงใหม่" และ "[[แม่เจ้าทิพเนตรราชเทวี]] ใน [[เจ้าอินทวโรรสสุริยวงศ์]], เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 8"
* '''เจ้าน้อยคำกิ้ง ณ เชียงใหม่'''
* '''เจ้าอุปราช ปัญญา ณ เชียงใหม่, เจ้าอุปราชเมืองเชียงแสน''' - รั้งตำแหน่ง เจ้าหลวงเชียงแสน องค์ที่ 1
* '''เจ้าหญิงบุญปั๋น ณ เชียงใหม่'''
* '''เจ้าน้อยก้อนแก้ว ณ เชียงใหม่'''
* '''เจ้าหญิงคำปวน ณ เชียงใหม่'''
* '''เจ้าหญิงยอดเรือน (ณ เชียงใหม่) ณ ลำพูน''' - ชายา "เจ้าบุรีรัตน์มหาเทพ ณ ลำพูน, เจ้าบุรีรัตน์นครลำพูน"
* '''[[แม่เจ้าอุษามหาเทวี]] (ณ เชียงใหม่) ใน [[พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์]], พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 6'''
* '''เจ้าหญิงบัวทิพย์ (ณ เชียงใหม่) ณ ลำปาง''' - สมรสกับ "เจ้าน้อยมหาวงศ์ ณ ลำปาง" โอรสใน "เจ้าราชวงศ์ คำมูล ณ ลำปาง, เจ้าราชวงศ์นครเชียงใหม่"
* '''เจ้าหญิงคำหลอ (ณ เชียงใหม่) ณ เชียงใหม่''' - สมรสกับ "เจ้าน้อยมหาวัน ณ เชียงใหม่" โอรสใน "เจ้าอุปราชพิมพิสาร ณ เชียงใหม่, เจ้าอุปราชนครเชียงใหม่"
บรรทัด 73:
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
* ปราณี ศิริธร ณ พัทลุง. '''เพ็ชร์ล้านนา'''. (ครั้งที่ 2) เชียงใหม่ :ผู้จัดการ ศูนย์ภาคเหนือ, ๒๕๓๘2538.
* เจ้าวงศ์สัก ณ เชียงใหม่, คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่. '''เจ้าหลวงเชียงใหม่'''. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), ๒๕๓๙2539.
* คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์ , นาวาอากาศเอก. '''เจ้านายฝ่ายเหนือ'''. [http://www.globalgroup.in.th/encyclopedia_lanna.html]
* [http://www.lannaworld.com/person/kingcm5.htm โลกล้านนา]
บรรทัด 95:
{{ประสูติปี|}}
{{สิ้นพระชนม์ปี|2397}}
[[หมวดหมู่:เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่| 5]]
[[หมวดหมู่:ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน)]]
[[หมวดหมู่:ราชนัดดาในเจ้าฟ้าชายแก้ว สิงหราชธานี]]