ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อัครมุขนายก"

เพิ่มขึ้น 4,559 ไบต์ ,  11 ปีที่แล้ว
ไม่มีคำอธิบายอย่างย่อ
r2.7.1) (โรบอต เพิ่ม: vi:Tổng giám mục
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{ความหมายอื่น|เกี่ยวกับ= |สำหรับ= |ดูที่=เขตมุขนายก |เปลี่ยนทาง=}}
{{ใช้ปีคศ|width=260px}}
[[ไฟล์:Archbishop Francis Xavier Keangsak Kowit Vanit 1.JPG|200px|thumb|rigth|'''อัครมุขนายก พระคุณเจ้าฟรังซิสเซเวียร์ [[เกรียงศักดิ์ โกวิทวาณิช]]''' ประมุขอัครมุขนายก[[เขตมิสซังกรุงเทพฯ|มิสซังคาทอลิกกรุงเทพฯ]]องค์ปัจจุบัน<ref> [http://haab.catholic.or.th/PhotoAlbum/].เรียกข้อมูลวันที่ [[5 ตุลาคม|5 ต.ค.]] [[พ.ศ. 2553|2553]].</ref>]]
'''อาร์ชบิชอป'''<ref>CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Archbishop[http://www.newadvent.org/cathen/01691a.htm]</ref> ({{lang-en|'''Archbishop'''}}) หรือแปลว่า'''อัครมุขนายก'''<ref>เป็นการแปลโดยอนุโลมเทียบจากคำว่า "อัครมุขมณฑล" (archdiocese) ที่ราชบัณฑิตสถานบัญญัติไว้</ref> ชาวไทยคาทอลิกเรียกว่า'''พระอัครสังฆราช''' เป็นตำแหน่งการปกครองภายใน[[คริสตจักร]]บางนิกาย มีสถานะเหนือกว่า[[มุขนายก]]<ref name="รายงานการศาสนา ประจำปี ๒๕๔๓">กรมการศาสนา, ''รายงานการศาสนา ประจำปี ๒๕๔๓'', กรมการศาสนา, 2543, หน้า 194-6</ref> (bishop) พบทั้งในนิกาย[[โรมันคาทอลิก]] [[แองกลิคัน]] และอื่น ๆ การเป็นอัครมุขนายกหมายถึงการได้ปกครอง'''อัครมุขมณฑล''' (archdiocese)<ref>ราชบัณฑิตยสถาน, ''พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล ฉบับราชบัณฑิตยสถาน'', พิมพ์ครั้งที่ 3, 2552, หน้า 145</ref> ซึ่งเป็น[[เขตมิสซัง|มุขมณฑล]]ที่มีความสำคัญเป็นกรณีพิเศษ หรือในกรณีของ[[แองกลิคันคอมมิวเนียน]]ก็จะหมายถึงกลุ่ม[[มุขมณฑล]]ที่รวมกันเป็น[[ภาคคริสตจักร]] เช่น [[ภาคแคนเทอร์เบอรี]]ที่ปกครองโดย[[อาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรี]] แต่ก็ไม่จริงเป็นเช่นนั้นเสมอไป
 
“อัครมุขนายก” มีฐานะเท่าเทียมกับมุขนายกในด้านการศาสนาแต่มีอภิสิทธิ์บางอย่างมากกว่า ฉะนั้นถ้าผู้ที่เป็นมุขนายกอยู่แล้วได้รับการแต่งตั้ง (appointment) เป็นอัครมุขนายกก็ไม่จำเป็นต้องรับ[[ศีลอนุกรม]]ใหม่การอภิเษก (consecration) อีก มีแต่พิธีเข้ารับตำแหน่ง (installation) แต่ถ้าผู้ที่ได้รับตำแหน่งไม่ได้เป็นมุขนายกมาก่อน ผู้นั้นก็ต้องทำพิธีอภิเษกเพื่อรับ[[ศีลอนุกรม]]เสียก่อนที่จะได้รับตำแหน่งและทำหน้าที่เป็นอัครมุขนายก
 
คำว่า “Archbishop” มาจาก[[ภาษากรีก]]ว่า “αρχι” ที่แปลว่า “ที่หนึ่ง” หรือ “หัวหน้า” และคำว่า “επισκοπος” ที่แปลว่า “ปกครองดูแล”
 
“อัครมุขนายก” ปกครอง “[[อัครมุขมณฑล]]” หรือภาคคริสตจักร ถ้าเป็นในสมัยโบราณโดยเฉพาะในสมัย[[จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์]] อัครมุขนายกก็จะปกครอง “รัฐอัครมุขนายก” เช่น [[อาร์ชบิชอปแห่งไมนซ์]] (Archbishop of Mainz) ผู้ปกครอง “[[เขตอัครมุขนายกแห่งรัฐผู้คัดเลือกไมนซ์|ราชรัฐอัครมุขนายกไมนซ์]]” (Archbishopric of Mainz)
 
== ประเภท ==
นิกาย[[โรมันคาทอลิก]] แบ่งอัครมุขนายกออกเป็น ๒ ประเภท คือ
*อัคร[[มุขนายกมหานคร]] (Metropolitan archbishop) คือ อัครมุขนายกที่มีอำนาจปกครองอัครมุขมณฑลและ[[ภาคคริสตจักร]]
 
*อัคร[[มุขนายกเกียรตินาม]] (Titular archbishop) คือ อัครมุขนายกที่ไม่ได้เป็นประมุขของเขตปกครองใด ๆ แต่มีนามว่าอัครมุขนายกเพื่อเป็นเกียรติในการทำงานให้คริสตจักร แบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ
** อัคร[[มุขนายกรอง]] (Coadjutor archbishop) คือ อัครมุขนายกที่เป็นผู้ช่วยของอัครมุขนายกมหานครในการปกครองอัครมุขมณฑล และจะได้สืบตำแหน่งแทนทันทีที่อัครมุขนายกมหานครพ้นจากตำแหน่ง
** อัคร[[มุขนายกกิตติคุณ]] (Archbishops emeritus) คือ อัครมุขนายกที่เกษียณแล้ว
** [[เอกอัครสมณทูต]] (Nuncio) คือ [[เอกอัครราชทูต]][[สันตะสำนัก]]ประจำรัฐหรือองค์การระหว่างประเทศบางองค์การ
 
== ในประเทศไทย ==
ในปี ค.ศ. 1965 [[สมเด็จพระสันตะปาปาปอลที่ 6]] ได้ยกสถานะมิสซังคาทอลิกทั้ง 6 แห่งในประเทศไทยขึ้นเป็น[[มุขมณฑล]] โดย[[เขตมิสซังกรุงเทพฯ]] และ[[เขตมิสซังท่าแร่-หนองแสง]]ได้เป็นอัครมุขมณฑล และให้ประมุขของทั้งสองมิสซังมีสมณศักดิ์เป็นอัครมุขนายก โดยพระคุณเจ้ายอแซฟ [[ยวง นิตโย]] ประมุขมิสซังโรมันคาทอลิกกรุงเทพฯ และพระคุณเจ้ามีคาแอล [[เกี้ยน เสมอพิทักษ์]] ประมุขมิสซังโรมันคาทอลิกท่าแร่-หนองแสง เป็น[[บาทหลวง]]ไทยสององค์แรกที่ได้รับ[[การแต่งตั้ง]]เป็นอัครมุขนายก<ref>Luc Colla, เรือง อาภรณ์รัตน์ และอากาทา จิตอุทัศน์ ผู้แปล, พระคริสตเจ้าและพระศาสนจักรของพระองค์, 2535, หน้า 51</ref>
 
ปัจจุบัน ในประเทศไทยมีอัคร[[มุขนายกมหานคร]] ๒ องค์ คือ พระคุณเจ้าฟรังซิสเซเวียร์ [[เกรียงศักดิ์ โกวิทวาณิช]] อัครมุขนายกมิสซังโรมันคาทอลิกกรุงเทพฯ และพระคุณเจ้าหลุยส์ [[จำเนียร สันติสุขนิรันดร์]] ประมุขมิสซังโรมันคาทอลิกท่าแร่-หนองแสง และมีอัครมุขนายกกิตติคุณ ๑ องค์ คือ [[พระคาร์ดินัล]] [[ไมเกิ้ล มีชัย กิจบุญชู]] อัครมุขนายกกิตติคุณมิสซังโรมันคาทอลิกกรุงเทพฯ
 
== อ้างอิง ==
Line 14 ⟶ 28:
 
== ดูเพิ่ม ==
* [[เขตมุขนายก]]
* [[เขตมุขนายกผู้ครองมหานคร]]
 
[[หมวดหมู่:มุขนายก]]