ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ตัณหา"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ล บริการเปลี่ยนหมวดหมู่อัตโนมัติด้วยบอต |
ล สังคายนาวิกิพีเดียไทย ๒ +เก็บกวาด |
||
บรรทัด 1:
{{พุทธศาสนา}}
'''ตัณหา''' เป็น[[หลักธรรม]]ข้อหนึ่งใน[[พุทธศาสนา]] หมายถึง ความติดใจอยาก ความยินดี ยินร้าย หรือติดในรสอร่อยของโลก ประกอบด้วย ความกำหนัดด้วยอำนาจความพอใจ เพลิดเพลินยิ่งนักในอารมณ์นั้นๆ และ ตัณหาย่อมเจริญแก่ผู้ประพฤติ[[ประมาท]] ซ่านไปในอารมณ์ต่างๆ ครอบงำบุคคลใด ความโศกทั้งหลายย่อมเจริญแก่บุคคลนั้น ดังนั้น ความ[[ทุกข์]]ย่อมเกิดขึ้นบ่อยๆ เมื่อบุคคลยังถอนเชื้อตัณหาไม่ได้
ในหลัก[[ปฏิจจสมุปบาท]] ตัณหาเกิดจาก[[เวทนา]]เป็นปัจจัย โดยมี [[อวิชชา]]เป็นมูลราก ควรเห็นตัณหา เป็นดังเครือเถาที่เกิดขึ้น แล้ว จงตัดรากเสียด้วย[[ปัญญา]]▼
=== ตัณหาแบ่งออกเป็น 3 อย่าง ===▼
▲ในหลัก[[ปฏิจจสมุปบาท]] ตัณหาเกิดจาก[[เวทนา]]เป็นปัจจัย โดยมี [[อวิชชา]]เป็นมูลราก
▲== ตัณหาแบ่งออกเป็น 3 อย่าง ==
# '''[[กามตัณหา]]''' คือ ความอยากหรือไม่อยาก ใน [[สัมผัสทั้ง 5]]
# '''[[ภวตัณหา]]''' คือ ความอยากทางจิตใจ เมื่อได้สิ่งนั้นมาแล้ว ไม่ต้องการให้มันเปลี่ยนแปลง
เส้น 16 ⟶ 11:
ควรเจริญอริย[[มรรค]]อันประกอบด้วยองค์ 8 เพื่อความรู้ยิ่ง เพื่อกำหนดรู้ เพื่อความสิ้นไป เพื่อละตัณหา 3 อย่างนี้
▲== ตัณหา 6 ==
=== ตัณหา 6 ===
ตัณหา 6 หมวด ได้แก่
# '''รูปตัณหา''' คือ อยากได้รูป (ที่มองเห็นด้วยตา)
เส้น 25 ⟶ 21:
# '''ธัมมตัณหา''' คือ อยากในธรรมารมณ์ (สิ่งที่ใจนึกคิด)
ความเกิดขึ้น ความตั้งอยู่ ความบังเกิด ความปรากฏแห่งตัณหาทั้ง6นี้ เป็นความเกิดขึ้นแห่งทุกข์ ความดับโดยไม่เหลือ ความสงบระงับ ความสูญแห่งตัณหาทั้ง6นี้ เป็นความดับโดยไม่เหลือแห่งทุกข์ ตัณหาทั้ง 6 นี้ ไม่เที่ยง มีอันแปรปรวนเป็นอย่างอื่นเป็นธรรมดา ผู้เห็นอยู่อย่างนี้ ย่อมเบื่อหน่าย ย่อมคลายกำหนัด
== ธรรมะที่เกียวข้อง ==
▲''ดูกรภิกษุทั้งหลาย ความกำหนัดด้วยอำนาจความพอใจใน รูปตัณหา นี้เป็นอุปกิเลสแห่งจิต ความกำหนัดด้วยอำนาจความพอใจในสัททตัณหา ฯลฯ ใน คันธตัณหา ฯลฯ ในรสตัณหา ฯลฯ ในโผฏฐัพพตัณหา ฯลฯ ในธรรมตัณหา ฯลฯ นี้เป็นอุปกิเลสแห่งจิต. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เมื่อใดแล ภิกษุละอุปกิเลสแห่งจิตในฐานะ 6 นี้ได้ เมื่อนั้น จิตของเธอย่อมเป็นจิตน้อมไปใน[[เนกขัมมะ]] อันเนกขัมมะอบรมแล้ว ควรแก่การงาน ปรากฏในธรรมที่พึงทำให้แจ้งด้วย[[อภิญญา]].''
▲''ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมอันมีตัณหาเป็นมูล 9 ประการ เธอทั้งหลายจงฟัง ฯลฯ ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรมอันมีตัณหาเป็นมูล 9 ประการเป็นไฉน การแสวงหาเพราะอาศัยตัณหา 1 การได้เพราะอาศัยการแสวงหา 1 การวินิจฉัยเพราะอาศัยการได้ 1 ฉันทราคะเพราะอาศัยการวินิจฉัย 1 ความหมกมุ่นเพราะอาศัยฉันทราคะ 1 ความหวงแหนเพราะอาศัยความหมกมุ่น 1 ความตระหนี่เพราะอาศัยความหวงแหน 1 การจัดการอารักขาเพราะอาศัยความตระหนี่ 1 ธรรมอันเป็นบาปอกุศลหลายประการ คือ การจับท่อนไม้ จับศาตราการทะเลาะ การแก่งแย่ง การวิวาท กล่าววาจาส่อเสียดว่ามึงๆ และพูดเท็จย่อมเกิดขึ้น 1 ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรมมีตัณหาเป็นมูล 9 ประการนี้แล ฯ''
* [http://th.wikisource.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%93%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%82%E0%B8%B6%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%A0%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B8 เหตุเกิดตัณหาซึ่งเกิดขึ้นแก่ภิกษุ]▼
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
{{เริ่มอ้างอิง}}
* พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). "พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์".
* [http://84000.org/tipitaka/dic/ พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). "พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลธรรม".]
เส้น 51 ⟶ 40:
* [http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/r.php?B=19&A=1989&w=%B5%D1%B3%CB%D2%CA%D9%B5%C3 ตัณหาสูตร พระไตรปิฎก เล่มที่ 19]
* [http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=25&A=1162&Z=1243 คาถาธรรมบท ตัณหาวรรคที่ 24 พระไตรปิฎก เล่มที่ 25]
{{จบอ้างอิง}}
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
▲* [http://th.wikisource.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%93%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%82%E0%B8%B6%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%A0%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B8 เหตุเกิดตัณหาซึ่งเกิดขึ้นแก่ภิกษุ]
[[หมวดหมู่:หลักธรรมของศาสนาพุทธ]]
| |||