ผลต่างระหว่างรุ่นของ "งา (พืช)"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม) ไม่พบการละเมิดลิขสิทธิ์ |
|||
บรรทัด 1:
{{ขาดอ้างอิง}}
{{Taxobox
| name = Sesame
| image = Sesamum indicum 1.jpg
| image_width = 250px
| image_caption = Sesame plants
| regnum = [[Plant]]ae
| divisio = [[Flowering plant|Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Lamiales]]
| familia = [[Pedaliaceae]]
| genus = ''[[Sesamum]]''
| species = '''''S. indicum'''''
| binomial = ''Sesamum indicum''
| binomial_authority = [[แครอลัส ลินเนอัส|L.]]
}}
'''งา''' เป็น[[พืช]]ล้มลุก ผลเป็นฝัก มีเมล็ดเล็กๆ สีขาวหรือสีดำ มีการเพาะปลูกมานานเพราะต้องการใช้เมล็ดงานี้เป็น[[อาหาร]] [[เครื่องเทศ]] และบีบเอาน้ำมันได้ มีการใช้เมล็ดงากันมากเป็นพิเศษในแถบตะวันออกกลาง และเอเชียเพื่อเป็นอาหาร
กลิ่นและรสของเมล็ดงาคล้ายกับถั่ว องค์ประกอบสำคัญในเมล็ดก็คือน้ำมัน ซึ่งมีอยู่ประมาณ 44-60% น้ำมันงานั้นต่อต้านการเกิดออกซิไดซ์ได้ดี มีการใช้ในอาหารพวก[[สลัด]] หรือเป็นน้ำมันปรุงอาหาร และมาการีนและในการผลิต[[สบู่]] ยา และน้ำมันหล่อลื่น และยังเป็นส่วนผสมของเครื่องสำอางบางชนิด
เดิมนั้นงาอาจเป็นพืชพื้นเมืองของเอเชีย หรือตะวันออกของแอฟริกา แต่ปัจจุบันพบได้ในพื้นที่เขตร้อน กึ่งร้อน และร้อนทางใต้ในทุกเขตทั่วโลก
ก่อนสมัยโมเสส ชาวไอยคุปต์ใช้เมล็ดงาป่นแทนแป้งธัญพืช ส่วนชาวจีนรู้จักงามาอย่างน้อยก็ 5,000 ปีมาแล้ว พวกเขาเผาเมล็ดงาเพื่อใช้ทำแท่งหมึกจีนที่คุณภาพดี ส่วนชาวโรมันบดเมล็ดงาผสมขนมปังเป็นอาหารรสดี ชาวไทยก็มีขนมที่ใช้เมล็ดงา เรียกว่า ขนมงาตัด ใช้งากวนกับน้ำตาล แล้วตัดเป็นแผ่น
ในบางถิ่นมีความเชื่อว่าเมล็ดงามีอำนาจอาถรรพณ์ และยังปรากฏในนิทานเรื่อง [[อาหรับราตรี]] ตอน อาลีบาบา กับโจรทั้งสี่สิบ ซึ่งมีคำกล่าวว่า เปิดเมล็ดงา (Open sesame)
ต้นงานั้นมีความสูงระหว่าง 0.5-2.5 เมตร ขึ้นกับสภาพที่ปลูก บางพันธุ์ก็มีกิ่งก้าน บ้างก็ไม่มี ที่แกนในแกนหนึ่งมีดอกราว 3 ดอก เมล็ดนั้นสีขาว ยาวราว 3 มิลลิเมตร เมื่อแห้ง เปลือกเมล็ดจะเปิดอ้า และเมล็ดจะหลุดออกมา การเก็บงาจึงต้องอาศัยแรงงานคนเพื่อมิให้เมล็ดงาร่วงหล่น ภายหลังเมื่อไม่นานมานี้ มีการพัฒนาพันธุ์มิให้เมล็ดแตะกระจาย ทำให้สามารถเก็บด้วยเครื่องจักรได้
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
[[หมวดหมู่:พืช]]
{{โครงพืช}}
[[am:ሰሊጥ]]
[[ar:سمسم]]
[[as:তিল]]
[[az:Hind küncütü]]
[[bg:Сусам]]
[[bs:Susam]]
[[ca:Sèsam]]
[[cs:Sezam]]
[[da:Sesam]]
[[de:Sesam]]
[[dv:ތިލެޔޮކޯޅި]]
[[el:Σουσάμι]]
[[en:Sesame]]
[[eo:Hindia sezamo]]
[[es:Sesamum indicum]]
[[et:Seesamiseemned]]
[[eu:Sesamo]]
[[fa:کنجد]]
[[fi:Seesami]]
[[fr:Sésame]]
[[gl:Sésamo]]
[[ha:Riɗi]]
[[he:שומשום]]
[[hi:तिल]]
[[hr:Sezam]]
[[hsb:Indiski sezam]]
[[ht:Wowoli]]
[[hu:Szezámmag]]
[[id:Wijen]]
[[io:Sezamo]]
[[it:Sesamum indicum]]
[[ja:ゴマ]]
[[jv:Wijèn]]
[[kk:Күнжіт]]
[[kn:ಎಳ್ಳು]]
[[ko:참깨]]
[[ku:Kuncî]]
[[la:Sesamum indicum]]
[[lt:Indinis sezamas]]
[[ml:എള്ള്]]
[[mr:तीळ]]
[[nl:Sesam]]
[[no:Sesam]]
[[pl:Sezam indyjski]]
[[pt:Gergelim]]
[[ru:Кунжут]]
[[sa:तिलः]]
[[scn:Sesamum indicum]]
[[sh:Sezam]]
[[simple:Sesame]]
[[su:Wijén]]
[[sv:Sesam (växt)]]
[[ta:எள்]]
[[te:నువ్వులు]]
[[tr:Susam]]
[[uk:Кунжут]]
[[ur:سمسم]]
[[vi:Vừng]]
[[zh:芝麻]]
| |||