วิกิพีเดีย

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "โคดีอีน"

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม)
ผู้ตรวจตรา
การแก้ไข 131,454 ครั้ง
ล เปลี่ยน "ยาเสพติด" เป็น "ยาเสพย์ติด" ด้วยสคริปต์จัดให้
Page eraser (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 102 ครั้ง
ทำหน้าว่าง
บรรทัด 1:
{{drugbox |
|ชื่อ IUPAC = (5''R'',6''S'')-7,8-didehydro-4,5-epoxy-<br>3-methoxy-''N''-methylmorphinan-6-ol
|เลขทะเบียน CAS = 76-57-3 <!---(anhydrous)--->
| ATC_prefix= N02 <!---R05DA04 --->
| ATC_suffix= AA08
| PubChem=2828
| DrugBank=APRD00120
| width=137
|สูตรเคมี = [[คาร์บอน|C]]<sub>18</sub>[[ไฮโดรเจน|H]]<sub>21</sub>[[ไนโตรเจน|N]][[ออกซิเจน|O]]<sub>3</sub>
|น้ำหนักโมเลกุล = 299.4&nbsp;[[Gram|g]]/[[mole (unit)|mol]]
|ชีวปริมาณออกฤทธิ์ = ?
|กระบวนการสร้างและสลาย = [[ตับ|ทางตับ]]
|ครึ่งชีวิตของการกำจัด = 3-4 [[ชั่วโมง]]
|การขับถ่าย = [[ไต|ทางไต]]
|ลำดับขั้นของยาต่อการตั้งครรภ์ = Category A ([[ประเทศออสเตรเลีย|ออสเตรเลีย]])
|สถานะตามกฎหมาย = Schedule 8 ([[ประเทศออสเตรเลีย|ออสเตรเลีย]]),<br>Schedule II ([[USA]]),<br>Class B ([[UK]]),<br> CDSA Schedule I ([[ประเทศแคนาดา|แคนาดา]])
|ช่องทางการรับยา = ปาก, [[การฉีดเข้าผิวหนัง|ฉีดเข้าผิวหนัง]], [[การฉีดเข้ากล้ามเนื้อ|ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ]], [[การฉีดเข้าเส้น|ฉีดเข้าเส้น]]]
|การละลายในน้ำ = <0.1 g/100 mL
|ความหนาแน่น = ?
|จุดหลอมเหลว = 154 - 156 °C
|จุดเดือด = ?
}}
 
'''โคดีอีน''' ([[ภาษาอังกฤษ|อังกฤษ]]:Codeine โดย [[INN]]) เป็นยาในกลุ่ม [[โอปิออยด์]] ใช้เป็น [[ยาบรรเทาปวด]] [[ยาแก้ไอ]] และ ยาแก้ท้องร่วง ซึ่งผลิตออกจำหน่ายในรูปเกลือซัลเฟต คือ '''โคดีอีน ซัลเฟต''' และเกลือฟอสเฟตคือ '''โคดีอีน ฟอสเฟต'''
 
'''โคดีอีน''' เป็น [[อัลคะลอยด์]] (alkaloid) ที่พบใน [[ฝิ่น]] ซึ่งมีความเข็มข้นประมาณ 0.7 to 2.5[[เปอร์เซนต์]] ในขณะที่สามารถสกัดได้จากฝิ่นแต่โคดีอีนที่ใช้ใน [[USA]] ส่วนใหญ่จะได้จากการสังเคราะห์จาก [[มอร์ฟีน]]โดยกระบวนการ โอ-[[เมตทิเลชั่น]] (O-methylation)
 
==ข้อบ่งใช้==
อนุญาตให้ใช้'''โคดีอีน'''ได้ดังนี้:
*ใช้เป็นยาแก้ [[ไอ]]
*ใช้เป็นยาแก้ [[ท้องร่วง]]
*บรรเทาอาการ [[เจ็บปวด]]
 
'''โคดีอีน'''บางครั้งผลิตออกมาในรูปตำรับยาผสมเช่น
#กับยา [[พาราเซตามอล]] มีชื่อการค้าว่า [[โค-โคดามอล]] (co-codamol)
#กับยา [[แอสไพริน]] มีชื่อการค้าว่า [[โค-โคแดปริน]] (co-codaprin)
#กับยา [[ไอบูโปรเฟน]] มีชื่อการค้าว่า [[นูโรเฟน]] (Nurofen)
 
พบว่าตำรับยาผสมมีฤทธิ์แรงกว่าการใช้ยาเดี่ยว ๆ แยกกันเราเรียกว่า [[ยาเสริมฤทธิ์กัน]] (Drug Synergy)
 
 
==[[เภสัชจลนศาสตร์]] (Pharmacokinetics)==
'''โคดีอีน''' เป็น[[โปรดรัก]] (prodrug) เพราะ [[เมตาโบไลต์]] ที่ออกฤทธิ์เป็นยาบรรเทาปวดของมันคือ[[มอร์ฟีน]] '''โคดีอีน'''มีความแรงน้อยกว่า [[มอร์ฟีน]] เพราะว่า '''โคดีอีน''' เพียง 10 % เท่านั้นที่เปลี่ยนเป็น[[มอร์ฟีน]] และผลทำให้ติดยาก็น้อยกว่า [[มอร์ฟีน]] ด้วย
 
ในทางทฤษฎีปริมาณ '''โคดีอีน''' ที่ให้โดยการรับประทานขนาด 200 มก. จะมีฤทธิ์บรรเทาปวดเท่ากับการรับประทานยา[[มอร์ฟีน]] 30 มก. การเปลี่ยน'''โคดีอีน'''เป็น[[มอร์ฟีน]] เกิดขึ้นในตับโดย [[เอ็นไซม์]] [[ซีวายพี2ดี6]](CYP2D6)
 
==ผลข้างเคียง==
ผลข้างเคียงที่เกิดจากการใช้ยา '''โคดีอีน'''มีดังนี้
#ทำให้คัน (Itching)
#อาการคลื่นเหียน (nausea)
#อาเจียน (vomiting)
#เซื่องซึม (drowsiness)
#ปากแห้ง (dry mouth)
#[[ภาวะที่รูม่านตาตีบตัวเล็กกว่าปกติ]] (miosis)
#[[ความดันต่ำขณะเปลี่ยนอิริยาบถ]] (orthostatic hypotension)
#ปัสสาวะน้อย (urinary retention)
#ท้องผูก (constipation)
 
<gallery>
ภาพ:Pharmacodeine.gif|เภสัชจลนศาสตร์ของ'''โคดีอีน'''
ภาพ:codeine9.gif|สูตรโครงสร้าง'''โคดีอีน'''
ภาพ:Nurofen.jpg|'''นูโรเฟน'''มีส่วนผสมโคดีอีนและ[[ไอบูโปรเฟน]]
</gallery>
 
==การใช้ผิดวัตถุประสงค์==
เนื่องจากตำรับยา'''โคดีอีน'''หาซื้อได้ง่ายโดยไม่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์ จึงมีผู้คนมากมายใช้'''โคดีอีน'''เพื่อเอาผลข้างเคียงที่ทำให้เกิด[[ความเคลิบเคลิ้มเป็นสุข]] (euphoria) มีรายงานว่าใน[[ประเทศฝรั่งเศส]] 95 % ของ'''โคดีอีน'''ที่ขายในร้านขายยาไม่ไดใช้ในทางการแทพย์
 
==อ้างอิง==
* Rossi S (Ed.) (2004). ''[[Australian Medicines Handbook]] 2004''. Adelaide: Australian Medicines Handbook. ISBN 0-9578521-4-2.
* Schroeder K & Fahey T (2004). Over-the-counter medications for acute cough in children and adults in ambulatory settings. ''The Cochrane Database of Systematic Reviews'' '''2004''' (4), DOI:10.1002/14651858.CD001831.pub2.
 
==ดูเพิ่ม==
*[[dihydrocodeine]]
*[[morphine]]
 
 
{{ยาบรรเทาปวด}}
{{โครงเภสัชกรรม}}
[[หมวดหมู่:ยา]]
[[หมวดหมู่:โอปิออยด์]]
[[หมวดหมู่:ยาบรรเทาปวด]]
[[หมวดหมู่:ยาเสพย์ติด]]
[[หมวดหมู่:ยา|คโดีอีน]]
 
[[ast:Codeína]]
[[ca:Codeïna]]
[[da:Kodein]]
[[de:Codein]]
[[en:Codeine]]
[[eo:Kodeino]]
[[es:Codeína]]
[[fi:Kodeiini]]
[[fr:Codéine]]
[[he:קודאין]]
[[hu:Kodein]]
[[it:Codeina]]
[[ja:コデイン]]
[[lt:Kodeinas]]
[[ms:Kodeina]]
[[nl:Codeïne]]
[[no:Kodein]]
[[pl:Kodeina]]
[[pt:Codeína]]
[[ro:Codeină]]
[[ru:Кодеин]]
[[sk:Kodeín]]
[[sv:Kodein]]
[[tr:Kodein]]
[[uk:Кодеїн]]
[[zh:可待因]]
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/โคดีอีน"