ผลต่างระหว่างรุ่นของ "รัฐสุลต่านรูม"

|conventional_long_name = อาณาจักรรัฐสุลต่านแห่งรัมรูม<br />سلاجقة الروم<br /><small>Anadolu Selçuklu Devleti<br />Sultanate of Rûm</small>

|common_name = อาณาจักรรัฐสุลต่านแห่งรัมรูม

|status = [[อาณาจักร|อาณาจักรรัฐสุลต่าน]]

'''อาณาจักรรัฐสุลต่านแห่งรัม''' หรือ '''อาณาจักรสุลต่านเซลจุคแห่งรัมรูม''' ({{lang-en|'''Sultanate of Rûm'''}}, {{lang-ar|'''سلاجقة الروم'''}}) เป็น[[อาณาจักร]]ของ[[รัฐสุลต่าน]][[เซลจุคตุรกี]]<ref>[http://books.google.de/books?q=seljuk+turks&lr=&sa=N&start=0 "Seljuq Turks" in various scholastic sources]</ref> ที่ปกครองอาณาบริเวณส่วนใหญ่ของ[[อานาโตเลีย]]ระหว่างปี [[ค.ศ. 1077]] จนถึงปี [[ค.ศ. 1307]] โดยมี[[เมืองหลวง]]อยู่ที่[[อิซนิค]]และต่อมา[[คอนยา]] เนื่องจากอาณาจักรสุลต่านเป็นอาณาจักรที่มีการเคลื่อนย้ายอยู่เสมอฉะนั้นเมืองอื่นเช่น[[เคย์เซรี]]และ[[ซิวาส]]ต่างก็ได้เป็น[[เมืองหลวง]]อยู่ระยะหนึ่ง ในสมัยที่รุ่งเรืองที่สุดอาณาจักรสุลต่านแห่งรัมมีอาณาบริเวณครอบคลุมกลาง[[ตุรกี]]ตั้งแต่เมืองท่า[[อันทาลยา]]-[[อลันยา]]บนฝั่ง[[ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน]]ไปจนถึง[[ไซนอพ (ตุรกี)|ไซนอพ]]บนฝั่ง[[ทะเลดำ]] ทางตะวันออกอาณาจักรสุลต่านก็ผนวกรัฐต่างๆ ของตุรกีไปจนถึง[[ทะเลสาบวาน]] ทางด้านตะวันตกสุดก็มีอาณาบริเวณไปจรดบริเวณ[[เดนิซลิ]]และบริเวณ[[ทะเลอีเจียน]]

คำว่า “Rûm” [[ภาษาอาหรับ|อาหรับ]]ที่ใช้เรียก[[จักรวรรดิโรมัน|โรมัน]] เซลจุคเรียกอาณาจักรของตนเองว่า “รัม”รูม” เพราะกองทัพมุสลิมต่างๆ ถือว่าบริเวณนี้เคยเป็นดินแดนที่ถือว่าเป็นดินแดน “โรมัน” มาแต่โบราณหรือของ[[จักรวรรดิไบแซนไทน์|จักรวรรดิโรมันตะวันออก]]<ref>Alexander Kazhdan, “Rūm” ''The Oxford Dictionary of Byzantium'' (Oxford University Press, 1991), vol. 3, p. 1816.</ref> นักประวัติศาสตร์ตุรกีสมัยปัจจุบันเรียกอาณาจักรนี้ว่า “อาณาจักรรัฐสุลต่านแห่งอานาโตเลีย” (“Anadolu Selçukluları”) หรือเมื่อไม่นานมานี้ก็เรียกว่า “เซลจุคแห่งตุรกี” (“Türkiye Selçukluları”) หรือบางครั้งก็มีบ้างที่เรียกว่า “อาณาจักรรัฐสุลต่านแห่งคอนยา” หรือ “อาณาจักรรัฐสุลต่านแห่งไอโคเนียม” ในบันทึกที่เขียนในตะวันตก

อาณาจักรรัฐสุลต่านแห่งรัมรูมมีความรุ่งเรืองที่สุดในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 12 ถึงต้น คริสต์ศตวรรษที่ 13 เมื่อยึดเมืองท่าสำคัญบนฝั่ง[[ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน]]และบนฝั่ง[[ทะเลดำ]]จาก[[จักรวรรดิไบแซนไทน์]]ได้ ภายในอานาโตเลียเซลจุคก็ทำการค้าขายโดยใช้ระบบ[[สถานีคาราวาน]] (caravanserai) โดยการตั้งที่พักผู้ขนย้ายสินค้าเป็นระยะๆ ที่เป็นการช่วยให้ความสะดวกแก่การขนย้ายสินค้าจาก[[อิหร่าน]]และ[[เอเชียกลาง]]ไปยังเมืองท่าต่างๆ อาณาจักรรัฐสุลต่านแห่งรัมรูมมีความสัมพันธ์ทางการค้าที่แน่นหนากับ[[สาธารณรัฐเจนัว]]ก็ก่อตั้งขึ้นในสมัยนี้ ความมั่งคั่งที่เพิ่มขึ้นทำให้เซลจุคสามารถผนวกรัฐต่างๆ ในตุรกีที่ก่อตั้งขึ้นทางตะวันออกได้หลังจาก[[ยุทธการมันซิเคิร์ต]] (Battle of Manzikert) ที่รวมทั้งดินแดนของ[[ดานิชเมนด์ส]] (Danishmends), [[เมงกือเซ็ค]] (Mengücek), [[ซัลตุคลุ]] (Saltuklu) และ [[อาร์ตูคลุ]] (Artuklu) สุลต่านเซลจุคสามารถต่อต้าน[[นักรบครูเสด]] แต่ในปี ค.ศ. 1243 ก็มาเพลี่ยงพล้ำต่อ[[จักรวรรดิมองโกล]]ที่เข้ามารุกราน ในที่สุดเซลจุคก็กลายเป็นเมืองขึ้นของมองโกล และแม้ว่าชนชั้นบริหารจะพยายามรักษาความเป็นอาณาจักรรัฐสุลต่านไว้แต่ในที่สุดอำนาจของอาณาจักรสุลต่านก็เสื่อมโทรมลงในราวครึ่งหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 13 และสลายตัวไปในสิบปีแรกของคริสต์ศตวรรษที่ 14

ในช่วงสิบปีสุดท้ายบริเวณอาณาจักรรัฐสุลต่านแห่งรัมรูมก็เป็นบ่อเกิดของ[[ราชรัฐ]]เล็กๆ น้อยๆ ที่ก่อตัวขึ้น (Beyliks) ที่รวมทั้งออสมันกลู (Osmanoğlu) ที่รุ่งเรืองขึ้นมาแทนที่เป็น[[จักรวรรดิออตโตมัน]]