ผลต่างระหว่างรุ่นของ "โครงสร้างทรงโค้ง"

[[ไฟล์:Edinburgh valuts 2.jpg|thumb|250px|เพดานโครงสร้างทรงโค้งที่[[เอดินบะระ]]ที่ [[สกอตแลนด์]]]]

'''เพดานโครงสร้างทรงโค้ง''' ({{lang-en|Vault}}; {{lang-fr|voute}}; {{lang-de|Gewölbe}}; {{lang-ca|volta}}) ในทาง[[สถาปัตยกรรม]]หมายถึงโค้ง (arch) ที่เป็นช่องใต้[[เพดาน]]หรือ[[หลังคา]]<ref name="concise">

โครงสร้างของเพดานโครงสร้างทรงโค้งจะทำให้เกิดทำให้เกิดแรงผลัก (thrust) จึงจำเป็นต้องมี “แรงต้าน” ([[:en:Friction|Friction]]) เป็นการโต้ ถ้าเพดานโครงสร้างทรงโค้งสร้างใต้ดิน“แรงต้าน” พื้นดินก็จะเป็นตัวต้าน แต่เมื่อสร้างเพดานโครงสร้างทรงโค้งบนดิน[[สถาปนิก]]ก็ต้องหาวิธีสร้าง “แรงต้าน” ที่ทำให้เพดานโครงสร้างทรงโค้งทรงอยู่ได้ซึ่งก็อาจจะได้แก่กำแพงที่หนาในกรณีที่เป็นเพดานโครงสร้างทรงโค้งทรงประทุน หรือ[[ค้ำยัน]]ซึ่งใช้ในสร้าง “แรงต้าน” ในกรณีที่เพดานโครงสร้างทรงโค้งมาตัดกัน

เพดานโครงสร้างทรงโค้งแบบที่ง่ายที่สุดเพดานโครงสร้างทรงโค้งประทุน หรือ “เพดานโครงสร้างทรงโค้งถังไม้” (barrel vault) หรือบางทีก็เรียก “เพดานโครงสร้างทรงโค้งอุโมงค์” ซึ่งเป็นเพดานทรงโค้งครึ่งวงกลม ความยาวของเส้นรอบครึ่งวงกลมของเพดานโครงสร้างทรงโค้งแบบนี้จะยาวกว่าเส้นผ่าศูนย์กลาง เมื่อสร้างช่างจะสร้างโครงค้ำยันโค้งชั่วคราวเพื่อเป็นแบบสำหรับวางหินรอบส่วนโค้งที่เรียกว่า “voussoir” ที่ยังรับน้ำหนักตัวเองไม่ได้จนกระทั่งวางจากหินก้อนสุดท้ายตรงกลางโค้งที่เรียกว่า “หินหลักยอดโค้ง” ถ้าเป็นบริเวณที่ไม้หาง่ายช่างก็จะใช้โครงไม้ครึ่งวงกลมสำหรับเป็นแบบวางหินรอบส่วนโค้ง เมื่อเสร็จก็ถอดโครงออกแล้วลากเอาไปสร้างเพดานโครงสร้างทรงโค้งช่วงต่อไป ในสมัยโบราณโดยเฉพาะที่ชาลเดีย (Chaldaea) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ[[อาณาจักรบาบิโลเนีย]] และที่ [[ประเทศอียิปต์|อียิปต์]]ที่ไม้หายากสถาปนิกก็ต้องใช้วิธีอื่นช่วย ในสมัย[[สถาปัตยกรรมโรมันโบราณ|โรมันโบราณ]]สถาปนิก[[โรมัน]]ก็จะโครงสร้างนี้เป็นปกติ{{Fact|date=July 2007}}

== ชนิดของเพดานโครงสร้างทรงโค้ง ==

::* [[เพดานโครงสร้างทรงโค้งประทุน]] (barrel vaults) คือโครงสร้างที่มีลักษณะเหมือนถังไม้ หรืออุโมงค์ที่ผ่าครึ่งทำให้มีลักษณะเป็นเพดานโครงสร้างทรงโค้งต่อเนื่อง<ref>{{cite web

::* [[เพดานโครงสร้างทรงโค้งประทุนซ้อน]] (Groin vault หรือ double barrel vault หรือ cross vault) คือโครงสร้างที่เป็นเพดานโครงสร้างทรงโค้งสองอันตัดกัน เพดานส่วนที่ตัดกันบางครั้งก็จะโค้งแหลมแทนที่จะกลม

::* [[เพดานโครงสร้างทรงโค้งสัน]] (Rib vault) คือเพดานโครงสร้างทรงโค้งที่ทำให้แข็งแรงขึ้นด้วยสันซึ่งเป็นลักษณะเพดานโครงสร้างทรงโค้งที่นิยมกันใน[[สถาปัตยกรรมแบบกอธิค]]

{{Commonscat|vaults|เพดานโครงสร้างทรงโค้ง}}

ภาพ:Tunnvalv.png|เพดานโครงสร้างทรงโค้งประทุน

ภาพ:Groined vault 001.png|เพดานโครงสร้างทรงโค้งประทุนซ้อน

ภาพ:Quadripartite rib vault-scheme.png|เพดานโครงสร้างทรงโค้งสัน

ภาพ:Frankreich-Montmajour-Maurinerkloster-Kreuzgang.jpg|เพดานโครงสร้างทรงโค้งประทุนที่[[ประเทศฝรั่งเศส]]

ภาพ:DSC01484 - Umanitaria, Milano - Chiostro grande.jpg|เพดานโครงสร้างทรงโค้งประทุนซ้อนที่สำนักสงฆ์[[ลัทธิฟรานซิสกัน]]ที่ [[มิลาน]][[ประเทศอิตาลี]]

ภาพ:Hereford cathedral 009.JPG|เพดานโครงสร้างทรงโค้งสันที่[[มหาวิหารแฮรฟอร์ด]]