ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาฮิตไทต์"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Xqbot (คุย | ส่วนร่วม)
โรบอต แก้ไข: br:Hititeg
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{รอการตรวจสอบ}}
{{กล่องข้อมูล ภาษา
|name=ภาษาฮิตไตต์ไทต์
|nativename=Nesili
|familycolor=Indo-European
|region=[[อานาโตเลีย]]
|extinct=ประมาณ 557 ปีก่อนพุทธศักราช
|fam2=[[กลุ่มภาษาอานาโตเลีย|อานาโตเลีย]]
|iso2=hit|iso3=hit}}
 
'''ภาษาฮิตไตต์ไทต์''' จัดเป็นภาษาที่สำคัญที่สุดภาษาหนึ่งในบรรดา[[ภาษากลุ่มอินโด-ยูโรเปียน]] หรืออินเดีย-ยุโรป ใน[[อะอานาโตเลีย]] อยู่ในกลุ่มย่อยภาษา[[ภาษากลุ่มอินโด-ฮิตไตต์ไทต์|อินโด-ฮิตไตต์ไทต์]] จัดเป็นภาษาที่ตายแล้ว มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับ[[ภาษาลูเวีย]], [[ภาษาไลเดียลิเดีย]], [[ภาษาไลเซีย]] และ [[ภาษาปาลา]] เคยใช้พูดโดยชาวฮิตไตต์ไทต์ กลุ่มชนที่สร้างจักรวรรดิฮิตไตต์ไทต์มีศูนย์กลางอยู่ที่[[เมืองฮัตตูซาส]]ในอานาโตเลียภาคกลางตอนเหนือ (ตุรกีปัจจุบัน) ภาษานี้ใช้พูดในช่วง 1,057 – 557 ปีก่อนพุทธศักราช มีหลักฐานแสดงว่าภาษาฮิตไตต์ไทต์และภาษาที่เกี่ยวข้องได้ใช้พูดต่อมาอีก 200 -300 ปีหลังจากการล่มสลายของ[[จักรวรรดิฮิตไตต์ไทต์]] ภาษาฮิตไตต์ไทต์จัดเป็นภาษาตระกูลอินโด-ยุโรเปียนรุ่นแรกๆ นักภาษาศาสตร์ส่วนใหญ่จัดให้เป็นภาษาที่สืบทอดมาจากภาษาอินโด-ยุโรเปียนดั้งเดิมและเป็นพี่น้องกับภาษาตระกูลอินโด-ยุโรเปียนในสมัยโบราณ
 
== ประวัติ ==
หลักฐานภาษาฮิตไตต์ไทต์ที่รู้จักในเบื้องต้น มาจาก[[จารึก]][[อักษรรูปลิ่ม]]ประมาณ 25,000 แผ่น หรือเศษจารึก ที่ยังคงเก็บรักษาอยู่ในหอจดหมายเหตุเมืองโบอาซเกย (Boğazköy) ใน[[ประเทศตุรกี]] เรียกว่า [[จารึกฮิตไตต์ไทต์]] ส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงจักรวรรดิฮิตไทต์ (ประมาณ 957-647 ปีก่อนพุทธศักราช) และเป็นเรื่องเกี่ยวกับศาสนา และเรื่องอื่นๆ ส่วนจารึกภาษาฮิตไตต์โบราณไทต์โบราณ (ประมาณ 1650-1595 ปีก่อนคริสตกาล) นั้น ยังมีการเก็บเป็นสำเนาไว้จากสมัยจักรวรรดิ และถือเป็นจารึกที่เก่าแก่ที่สุดในตระกูลภาษาอินเดียยุโรปที่เคยพบมา
 
นักภาษาตะวันออกศึกษา ชื่อเบดริช โฮรซนี (Bedrich Hrozny)ได้สรุปไว้เมื่อปี พ.ศ. 2458 ว่า ฮิตไตต์ไทต์เป็นภาษาในกลุ่มตระกูลอินเดียยุโรป เพราะมีการลงวิภัตติปัจจัย ของทั้งคำนามและกริยา ที่คล้ายกันกับภาษาในตระกูลเดียวกันนี้ในสมัยต้นๆต้น ๆ ภาษาฮิตไตต์ไทต์นี้ให้ข้อมูลที่สำคัญมากเกี่ยวกับระบบเสียงของภาษาในตระกูลนี้
หลักฐานภาษาฮิตไตต์ที่รู้จักในเบื้องต้น มาจาก[[จารึก]][[อักษรรูปลิ่ม]]ประมาณ 25,000 แผ่น หรือเศษจารึก ที่ยังคงเก็บรักษาอยู่ในหอจดหมายเหตุเมืองโบอาซเกย (Boğazköy) ใน[[ประเทศตุรกี]] เรียกว่า [[จารึกฮิตไตต์]] ส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงจักรวรรดิฮิตไทต์ (ประมาณ 957-647 ปีก่อนพุทธศักราช) และเป็นเรื่องเกี่ยวกับศาสนา และเรื่องอื่นๆ ส่วนจารึกภาษาฮิตไตต์โบราณ (ประมาณ 1650-1595 ปีก่อนคริสตกาล) นั้น ยังมีการเก็บเป็นสำเนาไว้จากสมัยจักรวรรดิ และถือเป็นจารึกที่เก่าแก่ที่สุดในตระกูลภาษาอินเดียยุโรปที่เคยพบมา
 
นักภาษาตะวันออกศึกษา ชื่อเบดริช โฮรซนี (Bedrich Hrozny)ได้สรุปไว้เมื่อปี พ.ศ. 2458 ว่า ฮิตไตต์เป็นภาษาในกลุ่มตระกูลอินเดียยุโรป เพราะมีการลงวิภัตติปัจจัย ของทั้งคำนามและกริยา ที่คล้ายกันกับภาษาในตระกูลเดียวกันนี้ในสมัยต้นๆ ภาษาฮิตไตต์นี้ให้ข้อมูลที่สำคัญมากเกี่ยวกับระบบเสียงของภาษาในตระกูลนี้
== ไวยากรณ์ ==
 
ภาษาฮิตไตต์ไทต์ไม่มีลักษณะทางไวยากรณ์หลายอย่างที่พบในภาษาตระกูลอินโด-ยุโรเปียนสมัยโบราณอื่นๆอื่น ๆ เช่น [[ภาษาลิธัวเนียลิทัวเนีย]] [[ภาษาสันสกฤต]] และ[[ภาษากรีก]] คำนามมี 8 การกคือ ประธาน การเรียกขาน กรรมตรง ความเป็นเจ้าของ กรรมรอง-สถานที่ เครื่องมือ คำนามและ alative จากหลักฐานเท่าที่มีอยู่พบว่ามีการใช้การกกับนามพหูพจน์น้อยกว่านามเอกพจน์ และในระยะท้ายๆท้าย ๆ พบว่าการใช้การกกับนามพหูพจน์ได้สูญหายไป นามแบ่งเป็นสองเพศคือสามัญกับเป็นกลางและมีสองจำนวนคือเอกพจน์กับพหูพจน์
 
คำกริยาผันตามระดับของคำกริยาสองแบบคือการเชื่อมต่อกับ mi- และ hi- รูปการกระทำมีสองแบบคือประธานกระทำและประธานถูกกระทำ มีสองมาลาคือ ชี้เฉพาะและคำสั่ง กาลมีสองแบบคือปัจจุบันและอดีต มีรูปนามกริยาสองแบบคือนามกริยาและรูปอนุภาค การเยงเรียงประโยคเป็นแบบเดียวกับภาษากลุ่มอานาโตเลียอื่นๆอื่น ๆ โดยทั่วไป การเริ่มต้นประโยคหรือวลีจะใช้อนุภาคเชื่อมประโยคหรืออื่นๆอื่น ๆ ในรูปนำหน้าหรือรูปหัวข้อซึ่งเป็นห่วงโซ่ที่ผูกแต่ละประโยคเข้าด้วยกัน
 
[[หมวดหมู่:ภาษาโบราณในทวีปเอเชีย|ฮิตตไต์]]