เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
|
|
|
{{รอการตรวจสอบ}}
{{กล่องข้อมูล เส้นประสาท
| Name = ฆานประสาท
}}
'''ฆานประสาท'''<ref>ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 297 วรรค 2 (1) </ref>, '''ประสาทรับกลิ่น''' หรือ '''ประสาทสมองเส้นที่ 1'''<ref>[http://rirs3.royin.go.th/coinages/webcoinage.php ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน] ข้อมูลปรับปรุงวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2544</ref> หรือ '''เส้นประสาทโอลแฟ็กทอรี'''<ref>{{ICD-10-TM 2009}} บทที่ 6 โรคของระบบประสาท หน้าที่ 290</ref> ({{lang-en|olfactory nerve}}) เป็น[[เส้นประสาทสมอง]]คู่แรกจากทั้งหมด 12 คู่ เซลล์ประสาทรับรู้กลิ่นของเส้นประสาทนี้อยู่ใน[[เยื่อเมือก]]รับรู้กลิ่น (olfactory mucosa) ที่อยู่ด้านบนของ[[โพรงจมูก]] ฆานประสาทเส้นประสาทรับกลิ่นประกอบด้วยใยประสาทรับความรู้สึกที่มาจากเซลล์เนื้อเยื่อบุผิวรับรู้กลิ่น (olfactory epithelium) ไปยัง[[ออลแฟคทอรี บัลบ์]] (olfactory bulb) โดยผ่านรูเปิดเล็กๆ จำนวนมากที่มีลักษณะเหมือนตะแกรงที่เรียกว่า แผ่นคริบิฟอร์ม ของกระดูกเอทมอยด์
เซลล์ประสาทรับรู้กลิ่นเกิดขึ้นตลอดช่วงชีวิต และยืด[[แอกซอน]]ใหม่ๆ ไปยังออลแฟคทอรี บัลบ์ เซลล์ Olfactory ensheathing glia ห่อหุ้มมัดของแอกซอนเหล่านี้และเชื่อว่าช่วยค้ำจุนให้เข้าไปยัง[[ระบบประสาทกลาง]]ได้สะดวกขึ้น
ความรู้สึกของกลิ่นมาจากการกระตุ้นของตัวรับกลิ่น (olfactory receptor) โดยการกระตุ้นของโมเลกุลแก๊สซึ่งผ่านเข้าไปในจมูกระหว่างการหายใจเข้า ผลจากกลไกทางไฟฟ้าจะนำกระแสประสาทไปยังออลแฟคทอรี บัลบ์ ซึ่งต่อมาจะส่งกระแสประสาทไปยังส่วนต่างๆ ของระบบรับรู้กลิ่น (olfactory system) และส่วนอื่นๆ ของระบบประสาทกลางผ่านทางออลแฟคทอรี แทร็กท์ (olfactory tract)
ฆานประสาทเส้นประสาทรับกลิ่นเป็นเส้นประสาทสมองที่สั้นที่สุด และเป็นหนึ่งในสองเส้นประสาทสมองที่ไม่เชื่อมต่อกับ[[ก้านสมอง]] (อีกเส้นหนึ่งคือ[[จักษุเส้นประสาทตา]])
== การทดสอบฆานประสาทเส้นประสาทรับกลิ่น ==
การทดสอบการทำงานของฆานประสาทเส้นประสาทรับกลิ่นทำได้โดยให้แพทย์อุดรูจมูกของผู้ป่วยไว้ข้างหนึ่ง และให้กลิ่นที่ฉุน [เช่น กลิ่นกาแฟชื้น (damp coffee essence)] ไว้ใต้รูจมูกข้างที่เปิด สังเกตการตอบสนองการรับรู้กลิ่นของผู้ป่วย และให้ทดสอบแบบนี้กับรูจมูกอีกข้างหนึ่ง
== เชิงอรรถ ==
|
