ลอน นอล

ลอน นอล (เขมร: លន់ នល់; 13 พฤศจิกายน ค.ศ. 1913 - 17 พฤศจิกายน ค.ศ. 1985) เป็นนายทหารและนักการเมืองกัมพูชา เคยดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีกัมพูชาสองสมัย และดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีกลาโหมอีกหลายครั้ง เป็นผู้ก่อการรัฐประหารล้มอำนาจของรัฐบาลเจ้านโรดม สีหนุในปี ค.ศ. 1970 สถาปนาสาธารณรัฐเขมร และแต่งตั้งตัวเองเป็นประธานาธิบดีและประมุขแห่งรัฐ

ลอน นอลเป็นชาวกัมพูชาเชื้อสายจีน เกิดที่จังหวัดเปรยแวง เป็นบุตรชายของลอน ฮิล ข้าราชการระดับสูงของจังหวัดเสียมเรียบ และจังหวัดกัมปงทม จบการศึกษาจากโรงเรียนนายร้อยทหารบกกัมพูชา และเริ่มทำงานกับอาณานิคมฝรั่งเศส จนได้รับตำแหน่งผู้ว่าราชการกระแจะในปี ค.ศ. 1946 และเข้าร่วมก่อตั้งขบวนการทางการเมืองฝ่่ายขวา นิยมเจ้า และเรียกร้องเอกราชจากฝรั่งเศส ร่วมกับเจ้านโรดม สีหนุ

ลอน นอล เข้าร่วมกับกองทัพกัมพูชาในปี ค.ศ. 1952 จนกระทั่งดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหาร รัฐมนตรีกลาโหม และรองนายกรัฐมนตรีในรัฐบาลเจ้านโรดม สีหนุ ในเวลานั้นเขาเริ่มมีความเห็นด้านนโยบายการต่างประเทศขัดแย้งกับเจ้านโรดม สีหนุ ซึ่งเอนเอียงไปทางจีนแผ่นดินใหญ่ และเวียตนามเหนือ ส่วนลอน นอลนั้นสนับสนุนสหรัฐอเมริกา

ลอน นอลดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีกัมพูชาสมัยแรกหลังการเลือกตั้งทั่วไปในปี ค.ศ. 1966 และสมัยที่สองในปี ค.ศ. 1969 ต่อมาได้ร่วมกับเจ้าสีสุวัตถิ์ สิริมตะ และซัน ง็อก ทันห์ ก่อการรัฐประหารล้มอำนาจของสีหนุ เพื่อสถาปนาระบอบสาธารณรัฐ โดยการวางแผนและสนับสนุนจากซีไอเอ พร้อมกับได้รับการเลือกในที่ประชุมรัฐสภาให้ดำรงตำแหน่งผู้นำแห่งรัฐ ในขณะที่เจ้านโรดม สีหนุ ได้ประกาศตั้งรัฐบาลพลัดถิ่นขึ้นที่กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน

ลอน นอลได้สถาปนาสาธารณรัฐเขมรขึ้นปกครองกัมพูชาระหว่างปี 1970 ถึง 1976 ในขณะนั้นได้เกิดสงครามกลางเมืองกับเขมรแดง ลอน นอลตกเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ และลี้ภัยไปอยู่อินโดนีเซีย ก่อนจะย้ายไปอาศัยในสหรัฐอเมริกา ในช่วงบั้นปลายชีวิตเขามีปัญหาเรื่องสุขภาพ และเสียชีวิตเมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน ค.ศ. 1985 ที่แคลิฟอร์เนีย