ผลต่างระหว่างรุ่นของ "รูปเคารพ"

[[ไฟล์:Saint Theodore (Ceramic icon).jpg|thumb|240px|รูปสัญลักษณ์เคารพทำจากเซรามิคจากราวปีค.ศ. 900 จากเพรสลาฟ [[ประเทศบัลกาเรีย]]]]

'''รูปสัญลักษณ์เคารพ''' หรือ '''รูปเคารพ'''(ศัพท์ศิลปะ) หรือ '''ไอคอน''' (ศัพท์คอมพิวเตอร์) (ภาษาอังกฤษ: icon; [[ภาษากรีก]]: εἰκών, ''eikon'') คือรูป, รูปเหมือน หรือสิ่งที่สร้างแทน ที่ทำขึ้นเพื่อใช้เป็น[[สัญลักษณ์]]แทนสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ในสมัยปัจจุบัน “รูปสัญลักษณ์”เคารพ” โดยเฉพาะใน[[วัฒนธรรม]]สมัยนิยมโดยทั่วไปจะหมายถึงสัญลักษณ์เช่นชื่อ, หน้า, รูป หรือคนที่เป็นที่รู้จักที่มีชื่อเสียงที่มีคุณสมบัติอย่างใดอย่างหนึ่ง การใช้สิ่งของหรือรูปเป็นสัญลักษณ์ของสิ่งที่มีความสำคัญเหนือกว่าไม่ว่าจะเป็นตามตัวอักษรหรือตามการตีความหมายมักจะใช้ในศาสนา, วัฒนธรรม, การเมือง, หรือทางเศรษฐกิจ

ในประวัติศาสตร์[[ลัทธินิยม]]ทางศาสนาหรือ[[วัฒนธรรม]]ทางศาสนา<ref>The Meaning of Icons, by Vladimir Lossky with Léonid Ouspensky, SVS Press, 1999. (ISBN 0-913836-99-0) </ref>รูปสัญลักษณ์เคารพจะมีอิทธิพลมาจากรูปที่เป็นตัวเป็นตนไม่ว่าจะเป็นรูปสองหรือสามมิติ ความประสงค์ของรูปสัญลักษณ์เคารพไม่ว่าจะเป็นเพื่อการสั่งสอนหรือเป็นแรงบันดาลใจ หรือวิธีใช้เช่นเพื่อการบูชาหรือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ หรือความสำคัญของการใช้รูปสัญลักษณ์เคารพก็ขึ้นอยู่กับสถาบันที่ใช้และสมัยของการใช้

== รูปสัญลักษณ์เคารพในคริสต์ศาสนา ==

[[คริสต์ศาสนา]]มีต้นรากมาจากขบวนการภายใน[[ศาสนายูดาย]]ในสมัยที่มีความกังวลกันเป็นอันมากเรื่องรูปปั้นต้องห้าม ใน[[พันธสัญญาใหม่]]หรือในเอกสารอื่น ไม่มีหลักฐานการสร้างและการใช้รูปสัญลักษณ์เคารพทาสีหรือรูปบูชาทางศาสนาโดยคริสต์ศาสนิกชน แต่ด็อกเตอร์สตีเฟน บิงแฮม (Dr. Steven Bingham) กล่าวว่าสิ่งที่น่าสนใจที่สุดคือการไม่มีการเอ่ยถึงรูปสัญลักษณ์เคารพคริสเตียน หรือ รูปที่ไม่เป็นรูปต้องห้ามใดๆ ในพันธสัญญาใหม่เลย แต่การที่มิได้มีการกล่าวถึงก็มิได้หมายความว่าเอกสารบรรยาย[[กิจการของอัครสาวก]]หรือของผู้นับถือคริสต์ศาสนาในคริสต์ศตวรรษที่ 1 เป็นเอกสารที่บรรยายกิจการทุกอย่างอย่างครบถ้วน [[นักบุญจอห์นอีแวนเจลลิส]]เองกล่าวว่า “พระเยซูทรงทำเครื่องหมายต่อหน้าสาวก, ซึ่งมิได้เขียนลงในหนังสือ...” ([[พระวรสารนักบุญจอห์น|จอห์น]] 20.30) จากเหตุผลนี้เราก็สามารถจะกล่าวได้ว่าสิ่งที่[[อัครสาวกสิบสององค์|อัครสาวก]]พูดและหรือทำ มิได้บันทึกไว้ในพันธสัญญาใหม่ไปเสียทุกอย่าง ดังนั้นถ้าจะพยายามหาหลักฐานว่าใน[[สมัยคริสเตียนยุคแรก]]ว่ามีการสร้างและใช้รูปสัญลักษณ์เคารพหรือไม่, พันธสัญญาใหม่ก็ไม่มีประโยชน์ใดใดทั้งสิ้น การที่ไม่มีการกล่าวถึงก็มีเหตุผลต่างๆ กันไปแล้วแต่การสรุปของผู้ตีความหมาย<ref>Rev. Dr. Steven Bingham, ''Early Christian Attitudes Toward Images'', Orthodox Research Institute, 2004</ref> สิ่งที่น่าสังเกตคือรูปสัญลักษณ์เคารพทางคริสต์ศาสนามีการวิวัฒนาการอย่างแพร่หลายกันแล้วก่อนที่[[คริสต์ศาสนกฏบัตร]] (New Testament Canon) จะได้รับการอนุมัติเมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 4

คำว่า “eikon” ปรากฏในพันธสัญญาใหม่แต่มิได้หมายถึงรูปสัญลักษณ์เคารพแบบทาสีแต่หมายถึงภาพเหมือน ([[พระวรสารนักบุญแม็ทธิว|มัทธิว]] 22:20) ภาพเขียนทางคริสต์ศาสนาเองก็มีมาตั้งแต่สมัยคริสเตียนยุคแรกที่พบบนผนังในที่เก็บศพแบบรังผึ้งใน[[กรุงโรม]] เช่นที่วัดโดมิทิลลา (Domitilla) และวัดคัลลิสโต (Callisto)

ใน[[นิกายอีสเติร์นออร์โธด็อกซ์]]ทางตะวันออกและการเขียนรูปสัญลักษณ์เคารพตามประเพณีคริสต์ศาสนามักจะเขียนบนแผ่นไม้แบนเป็นรูปสิ่งศักดิ์สิทธิ์เช่น[[พระเยซู]], [[พระแม่มารี]], [[นักบุญ]], [[เทวดา]] หรือ กางเขน นอกจากนั้นรูปสัญลักษณ์เคารพยังอาจจะเป็นโลหะหล่อ, หินแกะ, ผ้าปัก, [[งานโมเสก]], ภาพพิมพ์บนกระดาษหรือโลหะ การสร้างงานรูปสัญลักษณ์เคารพแบบลอยยังไม่เป็นที่แพร่หลายเป็นเวลาหลายร้อยปีเพราะความเชื่อที่ว่ารูปลอยอาจจะทำให้เป็นที่สิงสถิตย์ของสิ่งชั่วร้ายตามความเชื่อของรูปปั้นของชนนอกศาสนา (pagan)

* [[รูปสัญลักษณ์เคารพคริสเตียน]]

* [[ลัทธิทำลายรูปสัญลักษณ์เคารพ]]

{{commonscat|Icons (art)|รูปสัญลักษณ์เคารพ}}