ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เขตอัครบิดร"

'''อาณาจักรพาทริอาคเขตอัครบิดร'''<ref name="พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน">ราชบัณฑิตยสถาน, ''พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน'', ราชบัณฑิตยสถาน, 2548, หน้า 375-6</ref> ({{lang-en|Patriarchate}}) เป็นตำแหน่งหรือเขตปกครองของ[[พาทริอาคอัครบิดร]] (Patriarch) หรือ [[สังฆราช (คริสต์ศาสนา)|สังฆราชมุขนายก]]ของ[[คริสต์ศาสนา]]

คำว่า “พาทริอาค”อัครบิดร” อาจจะใช้สำหรับ

* หนึ่งในตำแหน่งประมุขสูงสุดของ “[[สังฆราช (คริสต์ศาสนา)|สังฆราชมุขนายก]]” ของ[[อีสเติร์นออร์โธด็อกซ์]]ที่เดิมมีห้าตำแหน่งที่รวมทั้งสังฆราชแห่งมุขนายกมิสซัง[[โรม]], [[คอนสแตนติโนเปิล]], [[อเล็กซานเดรีย]], [[อันติโอค]], และ [[เยรูซาเลม]] แต่ปัจจุบันมีเก้าตำแหน่งที่ โดยรวมทั้งสังฆราชแห่งมุขนายกมิสซัง[[เซอร์เบีย]], [[รัสเซีย]], [[ประเทศจอร์เจีย|จอร์เจีย]], [[บัลแกเรีย]] และ [[โรมาเนีย]]; หรือ

* หนึ่งในตำแหน่งสูงสุดสังฆราชมุขนายกของ[[โรมันคาทอลิก]]: ได้แก่ [[สมเด็จพระสันตะปาปา]], “[[พาทริอาคอัครบิดรแห่งตะวันออก]]” (Patriarchs of the east) หกตำแหน่ง, และ[[สังฆราชแห่งมุขนายกมิสซังลิสบอน]], [[สังฆราชแห่งมุขนายกมิสซังเวนิส]], [[สังฆราชมุขนายกลาตินแห่งเยรูซาเลม]] และ [[สังฆราชแห่งมุขนายกมิสซังอินเดียตะวันออก]]; หรือ

* หนึ่งในตำแหน่งสังฆราชมุขนายกของ[[โอเรียนทัลออร์โธด็อกซ์]] และ [[อัสสีเรียนเชิร์ชออฟเดอะอีสต์]] (Assyrian Church of the East)

ตำแหน่ง[[ห้าสังฆราชอัครบิดร]] (Pentarchy) เดิมมี 5 ตำแหน่ง ประกอบด้วย[[สมเด็จพระสันตะปาปาแห่งโรม]]ซึ่งเป็นอัครบิดรแห่งโรม, [[พาทริอาคแห่งคอนสอัครบิดรแห่งคอนสแตนติโนเปิล]], [[พาทริอาคอัครบิดรแห่งอเล็กซานเดรีย]], [[พาทริอาคอัครบิดรแห่งอันติโอค]] และ [[พาทริอาคอัครบิดรแห่งเยรูซาเลม]] ในปี ค.ศ. 1054 เมื่อเกิด[[ความแตกแยกระหว่างคริสต์ศาสนจักรตะวันออกและตะวันตก]] (East-West Schism) ระบบนี้ก็ทำให้คริสตจักรแยกออกเป็นอาณาจักรพาทริอาคเขตอัครบิดรที่พูดใช้ภาษาลาตินหนึ่งอาณาจักรในกรุงโรมที่เป็น คือ[[นิกายโรมันคาทอลิก]]ในปัจจุบัน และอาณาจักรพาทริอาคสี่เขตอัครบิดรที่พูดใช้ภาษากรีกสี่อาณาจักรที่ซึ่งเป็นนิกาย[[อีสเติร์นออร์โธด็อกซ์]]ในปัจจุบัน ส่วน[[พาทริอาคอัครบิดรแห่งอันติโอค]]ย้ายสำนักไปตั้งที่[[ดามัสกัส]]ในคริสต์ศตวรรษที่ 13 ในระหว่างสมัยการปกครองของ[[มามลุค]][[อียิปต์]]ผู้พิชิต[[ซีเรีย]] แม้ว่าจะตั้งอยู่ในดามัสกัสแล้ว แต่ตำแหน่งของสังฆราชนี้ก็ยังเรียกว่า[[พาทริอาคอัครบิดรแห่งอันติโอค]]

ตำแหน่งสังฆราชสี่ตำแหน่งสี่ตำแหน่งทางตะวันออกอัครบิดรของออร์ทอดอกซ์ทั้งสี่ อันได้แก่ [[คอนสแตนติโนเปิล]], [[อเล็กซานเดรีย]], [[อันติโอค]], และ [[เยรูซาเลม]] และหนึ่งตำแหน่งทางตะวันตกใน[[กรุงโรม]]ถือกันว่าเป็นตำแหน่งสังฆราช “อาวุโส” ({{lang-el|πρεσβυγενή หรือ παλαίφατα}} หรือ “ผู้เกิดก่อน” [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3D%2376800 "of ancient fame"]) โดยแต่ละตำแหน่งก็มีหนึ่งใน[[อัครสาวกสิบสององค์|อัครสาวก]]เป็นอัครสาวกองค์แรก: [[นักบุญแอนดรูว์]], [[นักบุญมาร์ค]], [[นักบุญปีเตอร์]], [[นักบุญเจมส์]] และ[[นักบุญปีเตอร์]]อีกครั้งตามลำดับ

อาณาจักรพาทริอาค'''ตำแหน่งปกครองของอัครบิดร''' (Patriarchate) มีอำนาจทางกฎหมายในเขตการปกครองของตนเองที่คล้ายคลึงกับการเป็น[[บรรษัท]] (corporation) ที่ดำเนินต่อเนื่องกันมาตั้งแต่สมัยคริสเตียนยุคแรก