ไทรออปส์

ไทรออปส์ ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: 542–0Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
ชนิด Triops longicaudatus ที่อยู่ในสกุล Triopsซึ่งนิยมเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยง
ชนิด Lepidurus apus ซึ่งอยู่ในสกุล Lepidurus
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Arthropoda
ไฟลัมย่อย:	Crustacea
ชั้น:	Branchiopoda
ชั้นย่อย:	Phyllopoda
อันดับ:	Notostraca (G. O. Sars, 1867)
วงศ์:	Triopsidae (Keilhack, 1909)
สปีชีส์:	17 ชนิด (ดูในรายละเอียด)
สกุล
Lepidurus Triops

ไทรออปส์ (อังกฤษ: Triops) เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังจำพวกสัตว์ขาปล้องประเภทหนึ่ง จัดอยู่ในไฟลัมครัสตาเซียนเช่นเดียวกับ กุ้ง หรือ ปู และอยู่ในอันดับ Notostraca ในวงศ์ Triopsidae

ไทรออปส์ เป็นสัตว์น้ำขนาดเล็กที่อาศัยอยู่ในน้ำจืด มีรูปร่างประหลาดคล้ายแมงดาทะเล จึงมีผู้เรียกว่า "แมงดาทะเลน้ำจืด" หรือ "กุ้งไดโนเสาร์" เนื่องจากเป็นสัตว์ที่ไม่เปลี่ยนแปลงรูปร่างมาตั้งแต่ยุคไทรแอสสิก ราว 220 ล้านปีมาแล้ว จัดได้ว่าเป็นฟอสซิลที่มีชีวิตอีกจำพวกหนึ่งได้

ไทรออปส์ ปัจจุบันมีอยู่ 2 สกุล 17 ชนิด โดยแบ่งออกเป็น สกุล Lepidurus 10 ชนิด และ Triops 7 ชนิด

พบแพร่กระจายอยู่ในหนองน้ำหรือบึงน้ำใน ทวีปอเมริกาเหนือ, ยุโรป, ยูเรเชีย, แอฟริกา, ออสเตรเลีย และแอนตาร์กติกา

ไทรออปส์ มีลักษณะโดยรวมคือ มีตา 3 ตา อันเป็นที่มาของชื่อ (tri = สาม, ops = ตา) มีส่วนหางที่มีลักษณะเป็นง่ามคู่ที่ยาวออกมาอย่างเห็นได้ชัดเจน เป็นสัตว์ที่มีวงจรชีวิตสั้นมาก คือ สามารถมีชีวิตอยู่ได้เพียง 1-3 เดือน จึงเป็นสัตว์ที่มีอัตราการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว โดยจะมีขนาดใหญ่ขึ้นถึงวันละ 2 เท่า ขนาดเมื่อโตเต็มที่โดยเฉลี่ยราว 1-3 นิ้ว แต่ในบางชนิดหากได้รับอาหารและอุณหภูมิที่เหมาะสมอย่างเต็มที่อาจใหญ่ได้เท่ากับฝ่ามือมนุษย์

การหายใจ ของไทรออปส์อยู่ที่ขา ซึ่งมีมากถึง 35-71 คู่ ซึ่งใช้ทั้งว่ายน้ำและลำเลียงอาหารเข้าปาก และใช้ในหารหายใจเนื่องจาก เท้าของไทรออปส์มีอวัยวะพิเศษที่คล้ายเหงือกของสัตว์น้ำจำพวกอื่น ซึ่งขณะที่เคลื่อนที่หรือว่ายน้ำอยู่ ก็จะได้รับออกซิเจนจากน้ำผ่านเข้าไปทางขานั่นเอง

ปัจจุบัน ไทรออปส์นิยมเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยง ด้วยความที่เป็นสัตว์แปลก และเลี้ยงง่าย โดยนิยมจะเลี้ยงไทรออปส์ตั้งแต่ยังเป็นไข่ โดยจะทำการฟักไข่ของไทรออปส์ในตู้ปลา โดยจัดอุณหภูมิและสภาพน้ำที่เหมาะสม ไทรออปส์ก็สามารถฟักเป็นตัวได้ภายในเวลา 24 ชั่วโมง นอกจากนี้ แล้วไข่ของไทรออปส์ สามารถหยุดการเจริญเติบโตได้ โดยอาจจะหยุดการเจริญเติบโตได้ถึง 25 ปีเลยทีเดียว

ปัจจุบัน ได้มีการขายไข่ของไทรออปส์เป็นชุดสำเร็จรูป เป็นที่นิยมของวัยรุ่นในสหรัฐอเมริกา ส่วนในประเทศไทยก็มีผู้นำเข้ามาจำหน่ายด้วยเช่นกัน

ชนิดของไทรออปส์

ชนิด Triops australiensis

ชนิด Triops cancriformis

สกุล Lepidurus Leach, 1819

• Lepidurus apus (Linnaeus, 1758)
• Lepidurus arcticus (Pallas, 1776)
• Lepidurus batesoni (Lonhorst, 1955)
• Lepidurus bilobatus (Packard, 1883)
• Lepidurus couesii (Packard, 1875)
• Lepidurus cryptus (Rogers, 2001)
• Lepidurus lemmoni (Holmes, 1894)
• Lepidurus lynchi
• Lepidurus mongolicus (Vekhoff, 1992)
• Lepidurus packardi

สกุล Triops Schrank, 1803

• Triops australiensis (Spencer & Hall, 1895)
• Triops cancriformis (Bosc, 1801)
• Triops granarius (Lucas, 1864)
• Triops longicaudatus (LeConte, 1846)
• Triops numidicus
• Triops newberryi (LeConte, 1846)

อ้างอิง

• คลิปวีดีโอรายการกล่องดำ (ย้อนหลัง) ตอน ไข่ของไทรออปส์