ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษามณีปุระพิษณุปุระ"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Xqbot (คุย | ส่วนร่วม)
โรบอต แก้ไข: sk:Bišnupríja manipurí; ปรับแต่งให้อ่านง่าย
OctraBot (คุย | ส่วนร่วม)
replaceViaLink
บรรทัด 13:
| notice = Indic}}
 
'''ภาษาพิศนุปริยะ มณีปุรี''' (ইমার ঠার/বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী) เป็นภาษาในกลุ่ม[[ภาษากลุ่มอินโด-อารยัน|อินโด-อารยัน]] พูดในบางส่วนของแคว้นอัสสัม, ตรีปุระ, มณีปุระใน[[ประเทศอินเดีย]] และบางส่วนของ[[ประเทศบังคลาเทศ|บังคลาเทศ]] และ[[ประเทศพม่า|พม่า]]ต่างจาก[[ภาษามณีปุรี]]หรือ[[ภาษาเมยเทยไมไต]]ที่เป็น[[ภาษากลุ่มทิเบต-พม่า]]
== ประวัติและพัฒนาการ ==
ภาษาพิศนุปริยะ มณีปุรี มีผู้พูดในบางส่วนของรัฐอัสสัม ตรีปุระและมณีปุระในอินเดีย เช่นเดียวกับในบังกลาเทศ พม่า และ ประเทศอื่นๆ ภาษานี้ต่างจากภาษากลุ่มอินโด-อารยันอื่นๆ เช่น [[ภาษาเบงกาลี]] [[ภาษาโอริยา]] [[ภาษาอัสสัม]] โดยภาษานี้มีถิ่นกำเนิดและพัฒนาขึ้นในรัฐมณีปุระ โดยเกิดขึ้นครั้งแรกรอบๆ[[ทะเลสาบโลกตัก]] หลักฐานรุ่นแรกๆที่กล่าวถึงภาษานี้เป็นบันทึกทางประวัติศาสตร์ในพุทธศตวรรษที่ 23 ชื่อ ขุมัล ปุรณะ เขียนโดย บัณฑิต นวเขนทรา ศรมะ หลักฐานอื่นๆแสดงให้เห็นว่าภาษานี้เกิดในรัฐมณีปุระก่อนพุทธศตวรรษที่ 24 G.A. Grierson เรียกภาษานี้ว่า ภาษาพิศนุปริยะ มณีปุรี แต่บางคนเรียกเพียงภาษาพิศนุปริยะ
 
ผู้พูดภาษานี้ส่วนใหญ่ย้ายออกจากรัฐมณีปุระเข้าสู่รัฐอัสสัม ตรีปุระ สิลเหติและจาชัร ในช่วงระหว่างพุทธศตวรรษที่ 23 เนื่องจากความขัดแย้งภายในระหว่างเจ้าชายในมณีปุระและการรุกรานของ[[พม่า]] เป็นการยากที่ผู้พูดภาษาพิศนุปริยะ มณีปุรีจะรักษาภาษาของตนไว้ ภายใต้อิทธิพลของภาษาเมยเทยไมไต
แม้ว่าใน พ.ศ. 2434 Grierson พบผู้พูดภาษานี้ 2-3 หมู่บ้านใกล้พิศนุปุระ แต่ภาษานี้เริ่มสูญสลายอย่างช้าๆภายในมณีปุระซึ่งคนส่วนใหญ่พูดภาษาเมยเทยไมไต และเริ่มสูญหายในบังกลาเทศและจาชัรซึ่งคนส่วนใหญ่พูดภาษาเบงกาลี ภาษานี้ยังเหลือผู้พูดอยู่ในชิริบัม (ส่วนย่อยในมณีปุระ) ตำบลจาชัรในอัสสัม และกลุ่มเล็กๆในบังกลาเทศและมณีปุระ
== จุดเริ่มต้น ==
ผู้พูดภาษานี้เรียกภาษาของตนว่า อิมัร ทาร์ หมายถึงภาษาของแม่ เขาเรียกตนเองว่ามณีปุรี และใช้คำว่า พิศนุปริยะ เพื่อแยกตนเองออกจากกลุ่มอื่นๆในมณีปุระ คำว่าพิศนุปริยะอาจมาจากคำว่าพิศนุปุระ โดยเติมปัจจัย –อิยะ เพื่อให้หมายความว่าประชาชนของพิศนุปุระ ชาวพิศนุปุระดั้งเดิมเชื่อว่าพวกเขาเข้าสู่มณีปุระโดยอพยพมาจาก[[ทวารกะ]]และ[[หัสตินาปุระ]] หลังจากเกิดสงคราม[[มหาภารตะ]] มีการกล่าวกันว่าการอพยพครั้งนี้นำโดยพภรุวาหนะ บุตรของอรชุนกับจิตรางคทา นักวิชาการและนักประวัติศาสตร์บางคนสนับสนุนทฤษฎีนี้ จากการสังเกตลักษณะของภาษา ภาษานี้ได้รับอิทธิพลจาก[[ภาษาสันสกฤต]]และ[[ภาษามหาราษฏรี]] เช่นเดียวกับ[[ภาษาปรากฤต]] เช่น [[ภาษาเสาราเสนี]] ภาษาเสาราเสนีนี้เป็นภาษาของทหารและประชาชนในทุ่งกุรุเกษตร มัธยเทศ อินทรปรัศถ์และหัสตินาปุระ อย่างไรก็ตาม K.P. Sinha ไม่เห็นด้วยกับทฤษฎีนี้และเห็นว่าภาษาพิศนุปริยะ มณีปุรีมาจาก[[ภาษามคธี]]
ภาษาพิศนุปริยะ มณีปุรีไม่ใช่ภาษากลุ่มทิเบต-พม่า แต่ใกล้เคียงกับภาษากลุ่มอินโด-อารยัน โดยได้รับอิทธิพลจากภาษาเมยเทยไมไตทั้งทางด้านไวยากรณ์และการออกเสียง ในแต่ละช่วงของพัฒนาการ ภาษาเสาราเสนี ภาษามคธี ภาษามหาราษฏรีและภาษากลุ่มทิเบต-พม่าเข้ามามีอิทธิพลมาก ภาษานี้อาจจะพัฒนามาจากภาษาสันสกฤต ภาษาเสาราเสนี และภาษามหาราษฏรีเช่นเดียวกับ[[ภาษาฮินดี]] ภาษาอัสสัม ภาษาเบงกาลี และภาษาโอริยา อิทธิพลจากภาษาเสาราเสนีและภาษามหาราษฏรีเห็นได้จากคำสรรพนาม การเชื่อมต่อ และการลงท้ายการก และมีลักษณะบางอย่างจากภาษามคธีปนอยู่ด้วย ภาษานี้คำศัพท์จากภาษาเมยเทยไมไตที่ออกเสียงแบบเก่าในช่วงพ.ศ. 2000 – 2200 ซึ่งอาจเป็นเพราะผู้พูดส่วนใหญ่อพยพออกจากมณีปุระในพุทธศตวรรษที่ 24
== สำเนียง ==
ภาษานี้มสองสำเนียงคือ ราชัร คัง (หมู่บ้านพระราชา) และมาไท คัง (หมู่บ้านราชินี) ในทาสัทศาสตร์ สำเนียงราชัร คัง เกี่ยวข้องกับภาษาอัสสัมและเมยเทยไมไต ส่วนสำเนียงมาไท คัง เกี่ยวข้องกับภาษาเบงกาลี แต่ในทางคำศัพท์ สำเนียงมาไท คัง ได้รับอิทธิพลจากภาษาเมยเทยมากไมไตมาก ส่วนราชัร คัง ใกล้เคียงกับภาษาอัสสัมและภาษาเบงกาลีมากกว่า นอกจากนี้แล้ว ทั้งสองสำเนียงไม่ต่างกัน
== ระบบการเขียน ==
ชาวพิศนุปุระดั้งเดิมกล่าวว่าพวกเขามีระบบการเขียนเป็นของตนเองคือ[[อักษรเทวนาครี]]ที่เคยใช้เขียนภาษาพิศนุปริยะมาก่อนหน้านี้ ในยุคการศึกษาสมัยใหม่ภายใต้การปกครองของ[[อังกฤษ]]โดยผ่านทางภาษาเบงกาลี ผู้พูดภาษานี้เริ่มเปลี่ยนมาใช้[[อักษรเบงกาลี]]