|
[[ไฟล์:RPCAPolicecolours.jpg|thumb|250px|หมู่เชิญธงชัย ประจำโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ในพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามต่อองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ในโอกาสเสด็จงาน 100 ปี โรงเรียนนายร้อยตำรวจ 19 เมษายน พ.ศ.2545]]
[[ไฟล์:PoliceColours_(10).JPG|thumb|250px|ธงชัยประจำหน่วยตำรวจของ[[โรงเรียนนายร้อยตำรวจ]]]]
[[ไฟล์:PoliceColours_(9).JPG|thumb|250px|การเชิญธงชัยประจำหน่วยตำรวจในพิธีถวายคำสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามเนื่องในวันตำรวจ]] ▼[[ไฟล์:PoliceColours_(5).JPG|thumb|250px|การเชิญธงชัยประจำหน่วยตำรวจในพิธีถวายคำสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามเนื่องในวันตำรวจ]] ▼[[ไฟล์:PoliceColours_(12).JPG|thumb|250px|การเชิญธงชัยประจำหน่วยตำรวจในพิธีถวายคำสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามเนื่องในวันตำรวจ]] ▼[[ไฟล์:PoliceColours_(6).jpg|thumb|250px|ธงชัยประจำโรงเรียนนายร้อยตำรวจและธงชัยหน่วยตำรวจอื่นๆ ในพิธีถวายคำสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามเนื่องในวันตำรวจ ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำในวันที่ 13 ตุลาคมของทุกปีที่โรงเรียนนายร้อยตำรวจ]] ▼
'''ธงชัย ประจำหน่วยตำรวจ''' (Police Colours)
== ลักษณะของธง ==
แต่เดิมนั้นหน่วยทหารบก ทหารเรือ และทหารอากาศ มี “[[ธงชัยเฉลิมพล”พล]]” หรือเรียกว่า “ธงไชยเฉลิมพล” และ “ธงประจำกอง” เป็นธงประจำหน่วย ซึ่งในขณะนั้น หน่วยตำรวจก็มี ธงประจำกองของตำรวจ ประจำหน่วยตำรวจต่างๆ เช่นเดียวกับธงชัยเฉลิมพล และ ธงประจำกองของทหาร
ต่อมาเมื่อได้มีการแก้ไข พ.ร.บ.ธง พ.ศ. 2522 ได้กำหนดให้ธงชัยเฉลิมพล และ ธงประจำกองทหารบก ทหารเรือ และทหารอากาศ ที่มีอยู่แต่เดิมให้เรียกชื่อว่า “ธงชัยเฉลิมพล” ทั้งหมด โดยมิได้บัญญัติรับรองความมีอยู่ของ “ธงชัยเฉลิมพล ประจำหน่วยตำรวจ” หรือ “ธงประจำกอง” ของตำรวจ ซึ่งได้รับพระราชทานมาก่อนนั้นแต่อย่างใด หากแต่ใน พ.ร.บ.ดังกล่าวได้บัญญัติธงที่เกี่ยวกับหน่วยตำรวจไว้เพียง “ธงพิทักษ์สันติราษฎร์” เท่านั้น ซึ่งมิใช่ “ธงชัยเฉลิมพล ประจำหน่วยตำรวจ” หรือ “ธงประจำกอง ของตำรวจ” เนื่องจากเป็นธงคนละธง มีลักษณะแตกต่างกัน
ธงชัย ประจำหน่วยตำรวจ ที่ได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวนี้ มีลักษณะและส่วนประกอบของธง เหมือนกันกับธงชัยเฉลิมพลของทหารทุกประการ คือผืนธงมีลักษณะอย่างเดียวกับธงชาติ เป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ขนาดกว้างด้านละ 70 เซนติเมตร ตรงกลางผืนธงมีตราแผ่นดินในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีชื่อหน่วยตำรวจ (เช่น"โรงเรียนนายร้อยตำรวจ") เป็นไหมสีแดงริมสีขาวเป็นแถวโค้งโอบใต้ตราแผ่นดิน ผืนธงมุมด้านที่ติดกับคันธง มีรูปพระมหามงกุฎ และเลขหมายรัชกาลของพระมหากษัตริย์ที่พระราชทานเป็นตัวเลขไทยมีเหลือง ภายใต้พระมหามงกุฎมีพระปรมาภิไธยย่อสีแดงขลิบริมสีขาว รัศมีสีฟ้า ขอบธงด้านที่ติดกับคันธงมีเกลียวเชือกสีแดงสลับดำ ด้านอื่นมีแถบจีบสีขาวกว้าง 2 เซนติเมตร
สำหรับส่วนประกอบของธงนั้น ยอดคันธงเป็นรูปช้างสามเศียรภายใต้พระมหามงกุฎทำด้วยโลหะสีเงิน ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปที่ทำพิธีแล้ว เรียกว่า "พระยอดธง" และบรรจุเส้นพระเจ้า (เส้นพระเกศา) ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว คันธงมีขนาดกว้างเส้นผ่าศูนย์กลาง 3.5 เซนติเมตร ยาว 2.43 เซนติเมตร คันธงระหว่างฐานช้างสามเศียรกับมุมบนของธง มีแถวธงชาติเป็นโบหูกระต่ายห้อยชายทั้งสอง ยาวเลยมุมธงด้านล่าง ปลายชายแถบทั้งสองเป็นครุย คันธงตอนที่ติดกับธงสักหลาดสีแดงต่อกับริมธงหุ้มรอบคันธง มีหมุดทำด้วยโลหะสีเงิน 35 หมุด หมุดที่ 1 เป็นรูปประเทศไทย หมุดที่ 2 เป็นรูปเสมาธรรมจักร หมุดที่ 3 เป็นรูปพระปรมาภิไธยย่อ หมุดที่ 4 เป็นรูปรัฐธรรมนูญ หมุดต่อไปเป็นรูปเครื่องหมายตราแผ่นดินในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หมุดที่ 1 อยู่บนสุด หมุดต่อไปเรียงลงมาตามลำดับ
== ความสำคัญ ==
ความสำคัญของธงชัย ประจำหน่วยตำรวจนี้ ปรากฏในพระบรมราโชวาทในวันพิธีสวนสนาม และพระราชทานธงชัยประจำหน่วยตำรวจเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ.2495 ความตอนหนึ่งที่ว่า
“...ในการที่ข้าพเจ้าได้มอบธงชัยให้แก่หน่วยต่างในกรมตำรวจในวันนี้ ก็โดยที่ระลึกว่า หน้าที่สำคัญของตำรวจทั้งหลายในปัจจุบัน มิใช่เพียงรักษาความสงบภายในบ้านเมืองเท่านั้น แต่ต้องป้องกันความไม่สงบที่อาจจะมาจากภายนอกประเทศอีกด้วย ธงนี้นับว่าเป็นสิ่งสำคัญยิ่ง เพราะเป็นสัญลักษณ์แทนตัวข้าพเจ้า ผู้ซึ่งเอาใจใส่ตัวท่านทั้งหลายตลอดเวลา เพราะเป็นที่หมาย ที่เคารพในเวลาที่กองตำรวจได้เข้าเป็นหมวดหมู่อยู่ประจำ และเมื่อถึงวาระจำเป็นที่คับขัน เมื่อท่านได้ระลึกถึงธงชัยนี้แล้ว ก็จะเป็นเครื่องชักนำให้องอาจกล้าหาญ และร่าเริงใจที่จะประกอบหน้าที่ บำเพ็ญตนให้สมกับเป็นตำรวจของชาติไทย อย่าให้ผู้ใดติเตียนว่าเราเกิดมาเสียชาติเกิดได้ ฉะนั้น ท่านทั้งหลายจงรับธงนี้ไว้ด้วยความรัก และความเคารพเทิดทูน และพิทักษ์รักษาธงนี้ไว้ยิ่งกว่าชีวิตตน และให้เป็นมิ่งขวัญที่เป็นศักดิ์ศรีของกรมตำรวจสืบไป ...”<ref>[http://www.ohmpps.go.th/searchresult_document.php?width=410&di_key=T0009_0001&dc_key=BP2499038&di_sub=0/ เอกสารอ้างอิงของสำนักราชเลขาธิการ]</ref>
และปรากฏในพระบรมราโชวาทในวันพิธีสวนสนาม และพระราชทานธงชัยประจำกองโรงเรียนตำรวจภูธรภาค 4 วันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ.2496 ความตอนหนึ่งว่า
“... ข้าพเจ้าได้มอบธงชัย ประจำกองโรงเรียนตำรวจภูธรภาค 4 ในวันนี้ก็โดยเห็นว่า กองโรงเรียนนี้เป็นแหล่งฝึก และอบรมตำรวจส่วนหนึ่ง เพื่อเพิ่มพูนกำลังของประเทศชาติ ในด้านรักษาความสงบภายใน และทั้งป้องกันความไม่สงบ อันจะมีมาจากภายนอกประเทศด้วย จึ่งสมควรจะได้มีธงประจำกองนี้ไว้เป็นมิ่งขวัญประจำกอง เพราะธงชัยนี้เป็นเสมือนเครื่องหมายแทนชาติ สาสนา และตัวข้าพเจ้า จงพิทักษ์รักษาธงนี้ด้วยความรักและเคารพให้ยิ่งกว่าชีวิตของตน เพื่อเป็นมิ่งขวัญ และศักดิ์ศรีของกรมตำรวจสืบไป ...” <ref>[http://www.ohmpps.go.th/searchresult_document.php?di_key=T0017_0002&dc_key=BP2499038&di_sub=0/ เอกสารอ้างอิงของสำนักราชเลขาธิการ]</ref>
== ประวัติการพระราชทานธงชัยประจำหน่วยตำรวจ ==
▲[[ไฟล์:PoliceColours_(9).JPG|thumb|250px|การเชิญธงชัยประจำหน่วยตำรวจในพิธีถวายคำสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามเนื่องในวันตำรวจ]]
▲[[ไฟล์:PoliceColours_(5).JPG|thumb|250px|การเชิญธงชัยประจำหน่วยตำรวจในพิธีถวายคำสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามเนื่องในวันตำรวจ]]
▲[[ไฟล์:PoliceColours_(12).JPG|thumb|250px|การเชิญธงชัยประจำหน่วยตำรวจในพิธีถวายคำสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามเนื่องในวันตำรวจ]]
▲[[ไฟล์:PoliceColours_(6).jpg|thumb|250px|ธงชัยประจำโรงเรียนนายร้อยตำรวจและธงชัยหน่วยตำรวจอื่นๆ ในพิธีถวายคำสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามเนื่องในวันตำรวจ ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำในวันที่ 13 ตุลาคมของทุกปีที่โรงเรียนนายร้อยตำรวจ]]
ในส่วนของ ธงชัยประจำกองของตำรวจ มีความเป็นมา เท่าที่ปรากฏหลักฐาน ดังนี้
; วันพุธที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2495
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเสด็จพระราชดำเนินไปยังวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในการพระราชพิธีตรึงหมุดธงชัยเฉลิมพล ประจำหน่วยตำรวจ (ตามหลักฐานข่าวในพระราชสำนักของสำนักราชเลขาธิการ ใช้คำว่า “ธงชัยเฉลิมพล ประจำหน่วยตำรวจ”) <ref>[http://www.ohmpps.go.th/searchresult_document.php?width=410&di_key=T0001_0116&dc_key=BN2495010&di_sub=0/ เอกสารอ้างอิง]</ref>
; วันจันทร์ที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2495
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเสด็จพระราชดำเนิน ณ ลานพระราชวังดุสิต พระราชทานธงชัยเฉลิมพล สำหรับพระราชทานแก่หน่วยตำรวจ (ตามหลักฐานข่าวในพระราชสำนักของสำนักราชเลขาธิการ ใช้คำว่า “ธงชัยเฉลิมพล ประจำหน่วยตำรวจ”) <ref>[http://www.ohmpps.go.th/searchresult_document.php?width=410&di_key=T0001_0122&dc_key=BN2495010&di_sub=0/ เอกสารอ้างอิง]</ref>
ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชทานพระบรมราโชวาท ทรงเรียกธงที่พระราชทานว่า “ธงชัยประจำหน่วยต่างๆ ในกรมตำรวจ” <ref>[http://www.ohmpps.go.th/searchresult_document.php?width=410&di_key=T0009_0001&dc_key=BP2499038&di_sub=0/ เอกสารอ้างอิงของสำนักราชเลขาธิการ]</ref>
; วันเสาร์ที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2496
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเสด็จพระราชดำเนินไปยังวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในการพระราชพิธีตรึงหมุดธงชัยเฉลิมพล สำหรับพระราชทานโรงเรียนตำรวจภูธรภาค 4 (ตามหลักฐานข่าวในพระราชสำนักของสำนักราชเลขาธิการ ใช้คำว่า “ธงชัยเฉลิมพล สำหรับพระราชทานโรงเรียนตำรวจภูธรภาค 4”) <ref>[http://www.ohmpps.go.th/searchresult_document.php?width=410&di_key=T0001_0122&dc_key=BN2496011&di_sub=0/ เอกสารอ้างอิง]</ref>
; วันอังคารที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2496
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงเสด็จพระราชดำเนิน ณ ลานพระราชวังดุสิต พระราชทานธงชัยเฉลิมพลประจำกอง โรงเรียนตำรวจภูธรภาค 4 (ตามหลักฐานข่าวในพระราชสำนักของสำนักราชเลขาธิการ ใช้คำว่า “ธงชัยเฉลิมพลประจำกอง โรงเรียนตำรวจภูธรภาค 4”) <ref>[http://www.ohmpps.go.th/searchresult_document.php?width=410&di_key=T0001_0174&dc_key=BN2496011&di_sub=0/ เอกสารอ้างอิง]</ref>
ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชทานพระบรมราโชวาท ทรงเรียกธงที่พระราชทานว่า “ธงชัยประจำกอง” <ref>[http://www.ohmpps.go.th/searchresult_document.php?width=410&di_key=T0017_0001&dc_key=BP2499038&di_sub=0/ เอกสารอ้างอิงของสำนักราชเลขาธิการ]</ref>
; วันพฤหัสบดีที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2497
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเสด็จพระราชดำเนินไปยังวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในการพระราชพิธีตรึงหมุดธงชัยเฉลิมพล สำหรับพระราชทานโรงเรียนตำรวจภูธรภาค 1 ภาค 3 และภาค 8 (ตามหลักฐานข่าวในพระราชสำนักของสำนักราชเลขาธิการ ใช้คำว่า “ธงชัยเฉลิมพล สำหรับพระราชทานโรงเรียนตำรวจภูธรภาค 1 ภาค 3 และภาค 8”) <ref>[http://www.ohmpps.go.th/searchresult_document.php?width=410&di_key=T0001_0113&dc_key=BN2497012&di_sub=0/ เอกสารอ้างอิง]</ref>
; วันพุธที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2497
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเสด็จพระราชดำเนิน ณ ลานพระราชวังดุสิต พระราชทานธงชัยเฉลิมพลประจำกอง โรงเรียนตำรวจภูธรภาค 1 ภาค 3 และ ภาค 8 (ตามหลักฐานข่าวในพระราชสำนักของสำนักราชเลขาธิการ ใช้คำว่า “ธงชัยเฉลิมพลประจำกอง โรงเรียนตำรวจภูธรภาค 1 ภาค 3 และ ภาค 8”) <ref>[http://www.ohmpps.go.th/searchresult_document.php?width=410&di_key=T0001_0116&dc_key=BN2497012&di_sub=0/ เอกสารอ้างอิง]</ref>
ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชทานพระบรมราโชวาท ทรงเรียกธงที่พระราชทานแก่ตำรวจนั้นว่า “ธงชัยประจำกอง” <ref>[http://www.ohmpps.go.th/searchresult_document.php?width=410&di_key=T0029_0001&dc_key=BP2499038&di_sub=0/ เอกสารอ้างอิงของสำนักราชเลขาธิการ]</ref>
หลังจากนั้นเป็นต้นมา (ยังไม่มีหลักฐานว่าได้รับพระราชทานธงชัยประจำกองตำรวจหลังจากนั้นอีกเมื่อใด) ได้ปรากฏว่า ในการสวนสนามถวายสัตย์ปฏิญาณตนของเหล่าข้าราชการตำรวจ เมื่อวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2550 ณ สนามราชมังคลากีฬาสถาน กรุงเทพฯ ได้เชิญธงชัยประจำกอง ของหน่วยตำรวจมากระทำพิธี เป็นจำนวนทั้งสิ้น 13 ธง ดังนี้
* ธงชัย ประจำโรงเรียนนายร้อยตำรวจ จำนวน 1 ธง
* ธงชัย ประจำ โรงเรียนตำรวจภูธรภาค 1-9 จำนวน 9 ธง
* ธงชัย ประจำ โรงเรียนตำรวจนครบาล จำนวน 1 ธง
* ธงชัย ประจำ ตำรวจตระเวนชายแดน จำนวน 1 ธง
* ธงชัย ประจำ กองกำกับการ 3 กองบังคับการกองตรวจ จำนวน 1 ธง
* รวมทั้งสิ้น 13 ธง
ทั้งนี้ การปฏิบัติในการเชิญธง การทำความเคารพ และพิธีการอื่นๆเกี่ยวกับธงชัย ประจำหน่วยตำรวจนั้น มีวิธีการปฏิบัติเช่นเดียวกับธงชัยเฉลิมพลของหน่วยทหารทุกประการ
โดยในส่วนของ ธงชัย ประจำกองของโรงเรียนนายร้อยตำรวจ นั้น จะมีการเชิญไปกระทำพิธีกล่าวคำสัตย์ปฏิญาณตน และสวนสนามของนักเรียนนายร้อยตำรวจ เนื่องในวันตำรวจ 13 ตุลาคม ของทุกๆ ปีตลอดมา
แม้ว่า ธงชัยประจำกอง ของหน่วยต่างๆต่าง ๆของตำรวจ จะมิได้ปรากฏอยู่ใน พ.ร.บ.ธง พ.ศ. 2522 แต่เมื่อพิจารณาถึงการได้รับพระราชทาน การพระราชพิธีตรึงหมุดธงโดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ความสำคัญของธง ลักษณะต่างๆ ของธง และเอกสารหลักฐานต่างๆ ของสำนักราชเลขาธิการที่เรียกธงดังกล่าวว่า “ธงชัยเฉลิมพล” มาโดยตลอด ก็เป็นที่เข้าใจได้ว่า “ธงชัย ประจำกอง” ประจำหน่วยตำรวจที่มีอยู่ในปัจจุบันนี้ ก็มีความสำคัญเช่นเดียวกันกับธงชัยเฉลิมพลของหน่วยทหารทุกประการ เมื่อมีการกล่าวถึง “ธงประจำกอง” หรือ “ธงชัย” หรือ “ธงชัยประจำกอง” หรือ “ธงชัยเฉลิมพลประจำกอง” ของหน่วยตำรวจ ก็คือธงเดียวกันนั่นเอง
== อ้างอิง ==
| 