ผลต่างระหว่างรุ่นของ "รัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Beum (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Beum (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{ใช้ปีคศ|width=280px}}
'''รัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส''' ฉบับวันที่ [[4 ตุลาคม]] [[ค.ศ. 1958]] (ฉบับที่ 15 ของประเทศฝรั่งเศส) วางกฎเกณฑ์สำหรับสถาบันต่างๆ ของระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยของ[[สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 5]] ซึ่งถือคติการปกครองว่า "รัฐบาลจากประชาชน โดยประชาชน และเพื่อประชาชน"<ref>ตามมาตรา 2 ของรัฐธรรมนูญฉบับนี้ ซึ่งเป็นถ้อยคำที่คัดลอกมาจาก "สุนทรพจน์เกตตี้สเบิร์ก'' (Gettysburg Speech) ของ[[อับราฮัม ลิงคอล์น]] (วันที่ [[19 พฤศจิกายน]] [[ค.ศ. 1863]])</ref>
 
ชาวฝรั่งเศสได้รับรองรัฐธรรมนูญฉบับนี้ด้วยประชามติเมื่อวันที่ [[28 กันยายน]] [[ค.ศ. 1958]]<ref>โดยเฉพาะถ้าเปรียบเทียบกับรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศสฉบับปี [[ค.ศ. 1946]] โดยชาวฝรั่งเศสได้รับรองรัฐธรรมนูญฉบับปี [[ค.ศ. 1958]] ทางประชามติด้วยเสียงข้างมากจำนวนร้อยละ 81.69 ของจำนวนผู้มีสิทธิออกเสียงประชามติ (มีจำนวนผู้ไม่ได้ไปลงคะแนะเสียงร้อยละ 19.37) [http://francepolitique.free.fr/referendum1958.htm] ในขณะที่รัฐธรรมนูญฉบับปี [[ค.ศ. 1946]] ได้รับการรับรองด้วยเสียงข้างมากเพียงร้อยละ 53.24 ของจำนวนผู้มีสิทธิออกเสียง (มีจำนวนผู้ไม่ได้ไปลงคะแนะเสียงร้อยละ 32.38 [http://mjp.univ-perp.fr/france/ref1946-10.htm])</ref> และกฎหมายสูงสุดฉบันนี้ได้รับการแก้ไขแล้ว 24 ครั้ง โดยการแก้ไขรัฐธรรมนูญได้ทำด้วยวิธีต่างๆ คือ การแก้ไขโดยสภาผู้แทนแห่งรัฐหรือ Congrès (สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสมาชิกลงคะแนนเสียงพร้อมกัน) หรือการแก้ไขซึ่งรับรองโดยประชาชนผ่านทางประชามติ
 
อารัมภบทของรัฐธรรมนูญฉบับนี้อ้างอิงถึง (1) [[คำประกาศว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและสิทธิพลเมือง]] ฉบับวันที่ [[26 สิงหาคม]] [[ค.ศ. 1789]] (2) อารัมภบทรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศสฉบับวันที่ [[27 ตุลาคม]] [[ค.ศ. 1946]] (รัฐธรรมนูญแห่ง[[สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 4]]) และ (3) กฎบัตรสิ่งแวดล้อมฉบับปี ค.ศ. 2004 เอกสารเหล่านี้ กอปรกับรัฐธรรมนูญ และหลักพื้นฐานซึ่งรับรองโดยกฎหมายแห่งสาธารณรัฐ ถือเป็นส่วนหนึ่งของแม่บทกฎหมายรัฐธรรมนูญ (Le bloc de constitutionalité)
 
ตุลาการรัฐธรรมนูญฝรั่งเศส (Le Conseil constitutionnel) เป็นผู้ตรวจสอบความสอดคล้องของกฎหมายต่างๆ ต่อรัฐธรรมนูญ โดยอาศัยแม่บทกฎหมายรัฐธรรมนูญเป็นเกณฑ์ นอกจากตุลาการรัฐธรรมนูญแล้ว ระหว่างการพิพากษาอรรถคดีทั้งปวงอื่นๆ ผู้พิพากษาศาล (ศาลยุติธรรม ศาลปกครอง ฯลฯ) หรือผู้ร้องหรือผู้ถูกร้อง ก็สามารถยกแม่บทกฎหมายรัฐธรรมนูญขึ้นอ้างได้โดยตรงเช่นกัน
บรรทัด 11:
รัฐธรรมนูญฉบับนี้ได้จัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ให้ประเทศฝรั่งเศส ซึ่งปกครองภายใต้ระบอบ[[สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 4]] หลุดพ้นจากความไม่มีเสถียรภาพของรัฐบาล และวิกฤตสงคราม[[แอลจีเรีย]] โดยมีหลักการสำคัญคือสร้างความแข็งแกร่งให้กับฝ่าย[[อำนาจบริหาร|บริหาร]]
 
[[มิแชล เดอเบร]] (Michel Debré) ผู้ยกร่างรัฐธรรมนูญ มีแรงบันดาลใจในการยกร่างฯ มาจากระบอบรัฐสภาแบบ[[ประเทศอังกฤษ]] โดยเฉพาะความแข็งแกร่งของตำแหน่ง[[นายกรัฐมนตรี]] นอกจากนี้ [[ชาร์ลส์ เดอ โกลล์]] (Charles de Gaulle) ยังได้ผลักดันให้รัฐธรรมนูญกำหนดให้ประธานาธิบดีเป็นผู้พิทักษ์สถาบันต่างๆ ของรัฐ <ref>[[สุนทรพจน์คำปราศรัยบาเยอ]] (discours de Bayeux) เมื่อ 16 มิถุนายน ค.ศ. 1946 โดย[[ชาร์ลส์ เดอ โกลล์]] (Charles de Gaulle) ซึ่งได้วางรากฐานของหลักการสำคัญๆ ของกฎเกณฑ์ซึ่งภายหลังบรรจุไว้ในรัฐธรรมนูญแห่ง[[สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 5]]</ref>
 
== บทบัญญัติที่สำคัญ ==
บรรทัด 17:
บทบัญญัติที่สำคัญของรัฐธรรมนูญฉบับนี้กำหนดหลักการในการบริหารแผ่นดินและจัดระเบียบการดำเนินการของสถาบันต่างๆ ของประเทศฝรั่งเศส
 
[[สิทธิเสรีภาพขั้นมูลฐาน]]ได้รับการรับรองโดยการอ้างอิงถึง[[คำประกาศว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและสิทธิพลเมือง|คำประกาศว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและสิทธิพลเมือง ค.ศ. 1789]] อารัมภบทของรัฐธรรมนูญแห่ง[[สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 4]] ฉบับวันที่ [[27 ตุลาคม]] [[ค.ศ. 1946]] หลักการพื้นฐานที่ได้รับการรับรองโดยกฎหมายแห่งสาธารณรัฐ (principes fondamentaux reconnus par les lois de la République) รวมถึงกฎบัตรสิ่งแวดล้อม ค.ศ. 2004
 
ในคำวินิจฉัยลงวันที่ [[16 กรกฎาคม]] [[ค.ศ. 1971]] ตุลาการรัฐธรรมนูญได้รับรองว่าบทบัญญัติต่างๆ ข้างต้นเป็นส่วนหนึ่งของรัฐธรรมนูญ กล่าวคือถือเป็นส่วนหนึ่งของแม่บทกฎหมายรัฐธรรมนูญ (Le bloc de constitutionalité)
 
* มาตรา 2 เกี่ยวกับความหมายให้นิยามของ[[อธิปไตย|อำนาจอธิปไตย]] ;
* มาตรา 3 เกี่ยวกับ[[อำนาจอธิปไตย]]ซึ่งเป็นของประชาชน ;
* มาตรา 4 เกี่ยวกับบทบาทของ[[พรรคการเมือง]] และหลักการเลือกตั้งในระบอบ[[ประชาธิปไตย]]แบบ[[สาธารณรัฐ]] ;
บรรทัด 49:
* การประกาศใช้โดย[[ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส|ประธานาธิบดี]]
 
ในอดีต ได้เคยมีการแก้ไขรัฐธรรมนูญด้วยประชามติบนพื้นฐานของมาตรา 11 กล่าวคือ การแก้ไขรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งประธานาธิบดีทางตรงเมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน ค.ศ. 1962 (ผ่านการรับรอง) และการแก้ไขรัฐธรรมนูญว่าด้วยการกระจายอำนาจระดับแคว้น (Régions) และการปรับปรุงระบบวุฒิสภาเมื่อวันที่ [[27 เมษายน]] [[ค.ศ. 1969]] (ไม่ผ่านการรับรอง)
 
ในการแก้ไขรัฐธรรมนูญตามมาตรา 89 มีขั้นตอน 4 ขั้นตอน ดังนี้ :