ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เอตทัคคะ"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
BotKung (คุย | ส่วนร่วม)
Tmd (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{พุทธ}}
{{รอการตรวจสอบ}}
'''เอตทัคคะ''' หมายถึงผู้ประเสริฐสุดในทางใดทางหนึ่ง เป็นตำแหน่งทางพุทธศาสนาที่พระพุทธเจ้าได้ประทานแต่งตั้งให้พุทธบริษัท คือ [[ภิกษุ]] [[ภิกษุณี]] [[อุบาสก]] [[อุบาสิกา]] ผู้มีความรู้ความสามารถเด่นกว่าท่านอื่นๆในด้านนั้นๆ และแต่ละตำแหน่ง พระพุทธองค์ประทานแต่งตั้งเพียง รูปเดียว ท่านเดียวเท่านั้น (พระสาวกผู้เป็นเลิศ)
 
== ประวัติ ==
'''เอตทัคคะ''' นั้น คือ ตำแหน่งที่พระพุทธเจ้ายกย่องพุทธสาวก ว่า เป็นผู้ยอดเยี่ยมในทางใดทางใดหนึ่ง เป็นผู้ประเสริฐสุด ตำแหน่ง เอตทัคคะ นี้ ย่อมได้โดย เหตุ 4 ประการคือ
# '''โดยเหตุเกิดเรื่อง''' (อัตถุปปัตติโต) คือ ได้แสดงความสามารถออกมาให้ปรากฏโดยสอดคล้องในเหตุการณ์หรือสถานการณ์นั้นๆ ที่เกิดขึ้น
# '''โดยการมาก่อน ''' (อาคมันโต) คือได้สร้างบุญสะสมในด้านนั้นมาตั้งแต่อดีตชาติพร้อมทั้งได้ตั้งจิตปรารถนาเพื่อบรรลุได้ตำแหน่งเอตทัคคะนี้ด้วย
# '''โดยเป็นผู้ช่ำชองชำนาญ''' (จิณณวสิโต) คือได้เป็นผู้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะเรื่องนั้นๆ เป็นพิเศษ
# '''โดยเป็นผู้ยิ่งด้วยคุณ ''' (คุณาติเรกโต) คือมีความสามารถในเรื่องที่ทำให้ ได้รับตำแหน่งเอตทัคคะเหนือกว่าผู้อื่นที่มีความสามารถอย่างเดียวกัน
 
== ผู้ที่เป็นเอตทัคคะ ==
# เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุสงฆ์ มีทั้งหมด 41 ท่าน เป็น[[พระอสีติมหาสาวก]]ทั้งหมด
# เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุณี มีทั้งหมด 13 ท่าน
# เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสกมีทั้งหมด 10 ท่าน
# เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสิกามีทั้งหมด 10 ท่าน
 
== พระภิกษุสงฆ์ที่เป็นเอตทัคคะ ==
{{บน}}
# [[พระอัญญาโกณฑัญญะ]]เถระ เอตทัคคะในทางรัตตัญญู
# [[พระอุรุเวลกัสสปะ]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้มีบริวารมาก
# [[พระสารีบุตร]]เถระ (อัครสาวกฝ่ายขวา) เอตทัคคะในทางผู้มีปัญญา
# [[พระมหาโมคคัลลานะ]]เถระ (อัครสาวกฝ่ายซ้าย) เอตทัคคะในทางผู้มีฤทธิ์
# [[พระปุณณมันตานีบุตร]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้เป็นพระธรรมกถึก
# [[พระกาฬุทายี]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้นำตระกูลให้เลื่อมใส
# [[พระนันท]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้สำรวมอินทรีย์
# [[พระราหุล]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ใคร่ในการศึกษา
# [[พระอุบาลี]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ทรงพระวินัย
# [[พระภัททิย]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้เกิดในตระกูลสูง
# [[พระอนุรุทธ]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้มีทิพยจักษุญาณ
# [[พระอานนท์]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้เป็นพหูสูตร ผู้มีสติ ผู้มีคติ ผู้มีความเพียร และเป็นพุทธอุปัฏฐาก
# [[พระโมฆราช]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ยินดีในจีวรเศร้าหมอง
# [[พระปิณโฎลภารทวาช]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้บันลือสีหนาท
# [[พระมหากัจจายน]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้อธิบายความย่อให้พิสดาร
# [[พระสีวลี]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้มีลาภมาก
# [[พระโสณกุฏิกัณณเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้มีวาจาไพเราะ
# [[พระมหากัสสปะ]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ทรงธุดงค์
# [[พระราธเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ว่าง่าย
# [[พระลกุณฏกภัททิยเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้พูดเสียงไพเราะ
# [[พระทัพพมัลลบุตรเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้จัดเสนาสนะ
# [[พระพากุลเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ไม่มีโรคาพยาธิ
# [[พระวักกลิเถระ]] เอตทัคคะในทางศรัทธาวิมุตติ
# [[พระมหากัปปินเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ให้โอวาทภิกษุ
# [[พระอุปเสนเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้นำซึ่งความเลื่อมใส
# [[พระเรวตขทิรวนิยเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้อยู่ป่า
# [[พระสุภูมิเถระ]] เอตทัคคะในทางอรณวิหารและทักขิเณยยบุคคล
# [[พระพาหิยเถระ]] เอตทัคคะในทางขิปปาภิญญา
# [[พระวังคีสเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้มีปฏิภาณ
# [[พระโสณโกฬิวิสเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ปรารภความเพียร
# [[พระโสภิตเถระ]] เอตทัคคะในทางระลึกปุพเพนิวาสานุสติญาณ
# [[พระนัทกเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ให้โอวาสภิกษุณี
# [[พรกังขาเรวตเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้เพ่งด้วยฌาณ
# [[พระมหาปันถกเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้เจริญวิปัสสนา
# [[พระจูฬปันถก]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ชำนาญในมโนมยิทธิ
# [[พระกุณฑธานเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้จับสลากเป็นที่หนึ่ง
# [[พระรัฐบาลเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้บวชด้วยศรัทธา
# [[พระกุมารกัสสปเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้แสดงธรรมอันวิจิตร
# [[พระมหาโกฏฐิตเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้แตกฉานในปฏิสัมภิทา ๔
# [[พระสาคตเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ชำนาญเตโชสมาบัติ
# [[พระปิลินทวัจฉเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้เป็นที่รักใคร่ของเทพยดา
{{ล่าง}}
 
== พระภิกษุณีที่เป็นเอตทัคคะ ==
# [[พระมหาปชาบดีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้รัตตัญญู
# [[พระเขมาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปัญญา
# [[พระอุบลวรรณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีฤทธิ์
# [[พระปฏาจาราเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงพระวินัย
# [[พระนันทาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เพ่งด้วยฌาน
# [[พระธรรมทินนาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เป็นธรรมกถึก
# [[พระโสณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ปรารภความเพียร
# [[พระสกุลาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีทิพยจักษุ
# [[พระภัททากุณฑลเกสาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ตรัสรู้เร็วพลัน
# [[พระภัททกาปิลานีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
# [[พระภัททากัจจานาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงอภิญญา
# [[พระกีสาโคตมีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงจีวรเศร้าหมอง
# [[พระสิงคาลมาตาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ผู้พ้นกิเลสด้วยศรัทธา
== อุบาสกที่เป็นเอตทัคคะ ==
# [[ตปุสสะ-ภัลลิกะ]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงสรณะก่อน
# [[อนาถปิณฑิกเศรษฐี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นทายก
# [[จิตตคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นธรรมกถึก
# [[หัตถกคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้สงเคราะห์บริษัทด้วยสังคหวัตถุ 4
# [[พระเจ้ามหานามศากยะ]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายทานมีรสอันประณีต
# [[อุคคคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ให้ของเจริญจิต
# [[อุคคตคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุสงฆ์
# [[สูรอัมพัฏฐอุบาสก]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีศรัทธาไม่หวั่นไหว
# [[ชีวกโกมารภัจ]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสในบุคคล
# [[นกุลบิดาคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีความคุ้นเคย
 
== อุบาสิกาที่เป็นเอตทัคคะ ==
# [[นางสุชาดา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงพระรัตนตรัยก่อน
# [[นางวิสาขา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นทายิกา
# [[นางขุชชุตตรา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้แสดงธรรม
# [[นางสามาวดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้อยู่ด้วยเมตตา
# [[นางอุตตรานันทมารดา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เพ่งด้วยฌาน
# [[พระนางสุปปวาสา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายของมีรสอันประณีต
# [[นางสุปปิยา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุไข้
# [[นางกาติยานี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสมั่นคง
# [[นางกาฬีกุรรฆริกา]] เอตทะคคะในฝ่ายผู้ได้ความเลื่อมใสตามเขา
# [[นางนกุลมารดาคหปตานี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีความคุ้นเคยในพระศาสดา
 
== อ้างอิง ==
#* ชีวประวัติพุทธสาวก ประวัติพระอัจฉริยะมหาเถระเมื่อครั้งพุทธกาล เล่ม 1 จำเนียร ทรงฤกษ์ , 2542 , พิมพ์โดยสำนักปฏิบัติธรรมสวนแก้ว (สาขาวัดปากน้ำ), สำนักพิมพ์ธรรมสภา ISBN 974-7276-30-5
 
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
#* [http://www.84000.org/one/index.shtml เว็บไซต์ 84000]
#* [http://www.dharma-gateway.com/monk-specialist-index-page.htm เว็บไชต ธรรมะ เกตเวย์]
 
==อุบาสิกาที่เป็นเอตทัคคะ==
#[[นางสุชาดา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงพระรัตนตรัยก่อน
#[[นางวิสาขา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นทายิกา
#[[นางขุชชุตตรา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้แสดงธรรม
#[[นางสามาวดี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้อยู่ด้วยเมตตา
#[[นางอุตตรานันทมารดา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เพ่งด้วยฌาน
#[[พระนางสุปปวาสา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายของมีรสอันประณีต
#[[นางสุปปิยา]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุไข้
#[[นางกาติยานี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสมั่นคง
#[[นางกาฬีกุรรฆริกา]] เอตทะคคะในฝ่ายผู้ได้ความเลื่อมใสตามเขา
#[[นางนกุลมารดาคหปตานี]] เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีความคุ้นเคยในพระศาสดา
==อ้างอิง==
#ชีวประวัติพุทธสาวก ประวัติพระอัจฉริยะมหาเถระเมื่อครั้งพุทธกาล เล่ม 1 จำเนียร ทรงฤกษ์ , 2542 , พิมพ์โดยสำนักปฏิบัติธรรมสวนแก้ว (สาขาวัดปากน้ำ), สำนักพิมพ์ธรรมสภา ISBN 974-7276-30-5
#[http://www.84000.org/one/index.shtml เว็บไซต์ 84000]
#[http://www.dharma-gateway.com/monk-specialist-index-page.htm เว็บไชต ธรรมะ เกตเวย์]
[[หมวดหมู่:บุคคลในพุทธศาสนา|อเตทัคคะ]]
[[หมวดหมู่:เอตทัคคะ]]
 
{{โครงพุทธศาสนา}}