วิกิพีเดีย

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "การทำไม้ตัดเรือนยอด"

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Heuristics (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 3,498 ครั้ง
ล การตัดแต่งเรือนยอด ถูกเปลี่ยนชื่อเป็น การทำไม้ตัดเรือนยอด: เพื่อความเหมาะสม
แจ้งลิงก์ข้ามภาษา +เก็บกวาดด้วยสจห.
บรรทัด 1:
{{ลิงก์ไปภาษาอื่น}}
[[Fileไฟล์:Pollarded trees in Kilmaurs Ayrshire.JPG|right|thumb|250px|ไม้ตัดเรือนยอดทีีที [[Kilmaurs]], [[East Ayrshire]].]]
 
[[Imageไฟล์:Newly pollarded near Sluis.JPG|right|thumb|250px|ไม้ตัดเรือนยอดใหม่ระหว่างเมือง [[Sluis]] และเมือง [[Aardenburg]] ใน [[Zeeland]].]]
[[Fileไฟล์:Pollarded trees near Sluis two years later April 2009 cropped to match last times more or less.jpg|right|thumb|250px|ไม้ตัดเรือนยอดระหว่างเมืองn [[Sluis]] และ [[Aardenburg]] ในเวลา 2 ปีต่อมา]]
 
“'''การทำไม้ตัดเรือนยอด'''” หรือ “'''โพลลาร์ดดิง'''” ([[:en:Pollarding|pollarding]]) คือระบบการตัดแต่ง[[ต้นไม้]]โดยการตัดเรือนยอดต้นไม้ออกทุกๆ ปีเพื่อให้ต้นไม้มีความสูงคงที่ (ตัดเฉพาะกิ่งก้านย่อยออกเท่านั้น) <ref>Hartman,Pirone,Sall Pirone's Tree Maintenance 7th ed. 2000 pg.142</ref> การตัดแต่งโดยวิธีนี้เป็นการกระตุ้นให้ต้นไม้ออกกิ่งก้านไปทางข้าง ปกติจะทำที่ความสูง 2-3 เมตรจากระดับโคนต้น จากนั้นจะปล่อยให้กิ่งแตกออกมาใหม่ ซึ่งเมื่อตัดแต่งในลักษณะนี้แล้วจะต้องตัดแต่ง ณ บริเวณเดิมทุกปีเหมือนการตัดผมของคน บริเวณปลายกิ่งที่ถูกตัดทุกปีนั้นจะขยายตัวเป็นปุ่มโตขึ้นเป็นที่แตกกิ่งใหม่ที่มีจำนวนมากขึ้น การตัดแต่งกิ่งที่เดิมซ้ำทุกปีจึงเหมือนการตัดผมของคนหรือตัดเขาหรืองาของสัตว์ ซึ่งมาจากคำภาษาอังกฤษว่า “polled” ซึ่งเป็นคำที่ใช้กับการตัดเขา[[แกะ]]หรือ[[กวาง]]ตัวผู้ที่เลี้ยงใน[[ฟาร์ม]]ต่างประเทศ
เส้น 10 ⟶ 11:
'''ไม้ตัดเรือนยอด''' (pollard trees) มีอายุยืนกว่าไม้สาวโสด หรือ'''ไม้ตอฟืน'''เพราะไม้ตัดเรือนยอดทำการตัดแต่งกันตั้งแต่เมื่อต้นไม้นั้นยังมีอายุน้อยและเมื่อตัดแต่งแล้วก็ยังมีน้ำหนักน้อย ต้นเตี้ย จึงไม่ถูกลมแรงตีพุ่มใบเสียหายมากเท่า โดยทั่วไปไม้ตัดเรือนยอดที่แก่แล้วมักมีลำต้นกลวงจึงไม่สามารถตรวจหาอายุได้แม่นยำมีอายุยืนที่แน่นอนได้กี่ปี ไม้ตัดเรือนยอดจะโตช้ากว่าไม้ตอฟืนและมีวงปีที่แคบกว่าเพราะโตช้า
 
== วิธีปฏิบัติ ==
ประเพณีการทำ'''ไม้ตัดเรือนยอด'''แต่เดิมมาก็เหมือนกับการทำ'''ไม้ตอฟืน''' หรือ '''ไม้สาวโสด''' คือการกระตุ้นให้ต้นไม้แตกกิ่งก้านและใบใหม่เป็นประจำเพื่อให้มีไม้ฟืนไว้ใช้สม่ำเสมอ หรือในบางกรณีเพื่อให้มีใบหรือกิ่งแห้งที่เรียกว่า “'''ฟางใบไม้'''” (tree hay) เก็บสะสมไว้เลี้ยงสัตว์ในฤดูหนาว ระยะเวลาการตัดแต่งจึงขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ในการใช้งานซึ่งผันแปรจากระยะตัดทุกๆ ปีสำหรับฟางใบไม้ไปจนระยะตัดถึงทุกๆ 5 ปีสำหรับไม้ใช้งานหรือไม้ทำฟืน บางครั้งจะทำการตัดเฉพาะแขนงที่แตกใหม่ในฤดูตัดโดยเชื่อว่าจะช่วยลดโอกาสการตายของต้นไม้ที่ปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้ตัดแต่งเรือนยอดมานาน
 
การตัดแต่งแบบ'''ไม้ตัดเรือนยอด'''เป็นที่นิยมมากกว่าการตัดแต่งแบบ'''ไม้ตอฟืน'''สำหรับการทำ “ทุ่งไม้ฟืน” (wood pasture) เพราะสัตว์เลี้ยงพวกโค กระบือ แกะ หรือกวางจะเล็มหน่อแขนงที่แตกใหม่ไม่ถึง ต่างกับไม้ตอฟืนที่มีหน่อแตกเตี้ยในระดับที่สัตว์เล็มถึง
 
แสงสว่างที่ตกกระทบพื้นดินได้มากกว่าเนื่องจากความเตี้ยของต้นเป็นตัวกระตุ้นให้พืชชั้นล่างแพร่กระจายได้มากขึ้นเนื่องจากปริมาณของแสงแดดที่ตกถึงพื้นได้มากกว่าต้นไม้สูง เป็นเหตุให้เกิดความหลากหลายของชนิดพืชพรรณของไม้พื้นล่าง อย่างไรก็ดี ในป่าปลูกที่แต่ก่อนมีการทำไม้ตัดเรือนยอดกันมากแต่ได้เลิกทำแล้วในปัจจุบันนั้นเกิดปรากฏการณ์ในลักษณะตรงกันข้าม โดยหน่อจะแตกออกทางข้างที่ระดับพื้นดินและบนลำต้นเติบโตมากจนเป็นกิ่งขนาดเท่าลำต้น ตัวอย่างดังกล่าวเกิดที่'''ป่าเอ็บปิง''' ([[:en:Epping Forest|Epping Forest]]) ในกรุง[[ลอนดอน]] อันเป็นผลจากการทำไม้ตัดเรือนยอดท่ีท่ทำกันมาตั้งแต่ปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ทำให้ปริมาณของแสงสว่างตกถึงพื้นน้อยมากเพราะจากการขึ้นอย่างหนาแน่นของไม้ตัดเรือนยอดเดิม
 
ไม้ตัดเรือนยอดที่ตัดสูงประมาณ 1 เมตร เรียกว่า “ไม้ตอ” (stubs) ใช้สำหรับทำเครื่องหมายในทุ่งไม้ตอฟืนหรือป่าปลูกอื่นๆ ไม้ตอมักใช้ไม่ได้สำหรับพื้นที่ที่มีทุ่งเลี้ยงสัตว์ เพราะหน่อแตกใหม่จะเตี้ยกว่าระดับเล็มของสัตว์ดังได้กล่าวมาแล้ว
 
[[Imageไฟล์:Dagobertshausen1aDagobertshausen1a.JPG|thumb|left|Pollarded (''geleitete'') [[linden]]s or limes (''Tilia x europaea''), Dagobertshausen, Germany]]
 
== ชนิด ==
ชนิดของพันธุ์ไม้ที่จะนำมาทำไม้ตัดเรือนยอดได้นั้นก็เช่นเดียวกันกับไม้ตอฟืน กล่าวคือต้องเป็นพันธุ์ไม้ชนิดลำต้นเหนือใบเลี้ยงซึ่งแตกหน่อด้านบนได้มากและเร็ว (epicormic growth) ไม้ชนิดนี้ซึ่งเป็นไม้ใบกว้างหลายชนิดมากแต่ไม่ใช่ไม้จำพวกต้นสนที่ไม่สามารถตัดลำต้นส่วนบนออกได้เนื่องจากตุ่มตาจำศีลที่อยู่ตามลำต้นสามารถแตกกิ่งใหม่ออกมาได้ ซึ่งแน่นอนที่สุดที่พันธุ์ไม้ที่ไม่ใช่ชนิดลำต้นเหนือใบเลี้ยงซึ่งไม่สามารถแตกกิ่งที่ลำต้นช่วงต่ำกว่าจุดตัดย่อมจะต้องตายไป เพราะไม่มีใบและกิ่งแตกใหม่ออกมา ต้นไม้ขนาดเล็กหลายชนิดก็ไม่เหมาะสำหรับการทำไม้ตัดเรือนยอด เพราะแทนที่เมื่อตัดเรือนยอดส่วนบนออกแล้วแทนที่มันจะแตกใบข้างบนกลับมาแตใบที่โคนต้นเหมือนไม้ตอฟืน ตัวอย่างต้นไม้ที่ทำไม้ตัดเรอืนยอดได้ในประเทศแถบเขตอบอุ่นมีไม้ใบกว้างหลายชนิดได้แก่ต้นบีช ([[:en:beech|beach]]), ต้นโอ๊ก ([[:en:oak|oak]]), ต้นเมเปิล ([[:en:maple|maple]]), แบล็กโลคัส (''[[:en:Robinia pseudoacacia|Robinia pseudoacacia]]''), ต้นฮอร์นบีม ([[:en:hornbeams|hornbeams]]), ต้นลินเด็น ([[:en:linden|linden]]) , ต้นเพลน (planes หรือ (''[[:en:Platanus|Platanus]]'), ต้นเกาลัดม้า ([[:en:horse chestnuts|horse chestnuts]] หรือ (''[[:en:Aesculus|Aesculus]]''), ต้นมัลเบอรี ([[:en:mulberries|mulberies]]) หรือ (''[[:en:Morus|Morus]]''), ต้นเรดบัด ([[:en:Redbud|Redbud]] หรือ (''[[:en:Cercis canadensis|Cercis canadensis]]''), ต้นไม้แห่งสวรรค์ (Tree of Heaven หรือ (''[[:en:Ailanthus altissima|Ailanthus altissima]]'') และต้นหลิว (Willows) หรือ (''[[:en:Salix|Salix]]'') ; แต่ก็มีไม้สนบางชนิดเช่น ต้นยิว ([[:en:yew|yew]] หรือ ''Taxus'').
 
มีการใช้เทคนิคไม้ตัดเรือนยอดดังกล่าวนี้ใน[[อัฟริกา]]ด้วยเช่นกันสำหรับ'''ต้นมอริงกา''' ([[:en:Moringa oleifera|Moringa oleifera]]) เพื่อให้ใบที่ใช้กินเป็นอาหารอยู่ในระดับต่ำเพื่อสะดวกในการเก็บเกี่ยวที่ง่าย การทำไม้ตัดแต่งเรือนยอดในงาน[[ภูมิสถาปัตยกรรม]]และใน [[การป่าไม้ในเมือง]] ในบางพื้นที่เช่นกัน สำหรับจัดการเพื่อคุมความสูงและขนาดของต้นไม้เพื่อความปลอดภัยแก่สาธารณชน ในการทำไม้ตัดเรือนยอดนี้จะมีการกำจัดกิ่งผุ กิ่งแห้ง เพื่อสุขภาพและความแข็งแรงของต้นไม้เอง และเพื่อความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินของมนุษย์ไปพร้อมๆ กัน รวมทั้งเป็นการสร้างความงามใน[[ฤดูใบไม้ผลิ]] การให้ร่มเงาใน[[ฤดูร้อน]]และการดูดซับ[[มลพิษ]] การทำไม้ตัดเรือนยอดอาจถือเป็นการ “ทำหนุ่มทำสาว” ให้แก่ต้นไม้ไปด้วย เช่นตัวอย่างที่ทำที่สะพานเรือแบรดฟอร์ดที่ต้นแพร์ (''[[:en:Pyrus calleryana|Pyrus calleryana]]'' "Bradford") ทีเมื่อยังอายุน้อยให้ดอกที่สพรั่งสวยงาม แต่เมื่อแก่กลับเปราะและมีเรือนยอดหนักที่อาจโค่นได้ง่าย จึงมีการทำการตัดเรือนยอดเพื่อแก้ไขปัญหา
เส้น 29 ⟶ 30:
 
 
== ที่มาและการใช้คำ ==
'''การตัด''' (poll) แต่เดิมเป็นคำกริยาที่หมายถึงการตัดผม แต่ภายหลังนำมาใช้กับการกระทำอย่างเดียวกันที่ทำกับกิ่งของต้นไม้หรือเขาของสัตว์ การทำโพลลาร์ดหรือการตัดยอดจึงหมายถึงคน สัตว์หรือสิ่งที่ถูกตัดส่วนบนออก ตัวอย่างเช่น วัวตัวผู้ที่ไม่มีเขาจะเรียกกันว่า “โพลลาร์ด” ซึ่งกลายเป็น[[คำนาม]]ไป แต่ต่อมาคำนามโพลลาร์ดได้กลายมาเป็นอาการกริยาของมันเองที่ใช้ว่า “โพลลาร์ดดิง” ซึ่งมักใช้กับการตัดถ้อยคำหรือตัดเนื้อความในร่างหรือคำกล่าวสุนทรพจน์ นอกจากนี้คำ “pollarding” ยังกลายเป็นคำที่ใช้แทนคำว่า “polling” ที่ใช้ในการป่าไม้แต่เดิมด้วย นอกจากนี้คำว่า pollard ยังใช้เป็นคำคุณศัพท์สำหรับไม้ตัดแต่งเรือนยอดในภาษาอังกฤษอีกด้วย เช่น “pollard trees” <ref>Oxford English Dictionary 1933: Poll (''v''), Pollard (''v''), Pollard (''sb2'') </ref>
 
== การทำไม้ตัดเรือนยอดในประเทศไทย ==
ความเข้าใจเกี่ยวกับ "'''การทำไม้ตัดเรือนยอด'''" อาจเรียกได้ว่ายังไม่มีเลยก็ได้ แต่กระนั้นก็มีการ "'''บั่นยอด'''" กำลังต้นไม้เกิดขึ้นทั้งในเมืองและตามทางหลวงทั่วประเทศ เป็นการปฏิบัติที่ผิดวิธีและยังขาดความรู้ความเข้าใจในเทคนิคการทำ "ไม้ตัดเรือนยอด" (pollarding) ดังกล่าวมาแล้วข้างต้น การกุดยอด-กุดกิ่งของต้นไม้ในลักษณะที่ปรากฎปรากฏในวิชา[[รุกขกรรม]]เรียกว่า "'''การบั่นยอด'''" (Tree topping) นั้นเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิด'''ความอัปลักษณ์ของต้นไม้ใหญ่ในเมือง'''และเป็นการก่ออันตรายแก่สาธารณะโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์
 
หน่วยงานที่ทำการ "บั่นยอด" ต้นไม้อยู่เป็นประจำได้แก่ หน่วยงานท้องถิ่นได้แก่[[กรุงเทพมหานคร]]ฯ [[เทศบาล]] [[องค์การบริหารส่วนตำบล]], [[การไฟฟ้านครหลวง]]และ[[การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค]] และ[[กรมทางหลวงแผ่นดิน]]และ[[กรมทางหลวงชนบท]] จึงเป็นที่น่าเสียดายที่ต้นไม้จำนวนนับไม่ถ้วนที่ตั้งใจปลูกเพื่อความสวยงามและความรื่นรมย์ได้ตายลงหรือมีรูปร่างพิกลพิการมากขึ้นเป็นลำดับจนเรียกกันว่า'''ตันไม้อัปลักษณ์''' หนทางแก้ไขมีทางเดียวซึ่งไม่ยากได้แก่การให้ความรู้ที่ถูกต้องแก่ผู้ปฏิบัติงาน
 
== ดูเพิ่ม ==
{{Wiktionary}}
* ไม้ตอฟืน ([[:en:Coppicing|Coppicing]])
เส้น 43 ⟶ 44:
* [[:en:Shredding (tree pruning technique)| Shredding]]
 
== อ้างอิง ==
{{reflist}}
 
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
{{commonscat}}
* [http://www.royalparks.gov.uk/press/current/press_release_56.cfm London UK Royal Parks]
* [http://www.maisonbotanique.com/dyn/12acte_2_read.pdf A brief review of pollards and pollarding in Europe by Helen Read of Burnham Beeches, National Nature Reserve (October 2006)]
[[Categoryหมวดหมู่:การป่าไม้]]
[[Categoryหมวดหมู่:ต้นไม้]]
[[Categoryหมวดหมู่:วิธีการและเครื่องมือการตัดแต่งต้นไม้]]
 
[[da:Stynede træer]]
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/การทำไม้ตัดเรือนยอด"