ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาอีสาน"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ย้อนการแก้ไขที่ 10087619 สร้างโดย AnuwatKhamsri (พูดคุย)
ป้ายระบุ: ทำกลับ ถูกย้อนกลับแล้ว
AnuwatKhamsri (คุย | ส่วนร่วม)
ย้อนการแก้ไขที่ 10087620 สร้างโดย Potapt (พูดคุย)
ป้ายระบุ: ทำกลับ ถูกย้อนกลับแล้ว
บรรทัด 25:
'''ภาษาอีสาน'''<ref>{{cite news |title=กลุ่มชาติพันธุ์ : ลาวอีสาน |url=https://www.sac.or.th/databases/ethnic-groups/ethnicGroups/62 |accessdate=13 January 2022 |work=ศูนย์ข้อมูลมานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)}}</ref> หรือ '''ภาษาลาวอีสาน'''<ref>{{Cite web|date=2020-04-19|title=ภาษาลาวอีสานที่ถูกกำกับโดยศูนย์กลางอำนาจส่วนกลาง|url=https://theisaanrecord.co/2020/04/19/central-thai-and-isaan-languages/|website=เดอะอีสานเรคคอร์ด|language=th}}</ref> หรือที่นิยมกล่าวถึงในเอกสารราชการไทยว่า '''ภาษาไทยถิ่นอีสาน'''<ref>{{cite journal |first1=วิไลศักดิ์ |last1= กิ่งคำ |title=ภาษาไทยถิ่นอีสาน : มรดกวัฒนธรรมบ้านเกิด |journal=วารสารภาษาไทยและวัฒนธรรมไทย |date=2007 |volume=1 |issue=1 |pages=58-75 |url=https://kukr2.lib.ku.ac.th/kukr_es/kukr/search_detail/result/200055}}</ref> เป็นการพัฒนาในท้องถิ่นของ[[ภาษาลาว]]ในประเทศไทย ผู้พูดในท้องถิ่นยังคงคิดว่าเป็นภาษาลาว<ref name="Identity">Keyes, Charles F. (1966). "Ethnic Identity and Loyalty of Villagers in Northeastern Thailand". ''Asian Survey''.</ref> รัฐบาลไทยยอมรับภาษานี้เป็นสำเนียงภาษาไทย ทั้งชาวไทยและลาวมีความเข้าใจร่วมกันยาก เพราะแม้ว่าจะมีคำร่วมเชื้อสายในพจนานุกรมกว่าร้อยละ 80 ทั้งลาวและอีสานมีระดับเสียงวรรณยุกต์ที่ต่างกันมากและมักใช้คำจากภาษาไทย จึงทำให้เกิดการขัดขวางความเข้าใจระหว่างกันโดยไม่มีการเปิดรับก่อน<ref name="DraperJ2004">{{cite journal |last1 = Draper |first1 = John |year = 2004 |title = Isan: The planning context for language maintenance and revitalization |journal = Second Language Learning and Teaching |volume = 4 |url = http://www.apacall.org/member/sonjb/sllt/4/Draper04.html |url-status = dead |archive-url = https://web.archive.org/web/20140311070346/http://www.apacall.org/member/sonjb/sllt/4/Draper04.html |archive-date = 2014-03-11 }}</ref>
 
ภาษาไท(Esan Thai)       vs ภาษากลาง(Central plains Thai)
ภาคอีสานมีบริเวณทางการเกษตรเป็นจำนวนมากและเป็นหนึ่งในภาคที่ยากจนและพัฒนาช้าที่สุดในประเทศไทย ด้วยชาวภาคอีสานหลายที่คนที่ไม่ค่อยมีการศึกษามักไปทำงานที่กรุงเทพหรือเมืองอื่นและแม้แต่ต่างประเทศในฐานะคนงาน, คนทำอาหาร, คนขับแท็กซี, คนงานก่อสร้าง และอื่น ๆ รวมกับอคติทางประวัติศาสตร์อย่างเปิดเผยต่อชาวภาคอีสานและภาษาของพวกเขา ได้เป็นเชื้อเพลิงของความเข้าใจในแง่ลบในภาษานี้ ตั้งแต่กลางศตวรรษที่ 20 ตัวภาษาได้เปลี่ยนภาษาไปเป็นภาษาไทยอย่างช้า ๆ ส่งผลถึงความอยู่รอดของภาษา<ref>Simpson, A. & Thammasathien, N. (2007). "Thailand and Laos", Simpson, A. (ed.) in ''Language and National Identity in Asia''. Oxford: Oxford University Press. (p. 401).</ref><ref>Chanthao, R. (2002). ''Code-mixing between Central Thai and Northeastern Thai of the Students in Khon Kaen Province''. Bangkok: Mahidol University.</ref> อย่างไรก็ตาม ด้วยมุมมองที่ผ่อนคลายลงในช่วงปลายศตวรรษที่ 20 เป็นต้นมา ทางนักวิชาการไทยในมหาวิทยาลัยในภาคอีสานได้ดำเนินงานวิจัยเกี่ยวกับภาษานี้ โดยบางส่วนได้เริ่มมีผลในการช่วยรักษาภาษาที่กำลังหายไป อุปถัมภ์ด้วยการเติบโตในด้านการรับรู้และชื่นชมวัฒนธรรม, วรรณกรรม และประวัติศาสตร์ท้องถิ่น<ref name="Toad">Phra Ariyuwat. (1996). ''Phya Khankhaak, the Toad King: A Translation of an Isan Fertility Myth in Verse .'' Wajuppa Tossa (translator). (pp. 27–34). Lewisburg, PA: Bucknell University Press.</ref><ref name="DraperJ2004"/>
 
ไตลาวไตลื้อยุคหลังอนุวงศ์    กรุงเทพฯพระนครมอญขอมเจ็กอยุธยา
 
ทวารวดีกลางควบกล้ำกระดกลิ้นราบลุ่มเจ้าพระยาท่าจีนแม่กลอง
 
ไผ (Pai)                              ใคร
 
แซ่บ(xap)                            อเหร็ดอร่อย หรอยแรง
 
นัว(nua)                               กลมกล่อม
 
อีหยัง(iyang)                        อะไร หวาพรือ
 
ฮู้(Hoo).                               รู้ ทราบ
 
ฮ้อง(Hong)                          ร้อง
 
ฮุ่ง(Hung)                            อรุณ(รุ่ง)
 
เฮา(Hao).                            เรา              
 
ถ่อง(Thong).                       คล่องแคล่ว ชำนาญ ชับพรึด
 
ถั่ง(Tang).                            กระทุ้ง  
 
ดู๋(du)                                  ขยัน
 
ตีง(teeng)                           ขยับ เคลื่อน กระเถิบ
 
ฮัก(hag).                             รัก
 
ฮาก(Hag)                            ราก
 
แก่น(Kaen)                         กระพี้
 
เมี่ยง(Miang).                      กรุง  
 
เวียง(wiang).                       พระนคร(1กรุงเทพฯ 2นครธม)
 
ลาวเวียงโพธาราม                  ไตลาวไตลื้อยุคหลังอนุวงศ์                                                    
 
เวียงพิงค์เวียงจันทน์               เชียงใหม่เวียงจันทน์    
 
แปน(pan).                          สะอาดสะอ้าน เรียบ ราบคาบ
 
เกี้ยง(Giang).                       สะอาด
 
แพง(paeng).                       สงวน
 
แจ้ง(Jaeng)                         สว่าง
 
เสี่ยว(Xiaow)                       สหาย เกลอ
 
งาม(ngam).                         สง่า สแอ(สวย)
 
คำ(Kham)                           สุพรรณ สุวรรณ กาญจนา(ทอง)
 
หอคำ                                   พระราชตำหนัก
 
หอคำเชียงทอง                      พระราชวังหลวงพระบาง
 
กิน(Gin).                              เสวย
 
เป็นตาแซ่บ(Pen Ta Xap)      น่าอเหร็ดอร่อย น่ารับประทาน
 
เป็นตาอ่อนซอน(On-Xon)      น่าประทับใจปลาบปลื้มตราตรึง
 
เป็นตาฮัก(Hag).                    น่ารัก
 
เว้า(wao).                             ตรัส ดำรัส
 
ม่วน(muan).                         สละสลวยไพเราะเพราะพริ้ง
 
ม่วน(muan).                         สนุกสนาน
 
เว้าม่วนเว้าหวาน                    พูดจาไพเราะเสนาะหู
 
งาม(ngam)                          สง่าสุแอ(สวย)
 
งัน(ngan).                            ฉลองเฉลิม สมโภช
 
งึด(ngued).                         ฉงน อัศจรรย์ใจmind-blowing
 
หมั่น(mun).                          กระปรี้กระเปร่า  
 
ยฮ่าง(yhang).                      ดำเนิน เดิน        
 
ยุฮู้(Yhu)                              ผลัก ผดุง
 
ยไฮ่(Yhai)                            เจริญ        
 
แม่น(Man)                            จริง
 
อีหลีบ่(E-lee-bo)                    จริงรึ
 
อิหยังก่(E-Yang-go)              อะไรนะ
 
บ่เข้าท่า                                 มิบังควร  
 
ว่าซั่นบ่(wa xun).                   กระนั้นหรือ
 
จั่งใด๋(Jang dai).                   อย่างไร พรั่นพรือ
 
ถ่อง(Thong).                         คล่องแคล่ว/ชับพรึด
 
ป่อง(Pong).                          ฉลาดเฉลียว ชำนาญ
 
ป่อง(Pong).                          สะดวก ถนัด
 
ป่วง(puang)                          เสียสติ สรวล
 
ตีง(teeing).                           ขยับ เคลื่อน กระเถิบ
 
เอิ้น(earn).                            เรียก กล่าว
 
เอิ้นว่าอีหยังก่?                       เรียกว่าอะไรนะครับ?
 
ยฮ่าง(yhang).                       เดิน ดำเนิน
 
อ้าย(ai).                                ทำศัพท์    
 
ทาง(tang).                            ถนน
 
ป่อง(pong).                          ถนัด สะดวก
 
เทียว(tiao).                           เสด็จ
 
ดู๋(Du).                                  ขยัน
 
ตีง(teeing).                          ขยับ
 
ดั๋ง(dang)                             จมูก
 
ตี้(Tee).                                 หรอ รึ
 
ตี้(ti).                                    รึ หรอ
 
==สำเนียง==