นกเปลือกไม้
| นกเปลือกไม้ | |
|---|---|
| |
| นกเปลือกไม้ ที่เชียงใหม่ | |
| สถานะการอนุรักษ์ | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | สัตว์ |
| ไฟลัม: | สัตว์มีแกนสันหลัง |
| ชั้น: | สัตว์ปีก |
| อันดับ: | Passeriformes |
| วงศ์: | Certhiidae |
| สกุล: | Certhia |
| สปีชีส์: | manipurensis |
| ชื่อทวินาม | |
| Certhia manipurensis Hume, 1881 | |
.jpg)
นกเปลือกไม้ (อังกฤษ: Manipur treecreeper หรือ Hume's treecreeper; ชื่อวิทยาศาสตร์: Certhia manipurensis) เป็นนกขนาดเล็กที่ไต่หากินตามแนวดิ่งของเปลือกลำต้นของต้นไม้ใหญ่ ในป่าดิบเขาและป่าเบญจพรรณ มีปากเรียวแหลมยาวและโค้ง ลำตัวสีน้ำตาลลาย หางยาวช่วยในการค้ำยันต้นไม้ขณะไต่ นกเปลือกไม้ (C. manipurensis) แยกเป็นชนิดใหม่ออกจากนกเปลือกไม้สิกขิม (C. discolor) จากสีโทนส้มที่โดดเด่นที่คางและก้น รวมทั้งเสียงร้องที่ลากยาวกว่า และยังเป็นชนิดเดียวในวงศ์นกเปลือกไม้ (Certhioidea) ที่ถูกจัดให้เป็นนกประจำถิ่นของประเทศไทย[2] มีถิ่นอาศัยทางตอนเหนือของไทยที่ติดกับลาวและพม่า ได้แก่ที่ตาก แม่ฮ่องสอน และน่าน
อนุกรมวิธาน
นกเปลือกไม้ ได้รับการอธิบายแยกชนิดพันธุ์ใหม่ออกจากนกเปลือกไม้สิกขิม (C. discolor) เมื่อปีึค.ศ. 1881 โดยอัลลัน ออคตาเวียน ฮูม (Allan Octavian Hume) นักธรรมชาติวิทยาชาวอังกฤษที่ทำงานในอินเดีย[3] จากความแตกต่างของสี เสียงร้อง[4] ระดับความสูงของถิ่นอาศัย และได้รับการยืนยันจากการตรวจทางพันธุกรรม
ชื่อสามัญ "Hume's" ได้รับการตั้งเพื่อเป็นเกียรติแก่ อัลลัน ออคตาเวียน ฮูม อีกด้วย แต่โดยทั่วไปในหลายภาษาเรียก "นกเปลือกไม้มณีปุระ" (Manipur treecreeper)[3][4] จากถิ่นกำเนิด (type locality) ในมณีปุระ[4] หรือเรียกนกเปลือกไม้พม่าในบางครั้ง
วงศ์นกเปลือกไม้มี 2 สกุลคือ สกุล Salpornis มี 2 ชนิดแต่ไม่พบในประเทศไทย และ สกุล Certhia มี 9 ชนิดซึ่งกระจายพันธุ์ในทวีปแอฟโฟร-ยูเรเชีย (โลกเก่า) โดยเฉพาะในแถบเทือกเขาหิมาลัยและเทือกเขาใกล้เคียง (มีเพียงชนิดเดียวที่พบในอเมริกาคือ Certhia americana) โดยในวงศ์นกเปลือกไม้มีชนิดเดียวที่พบในประเทศไทย คือ Certhia manipurensis
ชนิดย่อย
- Certhia manipurensis manipurensis – พบในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดีย โดยเฉพาะในแถบตอนใต้ของแม่น้ำพรหมบุตร ในช่วงรัฐอัสสัมต่อกับพรมแดนทางตะวันตกของพม่า[5]
- Certhia manipurensis shanensis – กระจายพันธุ์ในทางตะวันออกเฉียงเหนือของพม่า (รัฐฉาน) ไปจนถึงมณฑลยูนนานของจีน ประเทศไทยและพรมแดนทางตะวันตกเฉียงเหนือของเวียดนามที่ติดกับจีน[6]
- Certhia manipurensis meridionalis – พบได้ที่ภาคใต้ของเวียดนาม ในที่ราบสูงดาลัด[7]
- Certhia manipurensis laotiana – อาศัยเฉพาะในลาวตอนเหนือ บริเวณที่ราบสูงเชียงของ[8]
ลักษณะทางชีววิทยาและพฤติกรรม
ลำตัวป้อม ยาวประมาณ 14 ซม. น้ำหนัก 9-11 กรัม[9] ปากเรียวแหลม ค่อนข้างยาวและโค้งเล็กน้อย แถบหน้าน้ำตาลดำ มีคิ้วน้ำตาลเทาอ่อน ขนลำตัวด้านบนน้ำตาลมีลายดำและน้ำตาลอ่อน หางน้ำตาลแดงค่อนข้างยาว ใช้ในการค้ำยันต้นไม้ ลำตัวด้านล่างเทาอ่อน คอและก้นมีสีน้ำตาลแกมส้ม ซึ่งเป็นลักษณะทางกายภาพเด่นที่ทำให้แยกออกจาก นกเปลือกไม้สิกขิม (Sikkim Treecreeper) ที่มีสีมอ ๆ[10]
เป็นนกที่ไต่หาตัวอ่อนแมลงกินตามแนวดิ่งของเปลือกลำต้นของต้นไม้ใหญ่ ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ "นกเปลือกไม้" ในภาษาไทย และ "Treecreeper" หรือนักไต่ต้นไม้ในภาษาอังกฤษ อาจพบเป็นฝูงเป็นครั้งคราวในช่วงฤดูผสมพันธุ์ มักร้องเสียง "ชิว - จิ๊ด" (เสียงกลาง - สูง) ซ้ำ ๆ เป็นจังหวะลากยาว และช้ากว่าของนกเปลือกไม้สิกขิม[10]
การแพร่กระจายพันธุ์และนิเวศวิทยา
นกเปลือกไม้อาศัยในบริเวณตีนเขาไปจนถึงภูมิภาคภูเขาสูงและกึ่งหุบเขา ในป่าดิบเขาและป่าเบญจพรรณที่ความสูง 1,300 เมตรขึ้นไป ซึ่งค่าเฉลี่ยช่วงความสูงต่ำกว่านกเปลือกไม้สิกขิม[10] เขตการแพร่กระจายพันธุ์ตั้งแต่ทางตะวันตกสุดคือ ตอนใต้ของแม่น้ำพรหมบุตร ในช่วงรัฐอัสสัม ไปจนถึงมณฑลยูนนานของจีน ลาว ไทย และสุดทางตะวันออกในตอนใต้ของเวียดนาม[10]
นกเปลือกไม้มีขนาดช่วงกระจายพันธุ์ที่กว้าง ทำให้ไม่เข้าข่ายเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ (Vulnerable species - VU) แม้ว่าแนวโน้มจำนวนประชากรจะลดลง นกเปลือกไม้จึงได้รับการประเมินว่ามีความกังวลน้อยที่สุด[11]
ในประเทศไทย
พบไต่หากินในแนวตั้งตามลำต้นของต้นไม้ใหญ่ในป่าดิบและป่าเบญจพรรณ ที่ความสูง 1,300 เมตรขึ้นไป มีรายงานการพบบนเทือกเขาสูงในป่าตะวันตก จังหวัดตาก และอุทยานแห่งชาติดอยภูคา จังหวัดน่าน[12][13] ดอยลางและดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่[14][15]
อ้างอิง
- ↑ BirdLife International (2012). "Cinclus pallasii". IUCN Red List of Threatened Species. 2012. สืบค้นเมื่อ 26 November 2013.
- ↑ นกเปลือกไม้ Hume’s Treecreeper ภาพถ่ายนกทุกชนิดที่พบในประเทศไทย. 12 กันยายน 2556.
- ↑ 3.0 3.1 Hume's treecreeper Species of Thailand. Thai National Parks, สืบค้นเมื่อ 3 มีนาคม 2564.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Burmese Tree-Creeper Certhia manipurensis Hume, 1881 Avibase. สืบค้นเมื่อ 3 มีนาคม 2564.
- ↑ Burmese Tree-Creeper (nominate) Avibase. สืบค้นเมื่อ 2 มีนาคม 2564.
- ↑ Burmese Tree-Creeper (shanensis) Avibase. สืบค้นเมื่อ 2 มีนาคม 2564.
- ↑ Burmese Tree-Creeper (meridionalis) Avibase. สืบค้นเมื่อ 2 มีนาคม 2564.
- ↑ Burmese Tree-Creeper (Lao) Avibase. สืบค้นเมื่อ 2 มีนาคม 2564.
- ↑ Simon Harrap. Hume's Treecreeper Certhia manipurensis The Cornell Lab of Ornithology - Birds of the World, 4 มีนาคม 2563.
- ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 นกเปลือกไม้ eBird. สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2564.
- ↑ Manipur Treecreeper Certhia manipurensis BirdLife International. สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2564.
- ↑ นกเปลือกไม้ Scientific Name Certhia manipurensis (Hume, 1881) ด่านตรวจสัตว์ป่าปาดังเบซาร์. 12 ธันวาคม 2562.
- ↑ Hume's Treecreeper ( Certhia manipurensis (Hume, 1881) ) Bird of Lower Northern Thailand. สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2564.
- ↑ นกเปลือกไม้ Hume's Treecreeper Birds of Thailand: Siam Avifauna. สืบค้นเมื่อ 2 มีนาคม 2564.
- ↑ Hume's Treecreeper · Certhia manipurensis · Hume, 1881 Xeno - Canto. สืบค้นเมื่อ 3 มีนาคม 2564.