พระเสื้อเมือง บ้างเรียก ผีเสื้อเมือง หรือ ผีเสื้อ เป็นเทวดาผู้รักษาบ้านเมือง เป็นอมนุษย์จำพวกหนึ่ง มีการสร้างเทวรูปพระเสื้อเมืองประจำกรุงเทพมหานคร เป็นรูปหล่อสัมฤทธิ์ปิดทอง สูง 93 เซนติเมตร

พระเสื้อเมือง
พระเสื้อเมืองในศาลหลักเมือง กรุงเทพมหานคร
เป็นที่บูชาในศาสนาผี
ส่วนเกี่ยวข้องเทพพื้นเมือง
เป็นที่นับถือในประเทศไทย

ประวัติ แก้

คติพระเสื้อเมืองถูกพัฒนามาจากคติความเชื่อเรื่อง "ผีเสื้อ" ในศาสนาผี ซึ่งเป็นศาสนาพื้นเมืองดั้งเดิมของกลุ่มชาติพันธุ์ที่ใช้ภาษากลุ่มไท ทั้งไทยสยาม ลาว ไทลื้อ ไทใหญ่ ไทคำตี้ และไทเขิน[1]

ผีเสื้อในที่นี้คือคำเดียวกับคำว่า "ผีเชื้อ"[2] แปลว่า "ผีรักษาท้องถิ่น" หรือ "ผีเจ้าที่"[3] จัดเป็นผีบรรพบุรุษอย่างหนึ่ง เพราะเป็นบรรพบุรุษที่อพยพเข้ามาตั้งแต่ยุคสร้างบ้านแปงเมือง ลูกหลานจึงสร้างศาลไว้บูชาประดุจศาลประจำตระกูล[2] ตามชนบทจะมี "ผีเสื้อบ้าน" คือผีรักษาหมู่บ้าน และ "ผีเสื้อเมือง" หรือ "ผีหลวง" คือผีรักษาเมืองเป็นต้น[3] ส่วนผีเสื้อที่อยู่ในเมืองหลวงจะถูกเรียกว่า "พระเสื้อเมือง" เพื่อลดกลิ่นอายของความเป็นผีลง[2] ในอดีตศาลของผีเสื้อในชาวไททุกกลุ่มจะไม่มีการประดิษฐานรูปเคารพใด ๆ ไว้ในศาลเลย มีแต่ศาลเปล่าโล่ง ๆ[4]

อ้างอิง แก้

  1. เสมอชัย พูลสุวรรณ. รัฐฉาน (เมืองไต):พลวัติของชาติพันธุ์ในบริบทประวัติศาสตร์และการเมืองร่วมสมัย. กรุงเทพฯ : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), 2552, หน้า 28
  2. 2.0 2.1 2.2 เสฐียรโกเศศ. ผีสางเทวดา. กรุงเทพฯ : เอเธนส์บุ๊คส์ (1997), 2549, หน้า 47
  3. 3.0 3.1 จิตร ภูมิศักดิ์. ความเป็นมาของคำสยาม, ไทย ลาว และขอม และลักษณะทางสังคมของชื่อชนชาติ. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ : ชนนิยม, 2556, หน้า 365
  4. เสมอชัย พูลสุวรรณ. รัฐฉาน (เมืองไต):พลวัติของชาติพันธุ์ในบริบทประวัติศาสตร์และการเมืองร่วมสมัย. กรุงเทพฯ : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), 2552, หน้า 30

แหล่งข้อมูลอื่น แก้