พระเจ้าอู่ติง (จีน: 武丁; จึ เจา) เป็นกษัตริย์แห่งราชวงศ์ชาง พระองค์ทรงครองราชย์ราวปี 1250–1192 ก่อนคริสต์ศักราช[1] แต่ในบันทึกโบราณได้บันทึกว่าพระองค์ทรงครองราชย์ราวปี 1324–1266 ก่อนคริสต์ศักราช[2]

พระเจ้าอู่ติง
Wu Ding 武丁
King of Shang dynasty
ครองราชย์1250 - 1192 BC (58 years)
สวรรคต1192 ก่อนคริสต์ศักราช
คู่อภิเษกฟู ห่าว
ฟู จิง
พระราชบุตรจู่ จี
จู่ เกิง
จู่ เจี่ย
พระนามเต็ม
Family name: จึ (子)
Given name: เจา (昭)
พระมรณนาม
อู่ติง (武丁)
วัดประจำรัชกาล
เกาจง (高宗)

พระเจ้าอู่ติงเป็นคนแรกใน ประวัติศาสตร์ราชวงศ์จีน ว่าได้รับการยอมรับในบันทึกประวัติศาสตร์ร่วมสมัย ประชุมพงศาวดารในราชวงศ์ชางได้ถูกรวบรวมโดยนักประวัติศาสตร์ในภายหลัง โดยมีความเชื่อมาตลอดว่าเรื่องราวมีมากกว่าแค่ตำนาน จนกระทั่งได้พบกับบันทึกคำพยากรณ์ ที่ถูกจารึกลงบนกระดูกที่ถูกฝังใต้ดิน ในเรื่องวันเวลาของรัชกาล และชากปรักหักพังของ หยิน (ซินอวี่) (ร่วมสมัยใกล้เคียงกับ Anyang) ในปี 1899[3]

พระราชประวัติ แก้

ในปีที่หกของการครองราชย์ของ พระเจ้าเสี่ยวอี่ พระราชบิดา พระองค์ถูกพระราชบิดารับสั่งให้ไปอยู่ด้วย พระองค์ก็ได้เสด็จไป และได้ศึกษาอยู่กับก้านผาน ในปีแรก ๆ ที่พระองค์ได้พบกับประชาชนทั่วไป ทำให้พระองค์คุ้นเคยกับปัญหาของประชาชน

ใน บันทึกประวัติศาสตร์อันยิ่งใหญ่ ที่ ซือหม่า เชียน บันทึกไว้ ระบุว่า พระองค์ทรงเป็นกษัตริย์องค์ที่ 22 แห่งราชวงศ์ชาง พระองค์ครองราชย์ต่อจาก พระเจ้าเสี่ยวอี่ พระราชบิดา (小乙) แต่ในจารึกคำพยากรณ์บนกระดูกระบุว่าพระองค์เป็นกษัตริย์องค์ที่ 21[4][5] พระองค์ทรงเสวยราชย์ในปีติงเว่ย์ (丁未) โดยมี กาน ผาน (甘盤) เป็นเสนาบดี

เขาได้สร้างความจงรักภักดีของเมืองใกล้เคียงโดยพระองค์ทรงแต่งงาน กับผู้หญิงคนหนึ่งของแต่ละเมือง พระองค์ทรงเข้าสยุมพร และแต่งตั้งพระนางฟู่ ห่าว ให้ก้าวข้ามจากลำดับชั้นของสังคมทาสในการผ่านตำแหน่งสู่นายพล และมหาปุโรหิตระดับสูง[6] ส่วนมเหสีอีกองค์ของพระเจ้าอู่ติง คือ พระนางฟูจิง นั้นมีหน้าที่รับผิดชอบด้านเกษตรกรรม[7]

ในปีที่ยี่สิบห้าของการครองราชย์ของพระองค์ รัชทายาทจู่ จี สิ้นพระชนม์ในพื้นที่ห่างไกลหลังจากถูกเนรเทศ

ในปีที่ยี่สิบเก้าแห่งรัชกาลของพระองค์ พระองค์ได้ประกอบพิธีกรรมบูชา พระเจ้าชางทัง ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ชาง ที่พระอารามหลวง ขณะนั้นมีไก่ป่าตัวหนึ่งยืนอยู่บนเรือที่ทำด้วยทองสัมฤทธิ์ ทำให้พระองค์ทรงพิโรธมาก พระองค์ทรงประณามข้าราชบริพารที่ทำการบกพร่อง และเขียนบทความชื่อว่า "Day of the Supplementary Sacrifice to Gao Zong"

ในปีที่สามสิบสองแห่งการครองราชย์ของพระองค์พระองค์ทรงเสด็จยกทัพไปกุ้ยฟง (鬼方) ทำสงครามอยู่ 3 ปีจึงพ่ายแพ้ ตี้ (氐) และเชียง (羌) คนเถื่อนได้ส่งราชทูตมาเพื่อเจรจาสงบศึก

ต่อมา ในปีที่ 43 ข้าศึกได้ส่งกองกำลังมาพิชิตต้าเผิง และได้ยกทัพมาตีเมืองทันเหว่ยในอีก 7 ปีให้หลัง

พระองค์เสียชีวิตในปีที่ห้าสิบเก้าของรัชสมัยของพระองค์ ตามแหล่งข้อมูลที่มีอยู่ทั้งหมด กล่าวได้ว่า พระองค์ได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางว่าเป็นหนึ่งในกษัตริย์ที่ดีที่สุดของราชวงศ์ชาง หลังจากพระองค์เสด็จสวรรคต พระเจ้าสู่เกิง ราชโอรสขึ้นเสวยราชย์ต่อไป

อ้างอิง แก้

  1. Thorp, Robert L. (2006). China in the Early Bronze Age: Shang Civilization. University of Pennsylvania Press. ISBN 0812239105.
  2. S J Marshall (14 December 2015). The Mandate of Heaven: Hidden History in the Book of Changes. Taylor & Francis. p. 145. ISBN 978-1-317-84928-5.
  3. Bai, Shouyi (2002). An Outline History of China. Beijing: Foreign Language Press. ISBN 7-119-02347-0.
  4. "The Shang Dynasty Rulers". China Knowledge. สืบค้นเมื่อ 7 August 2007.
  5. "Shang Kingship And Shang Kinship" (PDF). Indiana University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 9 April 2008. สืบค้นเมื่อ 7 August 2007.
  6. "Woman General Fu Hao". All China Women's Federation. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 August 2009. สืบค้นเมื่อ 4 August 2007.
  7. Zeng 曾, Wenqing 文清 (1993). "关于"司母戊""司母辛"大方鼎的"司"字质疑" [On the question of the si character on the Simuwu-Simuxin great square ding]. Huaihua Shizhuan Xuebao (ภาษาจีน). 21 (4): 71–73.
ก่อนหน้า พระเจ้าอู่ติง ถัดไป
พระเจ้าเสี่ยวอี่   พระมหากษัตริย์จีน
(1253 - 1263 ปีก่อนคริสตกาล)
  พระเจ้าสู่เกิง|}