พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุประดิษฐ วรฤทธิราชมหามกุฏ บุรุษยรัตนราชวโรรส กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร (26 พฤษภาคม พ.ศ. 2367 – 4 ธันวาคม พ.ศ. 2405) พระนามเดิม หม่อมเจ้าสุประดิษฐ เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 2 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อย ในรัชกาลที่ 4 (ธิดาของพระอินทร์อภัย (พระราชโอรสในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี)) ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน 6 แรม 14 ค่ำ ปีวอกฉศก จ.ศ. 1186 ตรงกับวันที่ 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2367 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย พระองค์เป็นพระโอรสหนึ่งในสองพระองค์ที่ประสูตินอกเศวตฉัตร (อีกพระองค์หนึ่งคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส) แรกประสูติ เป็น หม่อมเจ้าสุประดิษฐ พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามงกุฎ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงสถาปนาขึ้นเป็น “พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าสุประดิษฐ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ
กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4
พระองค์เจ้าชั้นเอก
หม่อมหม่อมจิ๋ม
หม่อมบาง
หม่อมแช่ม
พระบุตร14 พระองค์
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดาเจ้าจอมมารดาน้อย ในรัชกาลที่ 4
ประสูติ26 พฤษภาคม พ.ศ. 2367
สิ้นพระชนม์4 ธันวาคม พ.ศ. 2405 (38 ปี)

ภายหลัง พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาพระองค์ขึ้นเป็น กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร กำกับราชการกรมพระคลังมหาสมบัติ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุประดิษฐ วรฤทธิราชมหามกุฏ บุรุษยรัตนราชวโรรส กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร สิ้นพระชนม์เมื่อวันพฤหัสบดี เดือนอ้าย ขึ้น 13 ค่ำ ปีจอจัตวาศก จ.ศ. 1224 ตรงกับวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2405 สิริพระชันษา 38 ปี เป็นต้น ราชสกุลสุประดิษฐ

พระโอรส-พระธิดา แก้ไข

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร มีหม่อม 3 คน ได้แก่

  • หม่อมจิ๋ม
  • หม่อมบาง
  • หม่อมแช่ม

มีพระโอรส 5 องค์ และมีพระธิดา 1 พระองค์ กับ 8 องค์ รวม 14 พระองค์/องค์ ได้แก่

ลำดับ พระรูปและพระนาม พระมารดา ประสูติ สิ้นพระชนม์ พระชันษา คู่สมรส
1
 
หม่อมเจ้าสถิตย์เสถียร
ไม่มีข้อมูล 30 มกราคม พ.ศ. 2393[1] 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2474 81 ปี 7 วัน หม่อมเลื่อม
2
 
หม่อมเจ้าหญิงจันทร
ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล พ.ศ. 2447 ไม่มีข้อมูล พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบงกช
3
 
พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงแก้วกัลยาณี
หม่อมจิ๋ม พ.ศ. 2392 3 ธันวาคม พ.ศ. 2456 63 ปี 235 วัน ถึง 64 ปี 234 วัน หม่อมเจ้าเดช นพวงศ์
4
 
หม่อมเจ้าหญิงใหญ่
ไม่มีข้อมูล พ.ศ. 2396 ก่อน 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468[1] ไม่เกิน 72 ปี 203 วัน
5
 
หม่อมเจ้าหญิงโสภา หรือโสภานารีรัตน
ไม่มีข้อมูล พ.ศ. 2396 2 ตุลาคม พ.ศ. 2449 52 ปี 173 วัน ถึง 53 ปี 172 วัน
6
 
หม่อมเจ้าหญิงสฤกษาสัณฐาน
ไม่มีข้อมูล พ.ศ. 2396 13 มกราคม พ.ศ. 2452 54 ปี 276 วัน ถึง 55 ปี 275 วัน
7
 
หม่อมเจ้าหญิงผกา หรือพวงผกา
ไม่มีข้อมูล พ.ศ. 2396 ก่อน 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468[1] ไม่เกิน 72 ปี 203 วัน
8
 
หม่อมเจ้าหญิงสยุมยุพี หรือยุพี
หม่อมบาง พ.ศ. 2398 12 มีนาคม พ.ศ. 2431 31 ปี 334 วัน ถึง 32 ปี 333 วัน
9
 
หม่อมเจ้าสง่างาม
หม่อมแช่ม พ.ศ. 2400 23 เมษายน พ.ศ. 2460 59 ปี 11 วัน ถึง 60 ปี 10 วัน หม่อมแช่ม
หม่อมมี
หม่อมละม้าย
หม่อมเยื้อน
หม่อมเขียน
หม่อมพลู
10
 
หม่อมเจ้าปิยะภักดีนาถ
หม่อมบาง 15 มกราคม พ.ศ. 2401[1] 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2471 70 ปี 126 วัน
11
 
หม่อมเจ้าหญิงวงแข หรือดวงแข
หม่อมบาง พ.ศ. 2405 2 กันยายน พ.ศ. 2453 47 ปี 143 วัน ถึง 48 ปี 142 วัน
12
 
หม่อมเจ้าหญิงกมลมาต
ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล ก่อน 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468[1] ไม่มีข้อมูล
13
 
หม่อมเจ้างาม
ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล ก่อน 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468[1] ไม่มีข้อมูล
14
 
หม่อมเจ้าเล็ก
ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล ก่อน 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468[1] ไม่มีข้อมูล

พระนัดดา แก้ไข

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร มีพระนัดดารวม 31 คน ดังนี้

  • หม่อมเจ้าสถิตย์เสถียร สุประดิษฐ์ มีโอรสธิดา 7 คน ได้แก่
    • หม่อมราชวงศ์จันทรคาธ สุประดิษฐ์
    • หม่อมราชวงศ์ขจร สุประดิษฐ์
    • หม่อมราชวงศ์หญิงศรีสวาสดิ์ นพวงศ์ สมรสกับหลวงบวรวาที (หม่อมราชวงศ์โต๊ะ นพวงศ์)
    • หม่อมราชวงศ์รัตน์ สุประดิษฐ์
    • หม่อมราชวงศ์หญิงทิพาภรณ์ ไชยาคำ สมรสกับพระยาภูวนัยสนิท (อุ่น ไชยาคำ)
    • หม่อมราชวงศ์ฉวีวรรณ สุประดิษฐ์
    • จ่าโขนเชิดประทีปใน (หม่อมราชวงศ์อนุสรณ์ สุประดิษฐ์)
  • หม่อมเจ้าหญิงจันทร นพวงศ์ มีโอรสธิดา 7 คน ได้แก่
    • หม่อมราชวงศ์หญิงอุบล นพวงศ์
    • หม่อมราชวงศ์หญิงกลาง นพวงศ์
    • หม่อมราชวงศ์หญิงจงกล พรหมปิณฑะ สมรสกับจ่าใจแกว่น (สวัสดิ์ พรหมปิณฑะ)
    • หลวงศิวพันธ์นิภาธร (หม่อมราชวงศ์ส่อศรี นพวงศ์)
    • หม่อมราชวงศ์ประภาส นพวงศ์
    • หม่อมราชวงศ์ไพฑูรย์ นพวงศ์
    • หม่อมราชวงศ์หญิงรวย นพวงศ์
  • หม่อมเจ้าสง่างาม สุประดิษฐ์ มีโอรสธิดา 16 คน ได้แก่
    • หม่อมราชวงศ์หญิงมลิ สุประดิษฐ์
    • หลวงสมุทรโคจร (หม่อมราชวงศ์เล็ก สุประดิษฐ์) ในหม่อมแช่ม
    • หม่อมราชวงศ์หญิงสอาด สุประดิษฐ์
    • หม่อมราชวงศ์หญิงลมุล ทวีวงศ์ หม่อมห้ามในหม่อมเจ้าอุดมดิเรกลาภ ทวีวงศ์
    • หม่อมราชวงศ์เจริญ สุประดิษฐ์
    • หม่อมราชวงศ์ประวัติ สุประดิษฐ์
    • หม่อมราชวงศ์หญิงสงวน วัชรเสถียร ในหม่อมละม้าย สมรสกับพระยาธนพิธพิศาล (ตง วัชรเสถียร)
    • หม่อมราชวงศ์หญิงสอิ้ง แสงอร่าม ในหม่อมเขียน สมรสกับพลตำรวจตรีชุลี แสงอร่าม
    • หม่อมราชวงศ์ไศลรัตน์ สุประดิษฐ์ ที่ 1 ในหม่อมเยื้อน
    • หม่อมราชวงศ์หญิงลดา ยุคล ในหม่อมมี เป็นหม่อมห้ามในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์
    • หม่อมราชวงศ์มีน สุประดิษฐ์
    • หม่อมราชวงศ์หญิงเลื่อน สุประดิษฐ์ ที่ 2 ในหม่อมเยื้อน
    • หม่อมราชวงศ์สนั่น สุประดิษฐ์ ที่ 3 ในหม่อมเยื้อน
    • หม่อมราชวงศ์หญิงสรัท สุประดิษฐ์ ในหม่อมเขียน
    • หม่อมราชวงศ์สง่า สุประดิษฐ์ ในหม่อมละม้าย
    • หม่อมราชวงศ์สมชาย สุประดิษฐ์ ในหม่อมพลู

พระเกียรติยศ แก้ไข

ธรรมเนียมพระยศของ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร
การทูลใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตนข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับพ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

พระอิสริยยศ แก้ไข

  • หม่อมเจ้าสุประดิษฐ (26 พฤษภาคม พ.ศ. 2367 - 2 เมษายน พ.ศ. 2394)
  • พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าสุประดิษฐ วรฤทธิราชมกุฎ บุรุษยรัตนราชวโรรส (2 เมษายน พ.ศ. 2394 - พ.ศ. 2399)
  • พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร (พ.ศ. 2399 - 4 ธันวาคม พ.ศ. 2405)

ภายหลังการสิ้นพระชนม์

  • พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร (1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุประดิษฐ วรฤทธิราชมหามกุฏ บุรุษยรัตนราชวโรรส กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร (23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก้ไข

พงศาวลี แก้ไข

อ้างอิง แก้ไข

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 นราธิปประพันธ์พงศ์, กรมพระ, 2404-2474, ผู้รวบรวม. บาญชีมหามกุฏราชสันตติวงศ์ พุทธศก 2468 พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ทรงรวบรวม. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, พ.ศ. 2468. 167 หน้า.
  2. ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา, ตำนานเครื่องราชอิศริยาภรณ์สยาม, พระนคร, โสภณพิพรรฒธนากร, 2468.