นรธาเมงสอ[3] หรือ นรทามางจอ[4] (พม่า: နော်ရထာ မင်းစော, ออกเสียง: [nɔ̀jətʰà mɪ́ɰ̃ sɔ́] นอยะทามี่นซอ) หรือ สาวัตถีนรถามังคะยอ[5] (ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่) หรือ เมงซานรธามังคุย[6] (พงศาวดารโยนก) พระนามเดิมว่ามังสาจัจ (မင်းသားစစ်)[ต้องการอ้างอิง] เป็นพระเจ้าเชียงใหม่ผู้ปกครองแคว้นล้านนา ในช่วง พ.ศ. 2121–2150 (29 ปี) พระองค์เป็นพระราชโอรสในพระเจ้าบุเรงนองกับพระนางราชเทวีแห่งหงสาวดี ที่ส่งมาปกครองล้านนา จนกระทั่ง พ.ศ. 2127 เมื่อสมเด็จพระนเรศวรมหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยาทรงประกาศอิสรภาพจากพม่า จึงทรงพยายามรวบรวมแผ่นดินอีกครั้ง พระองค์ทรงตีแคว้นล้านนาได้ทั้งหมด นรธาเมงสอต่อสู้มิได้ จึงทรงยอมสวามิภักดิ์เป็นประเทศราชในปี พ.ศ. 2139 แต่สมเด็จพระนเรศวรมหาราชก็ทรงให้นรธาเมงสอปกครองต่อไป อย่างไรก็ตาม พระองค์ได้ถวายพระธิดาเป็นพระมเหสีในสมเด็จพระนเรศวรมหาราชด้วย โดยปรากฏในโคลงบทที่ 21 ความว่า

นรธาเมงสอ
พระเจ้าเชียงใหม่
ครองราชย์28 มกราคม พ.ศ. 2122 – 2150
ราชาภิเษก2 กรกฎาคม พ.ศ. 2122
ก่อนหน้าพระนางวิสุทธิเทวี
ถัดไปพระช้อย
ประสูติพ.ศ. 2094/5
ตองอู
สวรรคตพ.ศ. 2150
เวียงเชียงใหม่ แคว้นล้านนา
ฝังพระศพวัดกู่เต้า
มเหสีพระนางสิ่นผยู่ฉิ่งแหม่ด่อ[1]
พระราชบุตรโยธยามิบะยา[1] (มิงตยานมะด่อ) พระธิดา พระมเหสีในสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
พระทุลอง (มิงตาตุลอง) พระโอรส
พระชัยทิพ (มิงแยทิปปะ) พระโอรส
พระช้อย (สโดจอ) พระโอรส
มิงแย นรธา พระโอรส เจ้าเมืองพินยา
ขิ่งมแวมิ พระธิดา
มิงอะ-ลัต พระธิดา
มิงอะ-ทเว พระธิดา
มิงอะ-เง พระธิดา
ฉิ่งแม-ควา พระธิดา มเหสีพระหน่อแก้วกุมารแห่งล้านช้าง
ฉิ่งซา พระโอรส
ราชวงศ์ราชวงศ์ตองอู
พระราชบิดาพระเจ้าบุเรงนอง
พระราชมารดาพระนางราชเทวีแห่งหงสาวดี[2][3]
ศาสนาพุทธเถรวาท
นอเรศขอเจื่องเจ้า สาวกระสัตร
เทียมแท่นเสวยสมบัติ โกถเคล้า
แล้วเล่าลูกชายถัด เป็นแขก เขรยเอย
หวังว่าจักบางเส้า เล่าซ้ำแถมถม ฯ[7]

พงศาวลี แก้

อ้างอิง แก้

  1. 1.0 1.1 กิตติ วัฒนะมหาตม์. ตำนานนางกษัตริย์. กรุงเทพฯ:สร้างสรรค์บุ๊คส์, 2553. หน้า 234 ISBN 978-974-341-666-8
  2. สุเนตร ชุตินธรานนท์. "พระวิสุทธิเทวี กษัตรีย์แห่งล้านนา". ขัตติยานีศรีล้านนา. เจ้าวงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่ บรรณาธิการ (เชียงใหม่:วิทอินดีไซน์,2547) หน้า 64
  3. 3.0 3.1 สรัสวดี อ๋องสกุลประวัติศาสตร์ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 7, กรุงเทพฯ : อมรินทร์, 2553. 634 หน้า. หน้า 276-279. ISBN 978-974-8132-15-0
  4. นายต่อ (แปล). มหาราชวงษ์ พงษาวดารพม่า. กรุงเทพฯ : ไทยควอลิตี้บุ๊คส์, 2562, หน้า 434
  5. คณะอนุกรรมการตรวจสอบและชำระตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่. ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับ เชียงใหม่ 700 ปี. เชียงใหม่ : ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหม่ สถาบันราชภัฏเชียงใหม่, 2538. 320 หน้า. หน้า 96-7. ISBN 974-8150-62-3
  6. พระยาประชากิจกรจักร. พงศาวดารโยนก. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2557. 496 หน้า. หน้า 390-393. ISBN 978-616-7146-62-1
  7. สิงฆะ วรรณสัย, ปริวรรต, โคลงเรื่อง มังทรารบเชียงใหม่, หน้า 14


ก่อนหน้า นรธาเมงสอ ถัดไป
พระนางวิสุทธิเทวี   พระเจ้าเชียงใหม่
(พ.ศ. 2121–2139 (ใต้การปกครองของพม่า)
พ.ศ. 2139–2150 (ใต้การปกครองของอยุธยา))
  พระช้อย (ครั้งที่ 1)