พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดนัยวรนุช
อำมาตย์เอก พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดนัยวรนุช (พฤศจิกายน พ.ศ. 2422 - 5 ธันวาคม พ.ศ. 2455) เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ ประสูติแต่หม่อมเอม จักรพันธุ์ ณ อยุธยา เมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2422 เมื่อแรกประสูติมีพระอิสริยยศเป็นหม่อมเจ้า สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี ทรงขอมาเลี้ยงดูด้วยกันกับสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร ตั้งแต่ทรงเจริญชันษาได้ 6 ปี
| พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดนัยวรนุช | |
|---|---|
| พระวรวงศ์เธอชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นตรี | |
 | |
| ประสูติ | พฤศจิกายน พ.ศ. 2422 |
| สิ้นพระชนม์ | 5 ธันวาคม พ.ศ. 2455 (33 ปี) |
| หม่อม | หม่อมลิ้นจี่ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา |
| พระบุตร | 2 คน |
| ราชสกุล | จักรพันธุ์ |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ |
| พระมารดา | หม่อมเอม จักรพันธุ์ ณ อยุธยา |
วันที่ 11 กันยายน พ.ศ. 2435 หม่อมเจ้าดนัยวรนุชได้ผนวชเป็นสามเณร ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ เป็นพระอุปัชฌาย์ พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นวชิรญาณวโรรส เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ผนวชแล้วเสด็จไปประทับ ณ วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร[1] จนถึงวันที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2435 จึงลาผนวช[2] และวันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2447 ได้ผนวชเป็นพระภิกษุ ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นวชิรญาณวโรรส เป็นพระอุปัชฌาย์ พระญาณวราภรณ์ (หม่อมราชวงศ์ชื่น สุจิตฺโต) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ผนวชแล้วประทับ ณ วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร[3]
หม่อมเจ้าดนัยวรนุชสิ้นชีพตักษัยด้วยพระโรค วัณโรค เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2455[4]สิริชันษา 35 ปี มีพระราชพิธีพระราชทานเพลิงศพ ณ พระเมรุ วัดราชาธิวาสราชวรวิหาร ต่อมาพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า เมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2470[5]
พระโอรสและพระธิดา
แก้พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดนัยวรนุช เสกสมรสกับหม่อมลิ้นจี่ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา (สกุลเดิม สารสิน; 10 ตุลาคม พ.ศ. 2432 - 6 มกราคม พ.ศ. 2522) ธิดาของพระยาสารสินสวามิภักดิ์ (เทียนฮี้ สารสิน) มีพระโอรสและพระธิดา 2 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์ภาคินัย จักรพันธุ์ (28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2449 - 18 ตุลาคม พ.ศ. 2527) สมรสกับทองเจือ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา (ถึงแก่กรรมเมื่อ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2542)
- หม่อมราชวงศ์หญิงมาลัยพรรณ จักรพันธุ์ (13 สิงหาคม พ.ศ. 2451 - 23 มิถุนายน พ.ศ. 2545) สมรสกับหม่อมราชวงศ์พงศ์พรหม จักรพันธุ์ (โอรสในพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทศศิริวงศ์) และหย่าในเวลาต่อมา
พระอิสริยยศ
แก้- หม่อมเจ้าดนัยวรนุช (พฤศจิกายน พ.ศ. 2422 - 5 ธันวาคม พ.ศ. 2455)
- พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดนัยวรนุช (พ.ศ. 2470 สถาปนาหลังสิ้นพระชนม์)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
แก้- พ.ศ. 2455 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายหน้า)[6] - พ.ศ. 2436 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์ช้างเผือก (จ.ช.) (เดิมชื่อ ภูษณาภรณ์)[7] - พ.ศ. 2455 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 3 (ว.ป.ร.3)[8] - พ.ศ. 2455 –
เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 6 (ร.จ.ท.6)
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.png){kind=small}
ราชตระกูล
แก้| พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดนัยวรนุช |
พระชนก: สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ |
พระอัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระปัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย |
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี | |||
| พระอัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี |
พระปัยกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ | ||
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: หม่อมน้อย | |||
| พระชนนี: หม่อมเอม จักรพันธุ์ ณ อยุธยา |
พระอัยกาฝ่ายพระชนนี: ไมมีข้อมูล |
พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: ไมมีข้อมูล | |
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ไมมีข้อมูล | |||
| พระอัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ไมมีข้อมูล |
พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: ไมมีข้อมูล | ||
| พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ไม่มีข้อมูล |
อ้างอิง
แก้- พีระเดช อนุพงษ์ จักรพันธุ์, ม.ร.ว.. ๑๕๐ ปี สมเด็จเจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมีฯ กรมพระจักรพรรดิพงษ์. กรุงเทพฯ : กระทรวงการคลัง, 2548. 278 หน้า.
- สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์. มหามกุฎราชสันตติวงศ์ พระนามพระราชโอรสธิดา พระราชนัดดา. กรุงเทพ : อมรินทร์พริ้นติ้ง, พ.ศ. 2547. หน้า หน้าที่. ISBN 974-272-911-5
- Jeffy Finestone. 2542. สมุดพระรูป พระราชโอรส พระราชธิดา พระราชนัดาใน พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปรียนันทนา รังสิต,ม.ร.ว. โลมาโฮลดิ้ง
- ↑ ข่าวทรงผนวชหม่อมเจ้าดนัยวรนุชเป็นสามเณร
- ↑ ข่าวสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชลาพระผนวช
- ↑ การทรงผนวชพระองค์เจ้า หม่อมเจ้า และหม่อมราชวงษ์
- ↑ ข่าวสิ้นชีพิตักษัย หม่อมเจ้าดนัยวรนุช วันที่ ๕ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๓๑
- ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศตั้งพระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้า
- ↑ [https://web.archive.org/web/20151002025050/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/1783.PDF เก็บถาวร 2015-10-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 28 หน้า 1793 วันที่ 12 พฤศจิกายน ร.ศ.130
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม 10 ตอนที่ 38, 17 ธันวาคม ค.ศ. 1893, หน้า 415
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม 28, 12 มกราคม พ.ศ. 2455, หน้า 1798