พระพรหม (ศาสนาพุทธ)

ในศาสนาพุทธ พระพรหม เป็นชาวสวรรค์ชั้นสูงกว่าเทวดาในฉกามาพจร และยังเวียนว่ายตายเกิดด้วยอำนาจกิเลส (โลภะ โทสะ โมหะ แต่ในภพชาติก่อนจุติและปฏิสนธิเป็นพรหมมีกุศลมาก มีฌาณสมาบัติเป็นอารมณ์ เมื่อตายจึงไปเกิดที่สวรรค์ชั้นนี้) อยู่ในสวรรค์ที่เรียกว่าพรหมภูมิ (หรือพรหมโลก)

พระพรหม
Ming dynasty statue of Brahma (Pinyin: Fàntiān) in Zhihua Temple in Beijing, China
ภาษาสันสกฤต	ब्रह्मा Brahmā
ภาษาบาลี	ब्रह्मा Brahmā
ภาษาพม่า	ဗြဟ္မာ (Bya-mar)
ภาษาจีน	梵天 (Pinyin: Fàntiān)
ภาษาญี่ปุ่น	梵天（ぼんてん） (romaji: Bonten)
ภาษาเขมร	ព្រះព្រហ្ម (Preah Prom)
ภาษาเกาหลี	범천 (RR: Beom Cheon)
ภาษาสิงหล	බ්‍රහ්මයා Brahmayā
ภาษาไทย	พระพรหม Phra Phrom
ภาษาทิเบต	ཚངས་པ་ Wylie: tshangs pa THL: tsangpa
ภาษาเวียดนาม	Phạm Thiên
ข้อมูล
นับถือใน	Theravāda, Mahāyāna, Vajrayāna
สถานีย่อยพระพุทธศาสนา

พระพรหมแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ พรหมที่มีรูป เรียกว่า "รูปพรหม" มีทั้งหมด 16 ชั้น และพรหมที่ไม่มีรูป เรียกว่า "อรูปพรหม" มีทั้งหมด 4 ชั้น โดยอรูปพรหมจะสูงกว่ารูปพรหม

ในคติเถรวาท

ตามคติเถรวาท พระพรหมไม่มีเพศ ไม่ต้องกินไม่ต้องบริโภคอาหาร เหมือนสัตว์ในภูมิอื่น ด้วยว่าแช่มชื่นอิ่มเอิบโดยมีฌานสมาบัติเป็นอาหาร จึงไม่ต้องขับถ่ายคูตรมูถ สถิตย์เสวยสุขพรหมสมบัติอยู่ ณ พรหมภูมิที่ตนอุบัติตราบจน กว่าจะสิ้นอายุ ซึ่งเป็นเวลานานแสนนาน

ในคติมหายาน

ในมหายาน นับถือพระพรหมในฐานะธรรมบาล ซึ่งปรากฏอยู่ในพระสูตรต่าง ๆ ที่สำคัญ และถือเป็นพระโพธิสัตว์องค์หนึ่ง

พระพรหมที่สำคัญ

พระนาม	บทบาทที่สำคัญและเกี่ยวข้องในคติพระพุทธศาสนาและความเชื่อของไทย
ท้าวมหาพรหม	คำเรียกรวมสำหรับพระพรหมทั้งหมดในคติพระพุทธศาสนาหรือเรียกประมุขของชาวสวรรค์ชั้นพรหมภูมิ
ท้าวสหัมบดีพรหม	ผู้เป็นอธิบดีของโลกและเป็นผู้อาธนาธรรมหลังจากสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพิจารณาบัวสามเหล่า และเป็นต้นกำเนิดของคำอาธนาธรรม
พระพรหมา	เป็นคำเรียกพระพรหมในศาสนาฮินดู ซึ่งนับถือว่าเป็นพระผู้สร้างโลกและจักรวาล และมีเพียงพระองค์เดียว
ท้าวพกพรหม	พระพรหมผู้ที่พระโคตมพุทธเจ้าเสด็จไปปราบความคึดอันเป็นมิจฉาทิฏฐิและเป็นที่มาของพระคาถาพาหุงบทที่แปด
ท้าวกบิลพรหม	พระพรหมผู้เป็นที่มาของเทศกาลสงกรานต์ ในชาดกท้องถิ่นของประเทศไทย ประเทศลาว ประเทศกัมพูชาเป็นผู้พนันธรรมกุมารและเป็นพระบิดาของนางสงกรานต์ทั้งเจ็ดองค์
ท้าวมหาพรหมเอราวัณ

ระเบียงภาพ

• 

  จิตรกรรมของพระพรหมในคติพุทธศาสนาชั้นรูปพรหม ในไตรภูมิพระร่วง ฉบับกรุงธนบุรี

• 

  จิตรกรรมของพระอินทร์(ซ้าย)และพระพรหม(ขวา)ของพระสูตรในคติพุทธศาสนามหายาน ศิลปะญี่ปุ่น

• 

  เทวรูปองค์ท้าวมหาพรหม ในศาลท้าวมหาพรหม โรงแรมเอราวัณ แยกราชประสงค์ กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย เป็นเทวสถานของพระพรหมในคติพุทธศาสนาเถรวาท

ดูเพิ่ม

• พระพรหมา
• ท้าวมหาพรหมเอราวัณ