พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต
พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต (เขมร: នរោត្តម សុរាម្រិត, Nôroŭttâm Sŏréamrĭt; 6 มีนาคม ค.ศ. 1896 – 3 เมษายน ค.ศ. 1960) เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 113 แห่งราชอาณาจักรกัมพูชา ทรงเป็นพระมหากษัตริย์กัมพูชายุคใหม่พระองค์ที่ 4 นับตั้งแต่กัมพูชาตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส
| พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 พระบรมสาทิสลักษณ์ นโรดม สุรามฤต | |||||||||||||
| พระมหากษัตริย์กัมพูชา | |||||||||||||
| ครองราชย์ | 2 มีนาคม ค.ศ. 1955 – 3 เมษายน ค.ศ. 1960 | ||||||||||||
| ราชาภิเษก | 6 มีนาคม ค.ศ. 1956 | ||||||||||||
| ก่อนหน้า | พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ | ||||||||||||
| ถัดไป | สมเด็จพระมหากษัตริยานี สีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ กุสุมะ นารีรัตน์ สิรีวัฒนา | ||||||||||||
| นายกรัฐมนตรี | |||||||||||||
| พระราชสมภพ | 6 มีนาคม ค.ศ. 1896 พนมเปญ ราชอาณาจักรกัมพูชา อินโดจีนของฝรั่งเศส | ||||||||||||
| สวรรคต | 3 เมษายน ค.ศ. 1960 (64 ปี) พระบรมราชวังจตุมุขสิริมงคล พนมเปญ ราชอาณาจักรกัมพูชา | ||||||||||||
| ถวายพระเพลิง | ค.ศ. 1960 ลานพระเมรุ | ||||||||||||
| บรรจุพระอัฐิ | วัดพระแก้วมรกต | ||||||||||||
| พระอัครมเหสี | พระองค์เจ้าสีสุวัตถิ์ กุสุมะ (สมรส 1920) | ||||||||||||
| พระสนม | คิม อันยิป | ||||||||||||
| พระราชบุตร | พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ พระองค์เจ้านโรดม เวชชรา สมเด็จกรมขุนนโรดม สิริวุธ พระองค์เจ้านโรดม ปรียาโสภณ | ||||||||||||
| |||||||||||||
| ราชวงศ์ | ตรอซ็อกผแอม | ||||||||||||
| ราชสกุล | นโรดม | ||||||||||||
| พระราชบิดา | สมเด็จกรมพระนโรดม สุทธารส | ||||||||||||
| พระราชมารดา | พระองค์เจ้านโรดม พงางาม | ||||||||||||
| ศาสนา | พุทธเถรวาท | ||||||||||||
| อาชีพ | นักดนตรี | ||||||||||||
พระราชประวัติ
แก้ พระมหากษัตริย์แห่งกัมพูชายุคใหม่ | |
|---|---|
 | สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี |
 | พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร |
 | พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ |
.jpg){kind=small} | พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ |
 | พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ครั้งที่ 1) |
 | พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต |
.jpg){kind=small} | พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ครั้งที่ 2) |
_(crop).jpg){kind=small} | พระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี |
พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต ทรงมีพระนามโดยพิสดารว่า พระบาทสมเด็จพระนโรดมสุรามฤต วิสุทธมหาขัตติยวงศ์ วิสิษฐหริพงศ์ คุณาดิเรกธรรมจริโยดม บรมบพิตร พระเจ้าพระราชอาณาจักรกัมพูชา เป็นเจ้าชีวิตเหนือหัว [1] เสด็จพระราชสมภพเมี่อวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2439 มีพระนามเดิมคือ นักองมจะ (หม่อมเจ้า) นโรดม สุรามฤต[2] พระโอรสของสมเด็จกรมพระนโรดม สุทธารส (ค.ศ. 1872 - 1945) กับพระองค์เจ้านโรดม พงางาม (ค.ศ. 1874 - 1944)[3] เป็นพระภาติยะ (ลูกพี่ชาย) [4] และพระชามาดา (ลูกเขย) ของพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ กษัตริย์แห่งกัมพูชาสมัยใหม่พระองค์ที่ 3
ทรงอภิเษกสมรสกับพระมหากษัตริยานีสีสุวัตถิ์มุนีวงศ์ กุสุมะนารีรัตน์สิริวัฒนา พระราชธิดาของพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ เมื่อ พ.ศ. 2463 มีพระราชโอรสองค์สำคัญคือ พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ ซึ่งเป็นกษัตริย์แห่งกัมพูชาสมัยใหม่พระองค์ที่ 4
เหตุการณ์ในรัชสมัย
แก้
หลังกัมพูชาได้รับเอกราชจากฝรั่งเศสในปี พ.ศ. 2496 สมเด็จพระบรมนาถนโรดม สีหนุผู้เป็นพระราชโอรสของพระองค์ได้สละราชสมบัติเพื่อลงเล่นการเมืองและสมัครรับเลือกตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรกัมพูชา (ภายใต้สังกัดพรรคสังคมราษฎร์นิยมของพระองค์เอง) ทำให้กัมพูชาเข้าสู่ยุคการปกครองโดยสังคมราษฎรนิยมในที่สุด พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤตจึงทรงได้รับอัญเชิญเสด็จขึ้นเถลิงถวัลย์ราชสมบัติเมี่อวันที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2498 และทรงอยู่ในราชสมบัติตราบจนเสด็จสวรรคตเมี่อวันที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2503 ภายหลังการเสด็จสวรรคต ทรงได้รับการถวายพระนามว่า "พระมหากาญจนโกศ"
ในระหว่างที่พระองค์ทรงครองราชย์นั้นราชอาณาจักรกัมพูชามีปัญหาคดีปราสาทพระวิหารกับไทย ทำให้พระองค์ได้ทรงตรัสบริภาษประเทศไทยให้พระสีหนุทรงฟังหลายครั้ง
อนึ่ง ก่อนพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต จะทรงขึ้นครองราชย์ พระองค์ได้ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองเพลง "นครราช" เป็นเพลงชาติของกัมพูชา ร่วมกับครูเพลงชาวฝรั่งเศสอีก 2 คน[5][6] เพลงนครราชนี้ได้รับทำนองที่คล้ายกับเพลงชาติญี่ปุ่น "คิมิงะโยะ" และได้รับการบรรเลงในโอกาสสำคัญ 2 ครั้งได้แก่ พระราชพิธีบรมราชาภิเษกจนถึงพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพของพระองค์
พระบรมราชานุสรณ์
แก้-
พระบรมรูปขี้ผึ้งของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต -
จากซ้ายไปขวา พระบรมรูปขี้ผึ้งของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต และสมเด็จพระมหากษัตริยานีสีสุวัตถิ์ กุสุมะ นารีรัตน์ สิริวัฒนา พระอัครมเหสี ประดิษฐานที่ พิพิธภัณฑ์หมู่บ้านวัฒนธรรมเขมร จังหวัดเสียมราฐ
รางวัลและเครื่องราชอิสริยาภรณ์
แก้เครื่องราชอิสริยาภรณ์ในประเทศ
แก้
เครื่องราชอิสริยาภรณ์พระราชอาณาจักรกัมพูชา ชั้นมหาเสรีวัฒน์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์มุนีสาราภัณฑ์ ชั้นมหาเสรีวัฒน์
 ลาว
|
พ.ศ. 2498 | เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว | 
|
 สหภาพโซเวียต
|
พ.ศ. 2499 | เครื่องอิสริยาภรณ์ซูโวรอฟ ชั้นที่ 1 | 
|
 เช็กเกีย
|
พ.ศ. 2499 | เครื่องอิสริยาภรณ์ราชสีห์ขาว ชั้นที่ 1 | 
|
 ฝรั่งเศส
|
ไม่ทราบปี | เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นประถมาภรณ์ | 
|
 ไทย
|
ไม่ทราบปี | เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ฝ่ายหน้า) | _ribbon.svg){kind=small}
|
 ญี่ปุ่น
|
ไม่ทราบปี | เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันสูงส่งยิ่งดอกเบญจมาศ ชั้นสังวาลย์ | 
|
 เวียดนาม
|
ไม่ทราบปี | เครื่องราชอิสริยาภรณ์มังกรแห่งอันนัม ชั้นประถมาภรณ์ | _GC_ribbon.svg){kind=small}
|
 รัฐเวียดนาม
|
ไม่ทราบปี | เครื่องอิสริยาภรณ์แห่งชาติเวียดนาม ชั้นประถมาภรณ์ | 
|
 พม่า
|
ไม่ทราบปี | เครื่องอิสริยาภรณ์สิริสุธรรมะ ชั้นอัคคมหาสิริสุธัมมะ | .png){kind=small}
|
พระราชตระกูล
แก้| พงศาวลีของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง
แก้- ↑ ព្រះនរោត្តមសុរាម្រិត វិសុទ្ធមហាខត្តិវង្ស វិសិដ្ឋហរិពង្ស គុណាតិរេកធម្មចរិយោត្តម បរមបពិត្រ ព្រះចៅព្រះរាជអាណាចក្រកម្ពុជា ជាម្ចាស់ជីវិតលើត្បូង។ (ถอดเป็นอักษรไทยว่า พฺระบาทสมฺเตจพฺระนโรตฺตมสุรามฺริต วิสุทฺธมหาขตฺติวงฺส วิสิฎฺฐหริพงฺส คุณาติเรกธมฺมจริโยตฺตม บรมบพิตฺร พฺระเจาพฺระราชอาณาจกฺรกมฺพุชา ชามฺจาส̍ชีวิตเลิตฺบูงฯ)
- ↑ ธิบดี บัวคำศรี. ชุด "อาเซียน" ในมิติประวัติศาสตร์ ประวัติศาสตร์กัมพูชา. กรุงเทพฯ:เมืองโบราณ. 2555, หน้า 75
- ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-11-04. สืบค้นเมื่อ 2008-04-07.
- ↑ สมเด็จกรมพระนโรดม สุทธารส เป็นพระราชโอรสของ พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร (นักองค์ราชาวดี) กษัตริย์องค์ที่ 2 กับเจ้าจอมเอี่ยมบุษบา (สกุลเดิม อภัยวงศ์) ทำให้สมเด็จพระนโรดทสุรามฤตทรงเป็นพระญาติชั้นเดียวกันกับพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ในรัชกาลที่ 6 ของสยาม โดยทั้งสองพระองค์มีคุณทวดคนเดียวกัน คือ พระสุพรรณพิศาล (กอง อภัยวงศ์) , ส่วนพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ เป็นพระราชโอรสของ พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ (นักองค์สีสุวัตถิ์) กษัตริย์องค์ที่ 3 ซึ่งเป็นพระอนุชา
- ↑ ธิบดี บัวคำศรี. ความเป็นมาของบท "โนกอร์เรียช" เพลงชาติเขมร : การศึกษาเบื้องต้น ใน วารสารสังคมลุ่มน้ำโขง 2 (1 ม.ค.-เม.ย. 2549).
- ↑ ศานติ ภักดีคำ. เพลงชาติกัมพูชา ความแตกต่างทางการเมือง ในจุดร่วมแห่งอดีตที่รุ่งเรืองของ "พระนคร เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน" ใน ศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 25 ฉบับที่ 11 ประจำเดือนกันยายน พ.ศ. 2547
| ก่อนหน้า | พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ทรงสละราชสมบัติ) |
|
 พระมหากษัตริย์กัมพูชา (ราชสกุลนโรดม) (3 มีนาคม พ.ศ. 2498 - 3 เมษายน พ.ศ. 2503) |
|
พระนโรดม สีหนุ ในฐานะประมุขแห่งรัฐ |